MOP bij voorbaat al FLOP
In rekenen zijn opeenvolgende regeringen nooit goed geweest.Maar zonder goed huishoudboekje is het slecht zakendoen. Het MeerjarenOntwikkelingsplan 2006-2011 (MOP), dat door de coalitie door de strot van hetparlement is geduwd, en de veel te late behandeling van de begroting van 2006,zijn daar een bewijs van. Het beleid voor de komende jaren is gestoeld opvaagheden en het bouwen van luchtkastelen.
Zes procent groei kunnen wejaarlijks tot 2011 verwachten. Het begrotingstekort zullen wordenteruggedrongen, de productie-sector, en daarmee de economie, zal een enormeimpuls krijgen. Prachtige vooruitzichten, maar helaas ontbreekt een gedegenonderbouwing hoe dit allemaal gerealiseerd moet worden.
Gezien hettrage tempo waarin in totaal elf jaar regering-Venetiaan zaken zijngerealiseerd, krab je je als weldenkend mens achter de oren bij het zien van deplannen voor de komende vijf jaar. Men wil aanmerkelijk meer dan er ooit isbereikt. Van de uitvoering van het MOP 2000-2005 is in ieder geval weinigterechtgekomen. Maar daar moest de oppositie tijdens de behandeling in deNationale Assemblee vooral over zwijgen, vond de coalitie. Want wat zij er inde jaren 1996-2000, toen zij in de regering zaten, van hebben gebakken was alhelemaal niet om over naar huis te schrijven.
En dus werd het een lege discussie tussen onzevolksvertegenwoordigers. De oppositie leverde wel kritiek, maar daarnaar werddoor de coalitie niet geluisterd. Alle coalitieleden stemden braaf voor hetMOP, de collega’s van de oppositie tegen. Dat het oude MOP niet werdgeëvalueerd, is echter een gemiste kans. Van je fouten kun je immers lereninzien dat het anders moet. Daar kun je je nieuwe beleid dan ook op afstemmen.Maar zoals politici eigen is, wil men niet horen over gemaakte fouten. Het istoch altijd de schuld van een ander dat het een puinhoop is geworden?
Het meest ergerlijke is dat de regering weigertdrastisch in de overheidsuitgaven te snijden door het ambtenarenapparaat tesaneren. Veel te impopulair. En het gaat stemmen kosten, aldus het openlijkestandpunt van politici. Een standpunt dat niet alleen onder de huidige coalitiein ere wordt gehouden, zo gaat het al dertig jaar.
Illusie
Terwijl men binnen de regering donders goed beseft dathet moeilijk roeien is als je geen riemen hebt. Ofwel, je kunt prachtigeplannen maken, maar als je geen geld hebt om ze uit te voeren omdat je zelf teberoerd bent om je uitgaven te beteugelen, ben je bezig jezelf voor de gek tehouden. Dan kun je alleen luchtkastelen bouwen. Dat men de financiering van deuitvoering van de ambitieuze plannen alleen kan afwentelen op debelastingbetaler, zoals is opgenomen in het MOP, is een illusie.
De beheerder van de staatskas, minister HumphreyHildenberg van Financiën, gaf het zelf al ruiterlijk toe; met eenbelastingtarief van tussen de achtendertig en de veertig procent zit debelastingbetaler al ver over zijn tax. Het gebrek aan overheidsbesparingen kan volgensHildenberg een bedreiging vormen voor uitvoering van het MOP. Maar gelukkigweet zijn collega Rick van Ravenswaay van Planning- enOntwikkelingssamenwerking (PLOS) raad: de overheid hoeft zelfs nauwelijks bijte dragen, het bedrijfsleven hoest de kosten wel op. Zelfs donoren enbuitenlandse financiële instellingen zijn nauwelijks nodig. Een geruststellendegedachte.
Daarmee dekt de regering zich ook alvast in als in2011 blijkt dat het MOP een flop is geworden. Dan kan het bedrijfsleven deschuld in de schoenen worden geschoven, de ondernemers wilden immers niet methet geld op de proppen komen! Maar datzelfde bedrijfsleven steunt en kreuntonder het uitblijven van een doelgericht economisch beleid. Terwijl Chinesebedrijven naar binnen worden gehaald en in de watten worden gelegd, wordenlokale producenten gekweld door torenhoge invoerrechten, exportbelemmeringen enbureaucratische beslommeringen.
‘Wereldleider’
En dan hebben we het nog niet eens over enthousiastemensen die een nieuw bedrijf willen opzetten. De Wereldbank stelt in haar dezeweek uitgekomen rapport ‘Doing Business 2006’ dat Suriname cynisch‘wereldleider’ kan worden genoemd met betrekking tot de tijd die het vergt omeen bedrijf te beginnen. Gemiddeld heb je daar liefst 694 dagen voor nodig. Opde lijst van 177 landen staat ons land dit jaar op de 122e plaats, en daarmeestaan we drie plaatsen lager dan in 2005. Dertien schakels (lees: drempels)moeten worden gepasseerd en aan het einde van het liedje is men een slordige3.700 keiharde Amerikaanse dollars kwijt. Daar zijn alle toestanden die nodigzijn voor het verkrijgen van allerlei vergunningen niet eens bij opgeteld.
Van die ondernemers verwacht de regering de komendejaren dus een bijdrage van zo’n 85 procent om het MOP tot een succes te maken.De rest wordt ingebracht door de overheid zelf, maar dat is voor een belangrijkdeel afkomstig uit al toegezegde gelden van donoren, met Nederland voorop.Hoeveel die 85 procent precies is, is voor die arme ondernemers ook nog eensgissen. Want naar een gedegen financiële onderbouwing kun je tevergeefs in hetMOP zoeken.
Vaagheden
Daarnaast bevat het MOP weinig concrete plannen. Desamenstellers hebben zich vooral beperkt tot vaagheden, over de duizendenwoningen die zullen worden gebouwd, over de verbetering van onderwijs engezondheidszorg en over het bestrijden van de armoede. Het zou pas echtinteressant en geloofwaardig zijn geweest als ook was aangegeven hoe men vanplan is dit te gaan realiseren. Dat zou getuigen van visie en daarmee bied jeje kiezers ook een vorm van transparantie, nu wordt iedereen een worstvoorgehouden waarvan je bij voorbaat weet dat je deze toch niet op mag eten.
De behandeling van de begroting van 2006 was helemaaleen lachertje. Die werd pas vorige maand besproken in de Nationale Assemblee,dus op een moment dat zo’n tweederde van het begrotingsjaar al voorbij was. Hetvalt te vergelijken met een ijskast die je in januari koopt, maar in augustusga je pas bekijken of je het wel kan betalen.
Op 2 oktober zal president Venetiaan met veel tamtamde begroting van 2007 aan het parlement aanbieden en zijn, ongetwijfeld, wantin de lijn der traditie, slaapverwekkende jaarrede houden. Een begroting waarde rekenmeesters van de verschillende ministeries bij het ter perse gaan vandeze editie van Parbode zich nog driftig over bogen máár: op tijd klaar zalzijn, zo belooft vice-president Ram Sardjoe. En die ondanks alle beloften vanregeringszijde met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid niet voor hetnieuwe jaar zal zijn doorgelicht door het parlement. Maar zoveel maakt dat nietuit, de coalitiepartijen slikken de gegevens, of ze nu wel of niet realistischzijn, voor zoete koek, de oppositie heeft zoals altijd niets in de melk tebrokkelen. En zo blijven we in Suriname naar hartelust luchtkastelen bouwen.