Voor het eerst in twintig jaar is de houtkap in het Amazonewoud afgenomen. Dat zegt de Braziliaanse milieuminister Carlos Minc gezegd. Het grootste regenwoud ter wereld is sinds vorige zomer minder dan tienduizend vierkante kilometer kwijtgeraakt. Tot 2005 was dit jaarlijks het dubbele.
De definitieve cijfers worden pas deze maand gepubliceerd, maar minister Minc zegt reden te hebben om optimistisch te zijn. Want op basis van metingen via satellieten kan nu al worden geconstateerd dat er aanmerkelijk minder regenwoud is verdwenen. Door oorzaken hiervan kunnen volgens hem worden gezocht in het hardere het hardere regeringsoptreden tegen de illegale houtkap. Daarnaast heeft de economische crisis positieve gevolgen voor het bos: de vraag naar hout loopt terug, terwijl wereldwijd minder rundvlees wordt geconsumeerd. Jaarlijks worden grote gebieden kaalgekapt om runderen te laten grazen.
De Braziliaanse regering heeft onlangs een programma goedgekeurd dat kleine boeren tot 36 euro per maand betaalt als ze hun grond opnieuw met bomen beplanten.
Overigens is uit een recente grootschalige studie, die verscheen in het wetenschappelijke tijdschrift Science, gebleken dat de vernieling van het Amazonewoud om plaats te maken voor gewassen of vee, geen economische of sociale voordelen voor de lokale bevolking op lange termijn. Die bevolking is arm. Vaak wordt daarom gepleit om het bos te exploiteren of plaats te ruimen voor landbouwareaal. Om na te gaan in hoeverre de plaatselijke bevolking daar werkelijk van profiteert, ging een internationaal team van wetenschappers een aantal variabelen na, zoals levensverwachting, geletterdheid en inkomen in bijna driehonderd regio’s in het Amazonegebied.
De onderzoekers geven toe dat lokale gemeenschappen aanvankelijk een enorm snelle ontwikkeling doormaken op het moment dat de wouden vernield worden. Maar die ontwikkeling valt snel terug tot onder het nationale gemiddelde op het moment dat de houtkapbedrijven hun werk gedaan hebben en verder trekken.
Volgens de wetenschappers is de aanvankelijke verbetering te verklaren door het feit dat er aanvankelijk betere infrastructuur komt en er geïnvesteerd wordt in het gebied. Door nieuwe wegen is er betere toegang tot onderwijs, geneesmiddelen en betere leefomstandigheden. Als het hout eenmaal op is, verandert dat allemaal. Het landbouwareaal blijkt vaak maar voor enkele jaren vruchtbaar, waardoor het opdroogt als inkomstenbron. Bovendien is de bevolkingsdichtheid meestal toegenomen omdat de tijdelijke rijkdom immigranten heeft aangetrokken.
De onderzoeksresultaten moeten minister Carlos Minc en milieuorganisaties als muziek in de oren klinken. Een vertraging van de ontbossing in het nu nog zes miljoen vierkante kilometer metende Amazonewoud kan de klimaatverandering vertragen, aangezien bomen koolstof opnemen en vasthouden. Als Brazilië, waar tweederde van het Amazonewoud ligt, de ontbossing terugdringt zoals gepland, zegt Minc, dan zal het land tegen 2017 meer CO2 uitsparen dan alle industrielanden tussen 2008 en 2012. Brazilië hoopt door zijn ambities een leidende rol te spelen op de belangrijke VN-klimaattop in Kopenhangen, eind dit jaar.
Rudy Pieters/IPS
Nu populair
