Ondernemer aan het woord
Armand van Alen
mededirecteur van NV Comfish
Praat je over ontwikkeling, dan praat je vooral over ondernemers met durf. Parbode laat ze aan het woord. Deze maand: Armand van Alen, mededirecteur van NV Comfish, het enige commerciële viskweekbedrijf in Suriname.
De 72-jarige multi-ondernemer Armand van Alen staat aan het hoofd van meerdere grote bedrijven in Suriname. Hij is een rasondernemer en weet van bijna ieder bedrijf een succes te maken. Bijna ieder bedrijf, want in samenwerking met Johan Tjang-A-Sjin van NV Fernandes richtte hij in 1987 het viskweekbedrijf Comfish op. Maar het kleine bedrijf, dat zich nu vooral specialiseert in garnalen, heeft nog nooit winst gemaakt. De altijd vrolijke Van Alen geeft echter niet op en blijft het bestaan ondersteunen. “Ik heb nog steeds het vertrouwen dat het beter zal worden.”
In de roerige jaren tachtig ontstond bij betonbedrijf NV Vabi en voedselbedrijf Fernandes het idee om een exportbedrijf te starten, zodat daarmee het tekort aan deviezen in die tijd kon worden opgevangen. Ze begonnen met Comfish: Commewijne Fish and Shrimp Culture Company, een experimenteel bedrijf voor het kweken van vis. Eerst was het tilapia die in de vijvers van Comfish rondzwom, maar de markt zakte hopeloos in elkaar. De initiatiefnemers waren toen genoodzaakt zich volledig op een andere markt te richten en vulden de vijvers met garnalen. Hier was meer vraag naar, deze markt fluctueerde niet.
Maar het is daarnaast ook een kleine branche, garnalen zijn in Suriname een luxeproduct. Internationaal krijgt Comfish geen voet aan de grond, omdat daar de concurrentie te groot is. In ons land is het bedrijf op dit moment het enige commerciële garnalenkweekbedrijf, alle concurrenten hebben het veld moeten ruimen omdat er simpelweg weinig vraag is naar de kleine schaaldieren. Ondanks deze monopolie heeft ook Comfish het moeilijk en ontleent het zijn bestaansrecht eigenlijk alleen aan de steun van moederbedrijven Vabi en Fernandes.
Ambities
Comfish is een klein bedrijf met grote ambities. Op vijftig hectare liggen negentien nursing-vijvers en 27 grow out-vijvers, zoals dat in het jargon wordt genoemd. Achttien werknemers zorgen ervoor dat de garnalen optimaal groeien en dat het bedrijf goed loopt. De export van diepvriesgarnalen ging een tijd goed maar uiteindelijk moest het bedrijf toch buigen voor de macht van grotere internationale bedrijven. Toch wil Van Alen weer iets nieuws proberen en daarom gaat het bedrijf zich nu richten op de fresh on ice market. Hierbij worden de garnalen levend ondergedompeld in ijswater en vervolgens verpakt in dry ice, waardoor de kwaliteit goed gewaarborgd blijft. “Bovendien is het de meest humane dood”, voegt Van Alen eraan toe. Deze manier van verpakken is duurder maar is dan ook bestemd voor de markt van fijnproevers, de zogeheten gourmet branche. Hoewel het bedrijf nog steeds geen winst maakt, heeft het alle papieren om succesvol te zijn. De garnalen hebben het GLOBALGAP- certificaat, wat betekent dat Comfish op een verantwoorde wijze teelt en daardoor een traceerbaar product levert dat aan alle internationale milieueisen voldoet. Daarnaast valt onder het certificaat ook dat het bedrijf een goed beleid voert voor de medewerkers. “Comfish is een state of the art bedrijf, het is echt mooi om te zien”, zegt de directeur trots. Garnalen zijn te vinden in alle soorten en maten, maar Comfish verkoopt drie soorten: small, medium en large. De kleinste garnalen zijn vier maanden oud en de grootste garnalen een jaar. “Garnalen kunnen erg groot worden, maar langer dan een jaar laten we ze niet groeien”, legt Van Alen uit, “want dan zijn ze niet meer rendabel, ze eten dan meer dan dat ze opleveren.”
Concurrentie
De grootste afzetmarkt voor Comfish is op dit moment vooral de horeca van Paramaribo, “maar ook in het binnenland kopen mensen de garnalen”, voegt Van Alen eraan toe. De concurrentie komt vooral uit het buitenland in de vorm van Japanse bedrijven die erg goedkoop pick outs (garnalen die eigenlijk niet geschikt zijn omdat er bijvoorbeeld een stukje ontbreekt ) aanbieden.
Ook het grote Guyana Seafoods bedreigt het bestaan van Comfish, maar Van Alen blijft positief en is er van overtuigd dat zijn bedrijf uit de rode cijfers zal komen. “De vraag is aan het toenemen dus er komen zeker weer kansen. Daarnaast moet je altijd willen groeien”, zegt hij wijs.
Tijdens het garnalenseizoen, dat in mei begint, moet Comfish opboksen tegen de garnalenvisser op zee die hun vangst gedroogd aan de supermarkten aanbieden. “Deze verkopen heel goed”, zegt Van Alen, en de zeevissers zijn dan ook geduchte concurrenten voor het bedrijf.
Reclame
Een bekend fenomeen om een niet zo goed lopend bedrijf uit het slop te halen, is reclame. Maar Van Alen ziet hier geen heil in. “Reclame is een aanslag op de intelligentie van de mens”, zegt hij, doelend op televisiereclames die zo regelmatig herhaald worden dat de kijker er gek van wordt.
Hij wil niet dat zijn bedrijf op die manier bekendheid verwerft. Bovendien weet hij dat iedereen in Suriname na 23 jaar Comfish wel kent dus hij vertrouwt op de mofokoranti.
Van Alen vindt het vooral belangrijk dat een bedrijf een goede prijs-kwaliteit verhouding hanteert. “Je moet een goed product hebben voor een aanvaardbare prijs, dan verkoopt het zichzelf”, spreekt hij als ervaren ondernemer.