Russisch roulette op de brom
Brommer rijden in Suriname is levensgevaarlijk. Dit blijkt uit de statistieken van 2007 over verkeersongevallen met dodelijke afloop: bijna eenderde van het totale aantal verkeersdoden was bromfietsbestuurder of duorijder. Maar wie of wat valt dat te verwijten? Want terwijl de verschillende weggebruikers zich dodelijk aan elkaar ergeren, maken zowel bromfietsers als automobilisten gretig gebruik van het overwegend ontbreken van wegmarkeringen, drempels, stoplichten en verkeerscontroles.
Brommerbestuurders met onveilige, verboden helmpjes op hun hoofd, stunten op één wiel tussen bumperklevende auto’s door: het is een veelvoorkomende verkeerssituatie op de Gompertstraat. Remy Sarmin (22) lag hier, in nog geen veertien dagen tijd, drie keer onder zijn brommer. “Autobestuurders houden totaal geen rekening met bromfietsers”, vertelt de boze Sarmin. “Ze vinden dat de wegen van hen zijn en nemen altijd hun brik. Terwijl ik toeterde en schreeuwde, werd ik gewoon van de weg afgedrukt. Nu is mijn brom stuk en ik zit onder de schrammen en blauwe plekken.”
Roekeloos
Volgens Brian Sastroredjo (37) verwijt de pot de ketel. Door zijn baan als taxichauffeur wordt Sastroredjo regelmatig geconfronteerd met roekeloos rijgedrag van brommerrijders. “Ze scheuren als gekken tussen alle auto’s door. Als ik niet zo goed zou opletten, zou ik een paar keer per week een brom op mijn motorkap hebben. Het zijn juist de bromfietsers die zich niet aan de voorrangsregels houden en vaak piepen ze gauw nog even de kruising over, terwijl het stoplicht al op rood staat. Verder voeren veel jongens hun brommer op, sommige voertuigen halen 120 kilometer per uur! Tja, dan is het logisch dat je niet op tijd kunt uitwijken of stoppen.
“Maar ook automobilisten zijn niet onschuldig, hoor”, vervolgt Sastroredjo. “Ze letten vaak niet op, hooguit op andere auto’s, maar niet op brommers en vooral niet op fietsers. Dat laatste weet ik van de vele stagiaires die ik rondrijd. De weggebruikers van tegenwoordig zijn gewoon egoïstisch. Ze willen allemaal de snelste en de eerste zijn. Dit rijgedrag kan niet op de Surinaamse wegen, deze zijn gebouwd voor het weinige verkeer van de jaren tachtig. Er zouden meer wegen moeten komen om de hoeveelheid weggebruikers aan te kunnen en aparte rijstroken voor broms en fietsen. Verder moet de snelheid van weggebruikers drastisch ingedamd worden, door meer stoplichten en drempels met grote waarschuwingsborden te plaatsen.”
Dat het grote aantal verkeersongevallen deels te maken heeft met de enorme toename van het aantal weggebruikers, ligt voor de hand. In 1991 telde ons land 38.668 personenauto’s, in 2006 waren dat er liefst 81.870. Ook het aantal bromfietsen is in die periode drastisch toegenomen: van 26.265 in 1991 tot 40.186 in 2006. Een brommer ligt vandaag de dag voor iedereen, van arm tot rijk, binnen handbereik. Vrijwel iedere handelaar biedt de gemotoriseerde tweewielers aan met een zeer soepele afbetalingsregeling. Het verkeer wordt er daardoor echter niet veiliger op.
Wegmarkeringen
Onderinspecteur Agnes Valies vindt dat er voldoende maatregelen zijn genomen om het verkeer in goede banen te leiden. De verkeerssituatie op de Gompertstraat bijvoorbeeld, is volgens Valies duidelijk genoeg door borden en wegmarkeringen. “We kunnen heel Suriname wel volzetten met drempels, maar dat is ook geen oplossing”, aldus de onderinspecteur.
