Sprookjestuin vol orchideeën
De zondagse plantenmarkt is alweer de zesde van een reeksbezoeken aan kwekerijen van divers pluimage. Want de woeste, ongerepte natuurvan de Surinaamse jungle is overweldigend, maar het geeft ook véél voldoeningom de natuur naar je toe te halen en naar je eigen hand te zetten. Waar kun jedan terecht en wat is er zoal aan groen te krijgen, wat zijn de mogelijkheden,welke trends zijn er?
De Cultuurtuin, Cuul in de volksmond, is voor de plantenliefhebber elkezondag tussen 9.00 en 13.00 uur inderdaad een Hof van Eden. Lekker struinen opde plantenmarkt, van het ene standje naar het andere. De verkopers zijn allenlid van de Surinaamse Orchideeën en Sierteelt Vereniging, hoofdzakelijkhobbyisten en een enkele commerciële ondernemer. Kennisbevordering vanorchideeën, verbetering van de cultuur en verbreiding van het kweken staan bijde SOSV centraal. Naast natuurlijk de belangenbehartiging van haar leden. Eenvereniging met een respectabele leeftijd: de oprichting dateert uit 1968, dooreen aantal verwoede orchideeënliefhebbers, waaronder Dolf Tjong Ayong en RudiReteig.
De eerste zondagse plantenmarkt met toen nog louterorchideeën vond plaats in de jaren zeventig. Sinds tien jaar is het assortimentuitgebreid met sierteelt. Ik ontmoet als eerste Lucille Ngadino,ondervoorzitter. “Je moet oud-voorzitter Michel Sjak Shie vermelden, hoor, wedanken ons bestaan aan hem. Hij was er bij vanaf het begin en is alscommissaris nog steeds nauw bij de gang van zaken betrokken. Hij is ook degenegeweest die na een periode van stilstand eind 2004 de jongeren heeftgemotiveerd de vereniging weer op te starten, met een heel nieuw bestuur ondervoorzitterschap van Dennis Kamperveen.”
Hoewel orchideeën het nog steeds goed doen, zijn er ookverkopers die zich helemaal hebben toegelegd op andere planten. Ngadino:“Ikzelf verkoop in principe van alles. Behalve in de Cuul lever ik ook plantenen bloempotten voor wederopkopers vanuit mijn bedrijf Lucy´s Garden inTourtonne. De orchideeën en christusdoorns importeer ik als niet-bloeiendeplanten en dan kweek ik ze op. Hoe lang het duurt voor de orchidee bloeit, isafhankelijk van de grootte: bij zaailingen ruim een jaar, bij medium sizeenkele maanden en de blooming size kan al binnen vier weken bloeien. Niet alleleden staan trouwens op de markt, er zijn ook mensen die alleen onzemaandelijkse lezingen bezoeken.”
Ambiance
De Cuul vormt als botanische tuin de perfecte ambiance. Hetzonnetje schijnt heerlijk door het gebladerte van de oude bomen, dietegelijkertijd voor voldoende schaduw zorgen. Maar het onderhoud is ook hiereen punt van zorg. Ngadino: “Onze leden betalen om de tuin te latenonderhouden. Alleen kan daarvan slechts het noodzakelijke worden gedaan:schoonmaken en harken. Het snoeien van grote bomen, herstel van de omrastering,daar is niet voldoende geld voor. Het zijn heel oude bomen, dus vaak genoegvallen er takken af, een gevaarlijke situatie. Een tijdje geleden leek het eropdat we de minister van LVV zo ver hadden dat hij er wat aan ging doen. Enplotseling horen we niets meer… Gelukkig krijgen we bij het onderhoud welregelmatig hulp van Milieubeheer.”
