Lasi heeft als werkwoord en zelfstandig naamwoord een aantal betekenissen, zoals verlies, schade, verkwisten, verdwalen en nederlaag. Bij het gebruik wordt in de spreektaal de laatste klinker vaak ‘ingeslikt’, zoals bij las’ pasi (lasi pasi, letterlijk: de weg verliezen). In sportkringen wordt lasi vaak gebruikt: las’ a plei oftewel de wedstrijd (a plei) verliezen. Dobbelaars hebben het er vaak over dat ‘mi las’ mi moni’ (‘ik ben mijn geld kwijtgeraakt’).
Graciella denkt de hele dag aan haar nieuwe vriendje en vergeet van alles; ze is nogal verstrooid, Graciella ede lasi, letterlijk vertaald: ‘haar hoofd is verloren’. Een vergeetachtig en verstrooid iemand wordt niet voor niets een las’ede genoemd.
Als je zegt: ‘Mi las’ mi srefi’ (= ik ben mezelf kwijt) wil je zeggen dat je je vergist. Maar als iemand dat van je zegt: ‘Yu las’ yu srefi’, wil dat zeggen dat je buiten zinnen bent geraakt.
Het gebeurt nog wel eens dat iemand, een kind bijvoorbeeld, in het binnenland in het bos verdwaalt. Men zegt dan: ‘A pikin lasi’. En terecht maakte een oudere dame laatst in de wachtkamer van de dokter de opmerking dat sommige mensen, vooral jongeren, de gewoonte niet meer hebben om te groeten bij het binnenkomen. Den las’ gwenti fu tak’ odi (taki odi = groeten, dus letterlijk: ‘ze hebben de gewoonte verloren om te groeten’).
Johan probeerde zijn buurman uit te leggen dat het verbranden van zijn tuinvuil schadelijke stoffen zoals CO2 in de atmosfeer bracht en longklachten bij de buurtbewoners kon veroorzaken. Na zijn hele betoog zei buurman doodleuk: ‘Maar wat moet ik dan met mijn tuinvuil doen?’ Bijna Johan las’ en ede (= verloor hij zijn geduld) en had hij geschreeuwd: ‘Dan stop je het maar in je r…t’. Hij zei toen: ‘Ach, mi las’ mi ten nanga yu’ (Ik verdoe mijn tijd met jou). Toen die kerel daags daarna de buurt weer onder hinderlijke en giftige rook zette, belde Johan maar de brandweer, die met loeiende sirene arriveerde. Dan maar zo.
Sonja was al in de vierde maand van haar zwangerschap, maar ging met haar verloofde nog flink naar feestjes en kwam laat ’s avonds thuis. ‘Meisje, denk toch aan je gezegende staat’, zei haar grootmoeder waar ze met haar verloofde inwoonde. ‘Doen jullie het rustig aan’. Sonja zei: ‘Zeker oma, dat doen we’. Aan het ritmisch gestommel van het bed op de houten slaapkamervloer kon oma echter opmaken dat Sonja & Friend er stevig tegenaan gingen. ‘Straks kijkt hij naar andere vrouwen als ik hem ‘dat ding’ niet geef zoals hij wil’, voerde zij als excuus aan. Op een kwade avond kreeg ze heftige steken in haar buik en begon te vloeien. ‘Friend’ bracht haar snel naar de Spoedeisende Hulp. Helaas, ze verloor haar baby. Oma zei: ‘Je wilde niet luisteren. Now yu lasi a bere’ (Nu heb je je ‘buik’ verloren). Een miskraam wordt dan ook lasbere genoemd.
Het hele artikel is te lezen in het augustusnummer van Parbode.
Nu populair
