Een eenvoudige pranasiboi uit plantage Pieterszorg in Commewijne die met enorme inzet en grote betrokkenheid een top Surinaamse beeldende kunstenaar is geworden. Zo kijk ik naar Soeki Irodikromo. Een batikwerk, door hem vervaardigd, dat ik van iemand cadeau kreeg, is voor mij een blijvende herinnering aan hem.
Tekst Carl Breeveld
Hij behoorde tot de groten in de Surinaamse kunstwereld naast onder anderen Erwin de Vries, Ruben Karsters en Paul Woei. Hij is internationaal bekend als schilder, keramist en batikspecialist. Als jongen onderscheidde hij zich door zijn bijzondere tekenkwaliteiten. ‘Ik mocht op het schoolbord tekenen en mijn mede-leerlingen mochten natekenen. Schoolleider Rozenblad sprak ook waardering uit voor mijn prestaties’, vertelt Soeki in een interview.
‘Mijn oom die in Paramaribo woonde stimuleerde me om lessen bij beeldende kunstenaar Nola Hatterman in het Cultureel Centrum Suriname, te gaan volgen’, lichtte hij toe in een terugblik op zijn leven. Zijn vader, een plantagearbeider, was het daarmee niet eens. Een tussenoplossing was dat hij ’s morgens als fietsmonteur bij firma Stokvis Benjamin zou werken en ’s avonds zijn kunststudie zou doen. Na vijf jaar rondde hij die af. Een bijzondere gelegenheid deed zich voor, waardoor het ook echt lukte. Tijdens een tussenlanding in 1967 van de toenmalige Amerikaanse president Lyndon B. Johnson op het vliegveld Zanderij was op de luchthaven een expositie ingericht. De president was onder de indruk van een klein olieverfschilderij van Soeki en kocht dat als aandenken. Hierdoor kreeg hij een beurs van de Stichting Culturele Samenwerking om in Rotterdam aan de Kunstacademie te gaan studeren. In 1973 keerde hij met diploma op zak én zijn vrouw, Maria Leendertse, terug naar Suriname. Tijdens een expositie van kunstenaar Koesidihardjo uit Indonesië, werd in hem het verlangen gewekt om een jaar te gaan studeren aan de Akademi Seni Rupa Indonesia. Een jaar mocht hij zich daar verdiepen in onder andere batiktechnieken. Soeki heeft zijn sporen ruimschoots verdiend in de Surinaamse kunstwereld. Hij heeft vanaf het begin van de Nationale Kunstbeurs in 1966, ieder jaar aan dit evenement meegedaan. Meer dan vijftig jaar waren zijn kunstuitingen op de beurs te bewonderen. “Soeki was een gedreven kunstenaar”, laat kunstenaar Rinaldo Klas vastleggen. George Struikelblok, een andere collega, vat kort en krachtig Soeki’s benadering samen: “Eenheid.” In haast alle gesprekken benadrukte hij de verbondenheid van onze Surinaamse culturen. Hij was trots op zijn land en volk. ‘Maak kunst van Suriname voor de wereld om daarmee aan te geven dat we ook iets te bieden hebben’, was een gedachte die hij naar studenten en anderen ventileerde.
Een volksacademie voor kunst en cultuur door hem opgericht, mag gezien worden als een testament voor de volgende generatie. Hij heeft zo geïnvesteerd in onder andere vele jonge Javaanse kunstenaars. Als motor achter het Kunstfestival ‘Our Cultural Heritage’ en eerder betrokken bij het kunstenaarscollectief van de Vereniging Herdenking Javaanse Immigratie heeft hij zijn stempel gedrukt op beide organisaties. Van zijn drie kinderen, Sri, Soemiati en Soejanto, trad de eerste in zijn voetsporen. Zij heeft in de laatste jaren van zijn leven als kunstenaar samengewerkt met haar vader.
Dit artikel is gepubliceerd in het augustusnummer van de Parbode, ook online verkrijgbaar
Nu populair
