Oog in oog met Trefossa (1916-1975) – Parbode Sneak Peek

Op 12 april 2010 – de dag van de feestelijke opening van de nieuwbouw van het Nationaal Archief Suriname aan de Jagernath Lachmonstraat – wordt de fysieke literaire nalatenschap van dichter Trefossa aan het archief overhandigd door voorzitter Cynthia Abrahams van de Werkgroep Nalatenschap Trefossa Nederland en nicht Cherida de Ziel. De verzameling is van grote cultuurhistorische waarde en bestaat uit zes strekkende meter boeken en ruim tweeduizend vellen papier waaronder zijn dagboeken.

Door Eric Kastelein

Jaren daarvoor gaf weduwe Hulda de Ziel-Walser de handschriften in bewaring aan mr. Kenneth Jap A Joe en de boeken aan Cor de Bruyn, een vriend van de familie Walser. Beide verzamelingen zijn van Nederland naar Suriname overgebracht en weer samengevoegd.

Srefidensi en Volkslied

Trefossa, pseudoniem van Henri Frans de Ziel, wordt op 15 januari 1916 in Paramaribo geboren. Na de middelbare school en het behalen van zijn onderwijzersakte vertrekt hij in 1953 naar Nederland voor het volgen van de opleiding tot bibliothecaris. Weer terug in Suriname werkt De Ziel onder andere als directeur-bibliothecaris van het Cultureel Centrum Suriname. Hij maakt deel uit van de redactie van de literaire tijdschriften Tongoni en Soela. De herkomst van het pseudoniem is niet duidelijk. Aangenomen wordt dat het een samenstelling is van de nederige bijbelse Tryfosa en treef, het Surinaamse woord voor verboden voedsel. Hij schrijft het Surinaamse volkslied Opo Kondreman oen opo en is de bedenker van het woord ‘Srefidensi’, dat onafhankelijkheid betekent.

Om gezondheidsredenen verhuist hij in 1966 opnieuw naar Nederland. Henri trouwt in 1974 met de Zwitserse Hulda Walser. Zij is directrice van het herstellingsoord waar hij verblijft. Hij overlijdt op 3 februari 1975 in Haarlem en wordt daar begraven. Als zijn vrouw in 2004 sterft, worden de stoffelijke resten van Henri opgegraven. Nadat beide lichamen zijn gecremeerd, gaan de urnen met de as naar Suriname.

Grondlegger moderne Surinaamse poëzie

Zijn betekenis voor de Surinaamse taal en literatuur is groot. Trefossa, schrijft Wim Rutgers in Ons Erfdeel, is de grondlegger van de moderne Surinaamse poëzie en creëert een literair Sranan. Zijn eerste gedichten worden gepubliceerd in het maandblad Foetoe-boi en de krant De West-Indiër. In 1957 verschijnt Trotji, een bundel gedichten in het Sranan.

Lees verder in het aprilnummer van de Parbode

Wilt u informatie over het afsluiten van een (digitaal) abonnement?

Klik op www.parbode.com/abonneren

0

Gedeeld