Aan de vaalwitte muur van de trap naar de eerste verdieping van het Academisch Ziekenhuis Paramaribo (AZP), schuin boven de frisdrankenautomaat, is een blok eikenhout bevestigd met daarop het borstbeeld van professor dr. Paul Flu.
Door Eric Kastelein
Het kunstwerk dateert van 1964 en is vervaardigd door de toen in Paramaribo werkende Haagse beeldhouwer en tekenaar Jaap Gutterswijk. Het College van Bestuur van de Universiteit Leiden – Flu was daar rector magnificus – heeft het AZP een gedenkplaat aangeboden.
Enfant cheri der Academie-stad
Paul Flu is een internationaal befaamde pionier op het gebied van medisch-hygiënische inzichten. Hij bezoekt de Geneeskundige School in Suriname en vervolgt zijn studie aan de Universiteit van Utrecht. In 1906 slaagt hij op 22-jarige leeftijd voor het artsenexamen. Dit blijft niet onopgemerkt. De krant Suriname noteert op 20 oktober 1905: De eerste 2 candidaten werden afgewezen en toen kwam de heer Flu aan de beurt. Kalm, zonder eenig spoor van ontmoediging door het lot zijner voorgangers verscheen hij voor zijn examinatoren. Alle vragen beantwoordde hij zoo volledig mogelijk en juist. De krant noemt Paul Flu de enfant cheri der Academie-stad.
Waterleiding in Paramaribo
Twee jaar later werkt hij als officier van gezondheid in het Militair Hospitaal in Paramaribo. Hij wordt hoofd van het zojuist opgerichte Laboratorium voor Bacteriologie en Pathologie, en richt zich vooral op het bestrijden van tropische ziekten zoals gele koorts, malaria, filaria, bilharzia en leishmaniasis (bosyaws).
Schoon drinkwater is essentieel voor de gezondheid. In 1928, het gezin Flu woont inmiddels in Leiden, publiceert hij aanbevelingen voor de aanleg van een waterleiding. Vijf jaar later is de voorziening door de Surinaamsche Waterleiding Maatschappij gerealiseerd en in gebruik genomen. Hij laat waterputten, waterbakken en waterreservoirs – ideale broedplaatsen voor muskieten – dichtmetselen.
In Nederland wordt hij in 1921 hoogleraar Tropische Hygiëne aan de Universiteit Leiden en later directeur van het Instituut voor Tropische Geneeskunde. De universiteit stelt hem in 1938 aan als rector magnificus, de eerste professor en de enige rector van Surinaamse afkomst.
Op bezoek bij koningin Wilhelmina
Op 31 augustus 1923 wordt op het Gouvernementsplein in Paramaribo het standbeeld van koningin Wilhelmina onthuld. Van dit beeld is ook een bronzen replica gemaakt van vijfenvijftig centimeter hoog, een tiende van de werkelijke omvang. Op verzoek van het comité in Suriname overhandigt professor Flu, samen met oud-inspecteur van het onderwijs dr. H. Benjamins, oud-landspractizijn de heer D. Coutinho en oud-zeeofficier P.J. Jager op vrijdag 21 maart 1924 het beeldje aan koningin Wilhelmina. Voor Flu is het een eer. Hij schrijft vanaf zijn woonhuis aan het Rapenburg in Leiden een bedankbrief aan het comité.
Zoon Henry geëxecuteerd door de Duitse bezetter
Zoon Henry (Hans) Flu is huisarts in Leiden en houdt op 4 januari 1944 spreekuur op de Lammerschansweg als Hans Hoffmann en Marinus Jansen binnenlopen en hem voor verhoor meenemen naar het politiebureau. Wat is hieraan voorafgegaan? Een dag eerder is in Leiden de NSB’er en directeur van het Gewestelijk Arbeidsbureau, Willem Diederix, door drie leden van het verzet neergeschoten. H.A. Rauter, de SS-baas in Nederland, laat als represaille 35 mannen in gijzeling nemen waaronder vader en zoon Flu. Iets buiten Leiden, richting Oegstgeest, stopt de dienstauto waarin Henry zit. Hoffmann laat de huisarts uitstappen en schiet hem ‘op de vlucht’ door het hoofd. Het illegale verzetsblad Voor God en den Koning over deze moord: LATEN WIJ DEZE SCHANDDAAD IN LEIDEN NIET VERGETEN. De naam Henry Flu staat op het Monument voor Surinaamse Gevallenen van de Tweede Wereldoorlog aan de Waterkant, vlak boven die van Anton de Kom.
Internering tijdens Tweede Wereldoorlog
Professor Flu wordt met andere gegijzelden, onder wie de professoren R.P. Cleveringa en H.P. Blok, geïnterneerd in kamp Sint-Michielsgestel en vervolgens in kamp Vught. Pas maanden later, in oktober 1944, komt hij ernstig verzwakt vrij. Zijn broze gezondheid overwint hij niet, hij overlijdt op 19 december 1945.
Enkele maanden na zijn dood schrijft professor dr. E. Gorter, hoogleraar kindergeneeskunde aan de Universiteit Leiden, in De West-Indische Gids van 1946: De zoon van West Indië hier te herdenken is een plicht (…) hij was een man, die tot de besten der beoefenaren van de wetenschap behoorde (…). Gorter eindigt het eerbetoon met: Hij was een trouw en eerlijk mensch, dien de universiteit als een harer besten zal blijven herdenken.
Luciën Karg, mediaman en bedenker en samensteller van de historische kalender van Suriname, maakte in 2011 een indringend portret van professor Flu: P.C. Flu, documentaire. Deze korte film is op 8 september 2013 door Elkay Publishing op YouTube geplaatst.
Dit artikel is gepubliceerd in het decembernummer 2021 van de Parbode
Nu populair
