In een eerder artikel had ik al aangegeven dat de [h] in het Sranan niet betekenisonderscheidend is, zoals in agu – hagu (varken) en esi – hesi (snel). Dat de [h] in het Nederlands wel betekenisonderscheidend is, blijkt onder andere uit ‘hal – al’ en ‘huil – uil’. Een van de woorden in het Sranan die in bovenstaande groep ook als voorbeeld werd genoemd, is hanu – anu. In beide gevallen betekent dit woord ‘hand’.
Tekst Rappa
In de spreektaal wordt meer anu gebruikt, bijvoorbeeld ‘wasi yu anu’ (was je handen) of ‘no gi sma wan anu’ (schud geen handen) zoals veelvuldig in de anti-COVID-19-voorlichting werd gebruikt.
Om dit te benadrukken, zeiden sommige voorlichters hanu. Dat vond een e-mailvriend van me ouderwets klinken; volgens hem waren er geen aantoonbare bewijzen dat hanu (dus met een [h] aan het begin) gestoeld was op een traditie. Het was maar een soort ouderwetse spreekmode. Als duidelijkste bewijs dat hanu in het verleden niet alleen met een [h] werd uitgesproken, maar ook zo werd geschreven, haalde ik het afkortingswoord POHAMA aan. Onze jonge taalvriend had daar nooit van gehoord en ik moest hem de nodige uitleg geven, die ik hier ook met u wil delen.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog richtte de onderwijzer Julius Koenders samen met een aantal vrouwen de sociaal-culturele vereniging POHAMA op, die de saamhorigheid en daardoor de economische weerbaarheid onder de volkscreolen (den krioro suma) moest bevorderen. Koenders wilde deze eenheid vooral bereiken door de herwaardering van de volkstaal, die toen nog minachtend takitaki (praatsel, brabbeltaal) werd genoemd of negerengels (waarschijnlijk letterlijk vertaald vanuit de Engelse benaming Negro English).
Lees verder in het aprilnummer van Parbode
Wilt u informatie over het afsluiten van een (digitaal) abonnement?
Klik op www.parbode.com/abonneren
Nu populair
