Overnachten in NIS: held of oproerkraaier? – Parbode Sneak Peek
De recente verkiezingen vonden plaats onder het toeziend oog van honderden, zoniet duizenden, nationale, politieke en internationale waarnemers. Daarnaast was er het Anti-Fraude Platform, het Onafhankelijk Kiesbureau en het Centraal Hoofdstembureau. En dan was er nog Martin Atencio, Stephano Biervliet en Priscilla Dawsa, drie politieke activisten die Suriname hebben getoond wat de kracht van het internet kan doen in de strijd voor democratie.
Tekst Zoë Deceuninck
Toen Stephano ‘Pakkitow’ Biervliet in de ochtend van 26 mei in zijn witte Mark-X naar het Nationaal Indoor Stadion (NIS) reed, had hij op de achterbank een tas met zich mee. Daarin zaten onder andere zijn tandenborstel en enkele boxers. De dag daarvoor was Biervliet, parlementskandidaat namens de Partij voor Recht en Ontwikkeling (PRO), zelf getuige geweest van de chaos die de verkiezingen van 2020 kenmerkt. Aan zijn stembureau te Blauwgrond, waren de verkeerde stembiljetten geleverd. Zijn partijgenoot, Joan Nibte, sloeg op 25 mei ook alarm met meldingen van omkoperij en mogelijke frauduleuze praktijken in Coronie. Maar Biervliet zijn keuze om naar het NIS te rijden was al lang daarvoor gemaakt. Van alle mensen, was hij misschien nog het minst verbaasd dat hij er zeven dagen zou overnachten om te waken over de stembiljetten. “Tijdens de verkiezingen van 2015 zijn er heel wat zaken fout gegaan die nooit zijn opgeklaard. Toen al had ik besloten dat ik dit jaar de tijd zou offeren om de kans op fraude te verminderen, en waar mogelijk te vermijden. Ik dacht: niet nog een keer. Deze man gaat niet nog vijf jaar van mij afnemen. Hij gaat niet nog langer mijn toekomst bepalen”, zegt Biervliet, verwijzend naar voormalig president en voorzitter van de NDP, Desiré Bouterse, die de laatste tien jaar aan de macht was. Zeven dagen lang verbleef Biervliet in het NIS. Hij was 24 uur per dag online. In de toilettengroep friste hij zich op, in zijn hangmat rustte hij uit. Alles wat hij in die periode op zijn Facebookpagina deelde, ging zonder uitzondering viraal. “Mijn telefoon was helemaal heet. Ik zette een ijsblokje aan de achterkant, om de batterij af te koelen”, blikt Biervliet terug op de laatste dagen van mei, tevens de nasleep van de woeligste verkiezingen ooit. Over het overnachten in NIS kan hij kort zijn: “Om daar te overnachten, dat is niets. Opletten, dat is de kunst”, zegt Biervliet in zijn ‒ Pakkitow’s – barbershop. Tijdens de eerste nacht in het NIS gebeurde er niets. Maar midden in de nacht van 27 op 28 mei werden twee dozen met processen-verbaal door een groepje agent-rekruten uit de sporthal gedragen, naar verluidt in opdracht van de voorzitter van het hoofdstembureau Paramaribo, Mike Nerkust. “Je hoeft de procedure van een verkiezingsproces niet te kennen om te weten dat iets niet klopt wanneer twee dozen om half één in de ochtend worden weggedragen”, reageert Biervliet op de kritiek als zou hij voor onnodige onrust hebben gezorgd in de sporthal. Diezelfde nacht was er ook sprake van de aanwezigheid van brandstoftanks en Walter Bouterse (kleinzoon van) in het NIS, maar dit bleek later niet meer dan een gerucht te zijn. Desondanks zorgde dit alles voor opschudding, tot ver buiten de muren van de sporthal. Dat het ministerie van Binnenlandse Zaken, belast met de organisatie van de verkiezingen en het publiceren van de officieuze uitslag, tien dagen op de volledige uitslag liet wachten, deed het wantrouwen alleen maar groeien. Diezelfde ochtend dat de twee dozen voor enkele minuten uit Biervliet zijn zicht – en zijn camera – waren verdwenen, vroeg Bouterse een landelijke hertelling aan. De dag daarvoor had de waarnemingscommissie van de Organisatie van Amerikaanse Staten middels een rapport haar zorgen geuit over het persoonlijk contact dat Bouterse in de avond van 25 mei heeft gehad met Jennifer Van Dijk-Silos, voorzitter van het Onafhankelijk Kiesbureau. Deze en meer berichten zorgden ervoor dat Biervliet en consorten zich gesterkt voelden in het nut van hun aanwezigheid in het NIS. Maar niet iedereen was tevreden met die priemende ogen.
“De NDP had nooit gedacht dat wij het lef hadden om daar te overnachten”, zegt Martin Atencio, die in de ochtend van 26 mei van Commewijne naar Paramaribo racete nadat hij foto’s had gezien waarop te zien was hoe tientallen (ook open en gescheurde) stemdozen voor de gesloten deuren van het NIS op elkaar gepakt stonden. “In een chaotische situatie kan er veel gebeuren. De NDP stond achter in de peilingen, en ze gaan alles op alles doen om het hoofd boven water te houden”, zegt Atencio. In Commewijne was Atencio dit jaar de eerste (en enige) DNA-kandidaat van STREI!, de politieke partij van Maïsha Neus. Atencio’s politieke carrière begon echter bij ‘de paarsen’, waar hij tien jaar zijn krachten heeft gegeven. “Ik weet waartoe ze in staat zijn”, zegt hij. Net zoals bij Biervliet, was er ook bij Atencio al lang voor 25 mei sprake van wantrouwen in de integriteit van het verkiezingsproces.
Twee dagen later, op 28 mei, werd de 27-jarige Priscilla ‘Pukusjani’ Dawsa bij haar aankomst in het NIS meteen onderwerp van de dag toen ze in één adem met Atencio en Biervliet genoemd werd door Nerkust in Bakana Tori. De nacht die daarop volgde is Dawsa ook blijven overnachten. “Ik was niet van plan te blijven slapen, maar toen Nerkust op de radio zei dat we naar buiten moesten, besloot ik juist te blijven. Mijn man en zusje zijn me komen ondersteunen”, zegt Dawsa, die zich die nacht warm hield met een pangi over haar voeten.
Lees het hele artikel in het septembernummer van Parbode