De heer Madari is niet alleen op zondag in de Cultuurtuin tevinden. Van maandag tot en met vrijdag is hij er voor LVV als beheerder actiefen verzorgt hij onder meer educatieve dagtochten voor scholieren. Twintig jaaris hij al bij LVV werkzaam en hij weet alles over de historie van de botanischetuin. “Professor dr. Stahel, oud-directeur van het Landbouw Proefstation, heeftde tuin indertijd opgezet. Er staan hier in totaal 370 soorten bomen uitverschillende landen, waaronder Panama, Costa Rica en Indonesië.”
Ook hij maakt zich zorgen om de teloorgang van deCultuurtuin. “Vroeger was de Cuul gesloten na 18.00 uur, het was beschermdgebied. De wachters woonden hier achterop het terrein. Om samenscholing tevoorkomen heeft Bouterse het op 25 februari 1980 opengegooid. Allenaamplakkaten op de bomen zijn sindsdien door vandalen weggehaald, op eentjena. Ik plaats ze niet terug, zolang er geen permanente bewaking is, heeft ditgeen enkele zin.” Sinds vijf jaar staat hij op de markt, hij importeert enkweekt zelf en biedt een ruime variatie. “Ook weten mensen me te vinden metvragen over ziekten en plagen en ik verschaf de nodige aanwijzingen hoe je moetplanten.” Zijn toekomst heeft hij al uitgestippeld. “Als ik met pensioen ga,houd ik dit als bij-job.”
Groene vingers
De heer Sastro staat vanaf 1997 op de markt, doordeweekskunnen klanten bij hem terecht aan de Elisabethhof. Hij is de oudste inleeftijd en de langste in verkoop, meldt hij trots. “Mijn vrouw hield altijd alvan planten en toen ik stopte met werken werd dat ook mijn bezigheid. En wedoen goede zaken, wederverkopers komen voor ons helemaal uit Nickerie enSaramacca. Dat heeft te maken met de grote diversiteit van ons assortiment.Orchideeën verkopen we het meest. Wat opvalt, is dat Javanen vooral komen voorchristusdoorns en anthuriums.” De gevaren van achterstallig onderhoud heeft hijaan den lijve ondervonden. “De bomen zitten vol parasieten, ze worden te zwaar.Op die zaterdag eind april stond het water hier voor het eerst zo enorm hoog.Toen zijn er drie bomen tegelijk op mijn verkoopstand gevallen.”
Van de oudste verkoper naar een ‘jonkie’: Ashna Soekhai.Zo’n vier jaar geleden, toen zij toetrad tot de vereniging, was zij zelfs dejongste. Ze is gespecialiseerd in orchideeën en anthuriums die zerespectievelijk uit Thailand en Nederland importeert. Ze heeft bewust vooranthuriums gekozen, vertelt ze. “Het is niet zoals bij rozen, dat zodra deknoppen opengaan je ze snel moet verkopen. Bij anthuriums blijven bloemen vrijlang aan de plant.” Ze heeft ze in verschillende kleuren, ook tweekleurige.Haar vaste klantenkring aan wederverkopers komen eigenlijk van alle districten,uitgezonderd Para en Brokopondo. Zelfs uit Frans-Guyana. “Mijn moeder zag vanafhet begin dat ik groene vingers had. Ik ben blij dat ze me gestimuleerd heeft,ik heb er nu profijt van. Ik wil de jongeren laten zien wat mogelijk is met eenhobby. Ze geven prioriteit aan andere dingen en kiezen liever voor een show inhet NIS. Maar je kunt veel meer doen, als je je tijd goed indeelt.”
Favoriet van Michel Sjak Shie, oud-voorzitter Surinaamse Orchideeën en Sierteelt Vereniging Cultuurtuin aan de Letitia Vriesdelaan (bij de Collistraat naar links, dan aan je rechterhand, verscholen in het lover). Tel. SOSV: 457652
“De Surinaamse specie Oncidium Lanceanum, ofwel de December orchidee. De bloem is ook het logo van de SOSV. Ik werkte als jonge man bij bacovenbedrijf Santo en kreeg de plant cadeau van mijn baas zijn zoon. Zo ben ik eigenlijk begonnen met het kweken van orchideeën.” |