Heeft de nachtegaal ooit gezongen in de Bijlmer? Toen de eerste woningen werden gebouwd in de Bijlmermeer, bijna veertig jaar geleden, was dat de belofte van de projectontwikkelaars. In kleurige brochures werd de nieuwe bewoners een heerlijk leven voorgespiegeld, met een riante woning in een groene, open en veilige omgeving. En: in zwoele zomernachten zou men de nachtegaal in het Bijlmerpark kunnen horen zingen.
Journalist Pierre Heijboer schrijft erover in zijn nieuweboek, Wachten op de nachtegaal. Het is een treffende titel voor een kleinegeschiedschrijving van de Bijlmermeer, want aan torenhoge ambities enverwachtingen heeft het nooit ontbroken in dit bijzondere stukje Amsterdam.Heijboer zelf was een van de eerste bewoners, en hoewel de Bijlmer zijn hartheeft gestolen en nooit meer heeft teruggegeven, kan ook hij niet om deconclusie heen dat de meeste verwachtingen nooit zijn waargemaakt.
De Bijlmer raakte al snel na de oplevering in deversukkeling. Zoals in veel nieuwbouwwijken lieten de beloofde voorzieningenlang op zich wachten. Er was onvoldoende geld om alle plannen van de tekentafelte realiseren.
Voor de Amsterdamse woningzoekenden kwamen aantrekkelijke alternatieven voor deBijlmermeer tot stand in nabijgelegen gemeenten als Amstelveen, Purmerend enAlmere. De leegstaande woningen werden, betaald of onbetaald, betrokken doorimmigranten uit de hele wereld. De Bijlmer kreeg een slechte reputatie door deproblemen met drugs, criminaliteit en armoede.
Maar de Bijlmer bleek ook te beschikken over eenindrukwekkende veerkracht. Ondanks alle tegenslagen groeide het gebied uit toteen schoolvoorbeeld voor de multiculturele samenleving, waar mensen met eentotaal verschillende etnische en culturele achtergrond redelijk vreedzaam naastelkaar leven. Er kan door andere steden met afgunst worden gekeken naar desociale netwerken die in de loop der jaren in de Bijlmer zijn ontstaan. Erwordt samen feest gevierd op het Kwakoe-festival, maar er wordt ook gezorgdvoor mensen die het niet op eigen kracht kunnen redden. Interessant is deklassieke tegenstelling die Heijboer beschrijft tussen bewoners en bestuurders.Het lijkt alsof beide partijen elkaar de schuld geven van wat er met de Bijlmeris misgegaan. De bewoners verwijten het bestuur er met de pet naar te gooien.
Patrick Meershoek is journalist van hetAmsterdamse dagblad Het Parool.
Nu populair
