Opinie: Onze grootste vijand is bevoegd maar niet bekwaam
“Het is triest wat zich aanbiedt voor academische opleidingen.” Harde bewoordingen van socioloog Jack Menke, in oktober op een Kenniskringavond over ons onderwijs. Menke toonde op die avond ook shockerende cijfers over het aantal gepromoveerden in ons land, dat tienmaal zo laag is als het wereldgemiddelde. De Anton de Kom-universiteit levert ongeveer één doctor per jaar af. Op Trinidad – 1 miljoen inwoners – is dat jaarlijks vijftig, verspreid over vijf concurrerende universiteiten. Menke wees op ons essentiële probleem: we hebben maar één universiteit, die ook nog gepolitiseerd wordt. De grootste vijand is een wetenschapper met een titel die hij niet waarmaakt, en door vriendjespolitiek op een sleutelpositie aan de Adek komt.
Door Welmoed Ventura
Een deel van onze studenten legt de studie af in de vastgestelde tijd. Andere doen er om aanvaardbare redenen langer over. De rest voegt zich bij het korps van studielimieters dat dispensaties aanvraagt. Vaak is het grootste euvel de scriptie. Na een lijdensweg pronkt de kandidaat eindelijk met zijn bul. Bevoegd, maar niet bekwaam. Wiens schuld is dat?
Niet die van de student. De onderwijsinstelling heeft zelf toegestaan dat die het diploma behaalde. We draaien dus in een kringetje rond: ongeschikte student wordt hbo- of universitair docent, publiceert nooit een onderzoek want die scriptie was al een hele klus, en promoveert nooit want hij heeft zijn top bereikt: een vaste baan met een riant salaris.
En de docenten die wél capabel zijn als wetenschapper – die zijn er! – moeten het zien te redden in een onderwijssysteem waarin ze de boeman worden die te veel zou eisen. Trouwens, je moet toch doorstroom hebben? Dit deel van de docenten promoveert vaak wel. In het buitenland, omdat zij hier geen promotor vinden in hun vakgebied of geen vertrouwen hebben in de onze. Terwijl het hier best mogelijk is.
Hoewel veel kandidaten blijkbaar onvoldoende niveau hebben voor de universiteit, lijken onze vwo-opleidingen zo slecht niet: in het buitenland studeren onze studenten namelijk meestal wél binnen de gestelde tijd af. En de onderwijsinstellingen hebben daar globaal dezelfde klachten over studenten. Maar ze trekken er een streep door als de student niet in staat blijkt om volgens de regels de eindstreep te behalen. Zo ook bij de sollicitant die met nog honderd anderen een wetenschappelijke baan ambieert en ongeschikt blijkt.
Er is een wet nodig die bepaalt dat de politiek met haar handen afblijft van de universiteit, een publicatieplicht met sancties, en een rode pen om de streep eerder te trekken waar die hoort als de student een limieter wordt. Want geen enkele real life-opdracht in het werk van een afgestudeerde academicus heeft als deadline ‘zie maar wanneer je het af krijgt’.