“De reden van het grote aantal verkeersslachtoffers in Suriname is dat weggebruikers zich niet aan de vastgestelde regels houden. Zowel bromfietsers als automobilisten bepalen hun eigen snelheden en negeren wegmarkeringen. Weggebruikers zijn wegmisbruikers geworden, die alleen maar aan zichzelf denken en regels aan hun laars lappen.”
Edgar Reumel, inspecteur van politie derde klasse, vindt dat ook: “Het gedrag van weggebruikers is meer dan slecht. Als iedereen, van voetganger tot truckbestuurder, zich aan de regels zou houden, dan zouden er lang niet zoveel verkeersongevallen zijn.”
Wie denkt dat het juist de bravoureknapen met hun blingbling brommers zijn die massaal slachtoffer worden in het verkeer, vergist zich. Twaalf van de 27 bromfietsslachtoffers waren 25 jaar of ouder. Het oudste slachtoffer was 72, het jongste vijftien jaar. Ook de veronderstelling dat alleen in Paramaribo het rijden op een brommer een hachelijke onderneming is, klopt niet. Tien slachtoffers vielen weliswaar in de hoofdstad, maar in Nickerie, waar de verkeersintensiteit aanmerkelijk lager is, moeten de risico’s niet worden onderschat. Van de veertien verkeersdoden die in 2007 in het rijstdistrict vielen, zaten er zeven op een bromfiets. In Wanica kwamen acht bromfietsers om, op een totaal aantal verkeersdoden van 22. De andere twee bromslachtoffers vielen in Para en Saramacca.
Brommerrijbewijs
Omdat het aantal verkeersdeelnemers blijft toenemen en dus ook het aantal egoïstische weggebruikers en ongevallen, heeft de politie plannen om in alle wijken meer controles uit te voeren op snelheid, roekeloosheid, alcoholgebruik, minimumleeftijd en het bezit van rijbewijzen. Inspecteur Reumel vindt dit een goed initiatief want: “Tot nu toe is de politie veel te tolerant geweest en te weinig zichtbaar. Er moeten meer agenten op straat komen die verkeersovertreders direct straffen.”
In de loop van 2008 zal ook het brommerrijbewijs verplicht worden gesteld, wat behaald kan worden door een examen af te leggen over verkeerskennis. Zestigplussers en mensen die al in het bezit zijn van een autorijbewijs, zijn niet verplicht het examen af te leggen. Of deze maatregelen ook daadwerkelijk dit jaar wordt doorgevoerd, is nog maar de vraag. De overheid heeft immers in het verleden wel vaker mooie plannen op de lange baan geschoven.
Hoe snel de verkeerscontroles en rijbewijsmaatregelen dan ook doorgevoerd zullen worden, onderinspecteur Valies heeft haar bedenkingen over het nut ervan. “Wegmisbruikers zullen buiten het zicht van agenten altijd een weg vinden om de regels in de wind te slaan. De kern van het verkeersdodenprobleem ligt bij de bestuurders zelf. De politie kan blijven jagen op verkeersovertreders, maar zolang mensen zich egoïstisch blijven gedragen op de weg, is het dweilen met de kraan open. We proberen daarom ook zoveel mogelijk voorlichting te geven via verschillende media over de gevaren op de weg, maar ik heb het idee dat daar maar met een half oor naar wordt geluisterd. Ondanks rijbewijzen, verkeerslichten, wegmarkeringen, drempels, voorlichtingscampagnes en snelheidscontroles, blijven we door ons eigen gedrag op de weg met z’n allen verantwoordelijk voor de levens van onszelf en dat van anderen. Of je nu bromfietser, automobilist, fietser of voetganger bent: een veilig verkeer begint bij jezelf!”
Toch is gebleken dat streng politieoptreden, het gedrag van eigenwijze verkeersovertreders wel degelijk aan banden legt. Zo zit bijna geen automobilist meer zonder gordel achter het stuur, sinds het verplicht stellen van deze veiligheidsmaatregel. Blijkbaar weten we dus wel hoe we ons aan de regels moeten houden, alleen zijn sancties nodig om ons eraan te herinneren.