Memre: Theodorus (Theo) Bernardus Jubitana (1965-2021)
Tijdens de uitvaart in Hollandse Kamp, achter het Pengelvliegveld te Zanderij, klonken lovende woorden over Theo Jubitana. Een grote inheemse strijder die zich sterk maakte voor de juridische erkenning van de collectieve grondenrechten. Als uit één mond kwamen begrippen als strijdlustig, rechtvaardig, overtuigd, betrouwbaar voorbij.
Tekst Carl Breeveld
‘Soms was hij ongeduldig, maar moedeloos werd hij nooit’, zei Lloyd Read, voorzitter van de Organisatie Samenwerkende Inheemse Dorpen in Para en Wanica (OSIP). Hij riep bij deze gelegenheid op tot verzet tegen de uitgifte van gronden in hun woongebieden. ‘Uitvoering van het Kaliña- en Lokonovonnis moet worden afgedwongen’, betoogde hij. In augustus 2016 organiseerde Jubitana in Paramaribo een vreedzame protestactie, in verband met het onvoorspelbaar grondbeleid. Helaas heeft dit niet geleid tot een oplossing van de grondenrechtenproblematiek. Marinus Bee, voorzitter van De Nationale Assemblée (DNA), benadrukte tijdens zijn toespraak dat de strijd waar Jubitana in de voorste gelederen bij betrokken was, voortgezet moest worden. ‘De regering heeft bij DNA een conceptwet ingediend om te komen tot oplossing van dit vraagstuk’, zo stelde hij de aanwezigen gerust. Hij betreurde het echter dat het overleden dorpshoofd dat moment niet meer zal kunnen meemaken. Op politiek vlak was Jubitana ook actief. Hij was tot zijn heengaan voorzitter van de Amazone Partij Suriname (APS). Inheemsen in het parlement zouden, volgens hem, vanwege partijdiscipline binnen de organisaties waartoe zij behoorden, monddood worden gemaakt. Brigitta Parana, die nu waarneemt als voorzitter van de APS is vol lof over hem. “Hij zette zich enorm in om de partij verder te ontwikkelen”, benadrukt zij. Jubitana werd geboren in een Lokono-familie en was de negende van elf kinderen. Hij groeide op in het dorp Tapoeripa aan de Nickerierivier. Na de basisschool doorliep hij in Paramaribo de technische school en hij rondde zijn OLNO-opleiding af voor leraren in het nijverheidsonderwijs. Uit zijn huwelijk met Diana Parana werden zes kinderen geboren. Hij heeft vele jaren bij de NV Luchthavenbeheer gewerkt. Naast dorpshoofd van Hollandse Kamp, gaf hij vanaf 2017 leiding aan de Vereniging van Inheemse Dorpshoofden in Suriname (VIDS). De internationale organisatie Forest Peoples Programme die de rechten van inheemse en tribale volken ondersteunt, betreurt het heengaan van Jubitana. Kapitein Theo wordt door hen omschreven als een inspirerende persoonlijkheid, die goed gehumeurd was met een duidelijk standpunt. Hij was volgens de organisatie zeer betrokken bij de strijd voor de collectieve rechten van de Surinaamse inheemsen en in stamverband wonende Surinamers. In juli 2021 overleed hij aan de gevolgen van een COVID-19-besmetting.
Dit artikel is gepubliceerd in het julinummer van Parbode, nu in de winkel en ook online verkrijgbaar (www.parbode.com/abonneren/)