Surinaams loonbelastingstelsel Sociaal onrechtvaardig – Parbode Sneak Peek

Vorig jaar verscheen Wegwijs in de Surinaamse loonbelasting, waarin met behulp van tabelletjes, praktijkvoorbeelden, en een samenvatting van kernwoorden na elk hoofdstuk, ons behoorlijk ingewikkelde loonbelastingstelsel wordt blootgelegd. Het is geschreven voor mensen die in de praktijk reeds werken met loonbelasting. Het is het tweede boek van fiscalist Marcel Persad waarmee hij probeert een goede handleiding te geven voor iedereen die direct of zijdelings te maken heeft met loonbelasting. 

Belastingdienst niet ready voor btw
Persad wil graag de samenleving geïnformeerd houden over de ins and outs van de verschillende belastingen, en heeft daarom boek #4 in petto, over de in te voeren btw (belasting toegevoegde waarde). Over de btw is hij kort en duidelijk: het volk is niet ready voor btw-invoering, maar wat meer is, de Belastingdienst is er niet eens ready voor. Volgens Persad is het btw-verhaal niet nieuw: “Acht jaar geleden was er al begonnen met het voorbereiden van btw; er zijn toen consultants aangetrokken die enkele jaren bezig zijn geweest om onze Belastingdienst ready te maken, en die hadden toen al aangegeven welke stappen de Belastingdienst zou moeten ondernemen voordat we zouden kunnen overgaan tot btw-invoering. Sinds toen, 2008, is de Belastingdienst bezig geweest. Die stappen zijn nauwelijks genomen, en nu zitten we opnieuw met de situatie dat een consultant zegt dat we stappen moeten gaan ondernemen om die btw ingevoerd te krijgen.” Persad ziet de btw-invoering niet zitten, want: “De belastingmoraal in Suriname is helaas heel laag.” Hij bedoelt daarmee dat we al gauw geneigd zijn belasting te ontduiken en dat we niet eens beseffen dat we
daarmee strafbaar bezig zijn. Voorbeelden hiervan zien we bij sommige gepensioneerde medewerkers die na pensionering voor hetzelfde bedrijf consultancywerk gaan verrichten. Zij zijn dan geen loontrekker meer, maar moeten
als zelfstandig ondernemer aangifte doen en inkomstenbelasting betalen, wat vaak ‘vergeten’ wordt.

Persad vindt dat de Belastingdienst zich zou moeten richten op de vermogensbelasting in plaats van de btw. Ik ben het er ook mee eens dat een volledige verschuiving van directe naar indirecte belastingen nadelig is voor de sociale rechtvaardigheid.”

Politieke overwegingen

Die sociale rechtvaardigheid, die Persad zegt niet als primaire leidraad te gebruiken voor zijn benadering van belastingen, komt heel duidelijk terug in zijn opvatting over ons huidige loonbelastingstelsel. Oorspronkelijk was het draagkrachtbeginsel een uitgangspunt voor het hanteren  van een progressieve tarievenstructuur, met opklimmende percentages  naar gelang het looninkomen hoger is. Die tarieven zijn echter achtergebleven bij de inflatie die ons land al decennia teistert. Dat betekent dat het geld dat we verdienen steeds minder waard wordt, terwijl de belasting die daarop geheven wordt, op hetzelfde niveau blijft. De belastingvrije som bijvoorbeeld, is SRD 220,50 (een bedrag dat men tien jaar geleden voldoende vond voor de noodzakelijke levensbehoeften). Maar nog verbazingwekkender is de hoogste loonbelastingschijf: Over een zuiver loon vanaf SRD 2.736,65 betalen wij 38 procent belasting! In een tijd dat ons geld zo ver in waarde is gedaald, dat niet de topmensen uit bijvoorbeeld het bedrijfsleven, maar onder andere onderwijzers met een mo A binnen deze belastingschijf vallen. Persad ziet in deze steeds voortschrijdende scheefgroei een grove sociale onrechtvaardigheid. Volgens hem is de oorzaak hiervan duidelijk: het loonbelastingstelsel dateert van 1981 en de huidige tarieven van 2008. De tariefopbouw die vroeger zeer regelmatig via een ministerieel besluit aangepast werd, is vanaf 2008 een statisch geheel gebleven. En hoe komt dat? Waarom zou een overheid aan een goede gewoonte (regelmatige aanpassing) plotseling een einde maken? “Politieke overwegingen”, zegt Persad stellig. En hij legt uit: “Als je steeds doorgaat met het stelsel aanpassen, dan is dat eerlijker maar er komt wel steeds minder geld in de staatskas, en dat is iets dat regeringsleiders niet goed uitkomt.”

Het hele artikel is te lezen in het meinummer van Parbode

0

Gedeeld