Reishandboek Suriname
Het eerste wat opvalt als je de nieuwe druk in handen hebt van het door Tessa Leuwsha geschreven Reishandboek Suriname (we nemen aan de 6de druk, al wordt dit nergens vermeld), is het formaat: flink kleiner dan de 5de herziene druk uit 2008. De nieuwe uitgave telt 259 pagina’s, de vorige 287, het aantal foto’s (circa 80) bleef ongeveer gelijk. Door de lettergrootte te verkleinen, is de hoeveelheid informatie ook ongeveer gelijk gebleven. De indeling in drie hoofdstukken werd eveneens gehandhaafd: Achtergronden (als reizen naar en in Suriname, geschiedenis, politiek, bevolkingsgroepen, planten en dieren), Praktische informatie (eten en drinken, geldzaken, kunst, literatuur, taal) en Bezienswaardigheden (in en rond Paramaribo, naar het westen en het oosten en in het binnenland). Daarnaast zijn een tiental kaarten, plattegronden en een register opgenomen. Aardig is om eens te kijken wat in deze nieuwe druk is weggelaten ten opzichte van de vorige. Dat is bijvoorbeeld bij de Achtergronden het hoofdstukje Drugstoerisme en bij de Bezienswaardigheden in het binnenland de informatie over Ongedierte. Moeten we hieruit afleiden dat er in Suriname geen ongedierte en geen drugstoerisme meer voorkomen? Verder is bijvoorbeeld uit het rijtje kopstukken van de Surinaamse politiek Jules Wijdenbosch verdwenen en zijn Ronnie Brunswijk en Chandrikapersad Santokhi toegevoegd. De beoordeling van de Ma Retraite Mall veranderde van ‘modern opgetrokken winkelcentrum’ (2008) naar ‘ongezellig winkelcentrum’ (2015). Wat echter meer opvalt, is dat er tussen deze twee gidsen minder verschil zit dan je zou denken op grond van het feit dat tussen de verschijning van de twee toch ruim zeven jaar zit. Zo zou ik bij het hoofdstukje Bevolkingsgroepen wel wat meer over het toenemend aantal Chinezen willen lezen en vind ik het jammer dat het literatuurlijstje niet is uitgebreid met wat recenter werk; van de in de laatste veertien jaar verschenen publicaties wordt er maar één genoemd (over beeldende kunst) en dat is wel wat mager. Ook bij de leestips die door het boek verspreid staan, is maar één min of meer recent boek te vinden: Paramaribo: de vrolijkste stad van de jungle uit 2009, van Anil Ramdas. Verder heb ik het gevoel dat er op het gebied van bijvoorbeeld hotels, restaurants, winkels en uitstapjes het laatste decennium meer veranderd is dan uit het boek blijkt. Tessa Leuwsha zal dit zonder twijfel goed hebben nagezocht, maar het zou prettig zijn geweest wanneer zij in het Voorwoord – dat identiek is aan dat van zeven jaar geleden – wat algemene informatie had gegeven over de (toeristische, culturele) ontwikkelingen in het Suriname van de laatste, pakweg, tien jaar. Hoe staat het er tegenwoordig bijvoorbeeld voor met het ecotoerisme? Ondanks het bovenstaande is dit geactualiseerde reishandboek een handzame, overzichtelijke reisgids, vol nuttige informatie, in een prettige stijl opgetekend. Tessa Leuwsha (1967) heeft een Surinaamse vader en een Nederlandse moeder. Ze kwam in 1996 in Suriname wonen en publiceerde diverse romans; haar meest recente is Fansi’s stilte, ‘een Surinaamse grootmoeder en de slavernij’ – waarover binnenkort meer.
Reishandboek Suriname: Praktische en culturele reisgids met alle bezienswaardigheden, Tessa Leuwsha, 2015, Uitgeverij Elmar, ISBN 978 90 389 249 39