Rappa
Schrijver en columnist RAPPA legt iedere maand de Surinaamse samenleving op de pijnbank
Zeker een vijftal jaren terug lag ik in een hotelkamer in Miami wat te zappen na een avondje stappen en happen. U weet wel, honderdzoveel kanalen, volgens het kapitalistisch principe ‘overdaad-zonder-maat’. Dan denk je onbewust met enige weemoed terug aan de tijd dat we het jarenlang met dat ene zwart-wit STVS-kanaal moesten doen. Maar wat hebben we toch genoten van Tante Jacqueline (‘Dag nichtjes en neefjes van de elastieken familie, dag, dag…’), de lichtelijk debiele geheim agent Maxwell Smart en de tekenfilms, zoals The Flintstones (‘Yabbe-dabbe-doe!’), allemaal zonder ondertiteling.
Ik zapte voort en stuitte op een Discovery Channel. Wat mijn aandacht trok, was een kaart van het noorden van Zuid-Amerika tot het zuiden van Noord-Amerika, met in het midden de Atlantische Oceaan en de Caribische zee met die halve ring van eilandjes, merendeels uitgedoofde vulkaantoppen, eens volbeplant met suikerriet en ‘volbeslaafd’ met onze Afrikaanse broeders, echt
niet om de melk, koekjes en taartjes in Europa zoeter te maken, maar om uit de suikerrietmelasse de beste en sterkste rumsoorten ter wereld te produceren. Op die kaart was een aantal lijnen getrokken die ergens midden in de Atlantische Oceaan begonnen en na een lichte zuidelijke boog richting Puerto Rico, Haïti, Cuba, Florida en zelfs tot in de Golf van Mexico gingen en daar aan land stopten. Ik had meteen door dat het om de routes van orkanen ging, met jongens- of meisjesnamen in alfabetische volgorde van hun ontstaansdatum. In Suriname zouden we dan namen geven als Andy, Bouta, Chandrikapersad. Wat mij opviel was dat de ontstaanspunten zuidwaartser kwamen en dat de banen een steeds diepere boog richting onze kust maakten, om dan weer richting Cuba en Florida te gaan. Volgens de commentator verzamelde zich als gevolg van de opwarming van de atmosfeer tijdens het orkaanseizoen veel meer waterdamp boven de oceaan dan vroeger. Dat maakte de orkanen groter, krachtiger, vandaar misschien die steeds verdere afbuiging naar de kusten van de Guyana’s. De commentator voorspelde dat dit proces zich zou voortzetten en dat gebieden die tot nu toe gevrijwaard waren, steeds meer effecten van de orkanen te verwerken
zouden krijgen. En dat gebeurde die dramatische woensdagavond van 20 juni 2012 waarschijnlijk, toen onze kuststrook van Galibi tot en met Saramacca zeker een uur lang een fluitende wind van
zo een tachtig kilometer per uur moest verdragen.
Onze broeders te Galibi vingen de eerste stoot en ze zullen zich dat natuurgeweld, gepaard met tsunami-achtige golven, nog lang herinneren. Hoewel, nadat Baas en oom Ramon de volgende dag de meevallende schade hadden geïnspecteerd, was er nog tijd om de warme biertjes, nee, nu worden ze daar ook gekoeld gedronken, tevoorschijn te halen om de verjaardag van het dorpshoofd te vieren. ‘San n’a yu banabon (2x); bigi winti wai, a trowe mi kankantri’, de hit van weleer van inspek Jones, werd daags daarna heel toepasselijk op de radio gedraaid.
Gelukkig waren elementaire diensten snel paraat. Het bleek dat goed getrainde militairen toch wel nodig zijn, niet om politieke tegenstanders en vermeende coupplegers te martelen en over de kling te jagen, maar om als eersten hulp te bieden in rampgebieden. Daar zijn politieagenten niet zo geschikt voor. Die zijn beter in staat om een aan een stoel geboeide verdachte van een ewelddadige verkrachting geen kans te geven Houdini te spelen en uit het politiebureau te verdampen.
Nu we twee maanden verder zijn, is de vraag: is die benodigde radarapparatuur om betere weersvoorspellingen te doen al aangeschaft en is het meteopersoneel bijgeschoold om data beter te kunnen analyseren? En is dat noodfonds al redelijk volgestort en niet ingestort? Of zijn deze beloften nog steeds niet ingelost vanwege ambtelijke vertragingen, zoals die belofte aan de Nickeriaanse
rijstboeren dat zij 130 srd toelage per ingezaaide hectare zouden krijgen? Anders: Winti wai, Lanti pramisi, ma un no kisi. En is die boeienkoning annex gewelddadige verkrachter intussen aangehouden? En is de waarnemend korpschef intussen definitief benoemd? En is…?