Surinaamse onderzoeksjournalistiek onder de loep – Parbode Sneak Peek

“Heb je het niet op de radio gehoord? Heb je de krant niet gelezen? Dit hoor je zo vaak op straat. Journalisten bepalen de gemoedstoestand van de burgers en hebben dan ook een grote invloed.” Woorden van Hennah Draaibaar, directeur van stichting The Back Lot. Zij organiseerde begin juni samen met haar partner, Eddy Wijngaarde, een symposium onderzoeksjournalistiek en trapte het congres met deze woorden af. Een terugblik op dit congres, waarbij vooral een vergrootglas werd gelegd op de tientallen aanwezige journalisten en hun vakgebied.

Door Coen van den Braber

Onderzoeksjournalistiek is een van de pijlers van goede journalistiek, zegt de voorzitter van de Surinaamse Vereniging voor Journalisten, Carla Boëtius. “Het kan nooit kwaad om veel te checken. Het is altijd een gevoelig onderwerp, zeker in de kleinschaligheid van Paramaribo om het een en ander aan het licht te brengen. Al met al is onderzoeksjournalistiek een goed product dat je dient te checken: check, check, dubbelcheck. Zowel bij online research als bij bronnenverificatie.”

Dat de kleinschaligheid van onze hoofdstad, en daarmee ook indirect van ons land, soms tot voorzichtigheid bij sprekers en journalisten leidt, erkent ook journalist Ivan Cairo. “Suriname is inderdaad een kleine gemeenschap: er zijn mensen uit je klas waarmee je van een bordje hebt gegeten, die nu hele hoge functies hebben. Maar daar moet je je niets van aantrekken. Ik moet ze interviewen over corruptieschandalen en ik heb totaal geen moeite daarmee. Dat neemt niet weg dat het voor sommigen wel lastig is. Daar ligt zeker een uitdaging.”

 Rol klokkenluiders

Advocate Serena Essed scheen haar licht op de afwezigheid van klokkenluidersregelingen in ons land. Volgens Essed is het van belang dat klokkenluiders er zijn, om zo misstanden aan de kaak te stellen en journalisten daarvan op de hoogte te houden. “Rechtsbescherming van klokkenluiders is cruciaal, maar jammer genoeg is dat niet bij wet geregeld. Helaas is de rol van klokkenluiders verslechterd, want ze worden nu veelal gezien als de vijand van de Staat. Ze worden met de dood bedreigd en dat is heel ernstig.” Een blik in de toekomst werpt Essed graag via Nederland. “Want daar hebben ze een klokkenluiderswet, misschien moeten we dat hier in Suriname ook implementeren. Beter voor de klokkenluider. Beter voor de journalist. Dus beter voor ons allemaal.”

De relatie tussen een klokkenluider en journalist in de Surinaamse context, in tegenstelling tot Nederland, is erg lastig. Dat vindt Wilfred Leeuwin, journalist bij de Ware Tijd. “Het is vanwege de omvang van de bevolking hier vrijwel onmogelijk om een zakelijke, afstandelijke relatie te blijven houden met jouw bronnen. Houd daarom vertrouwen, zorg daarvoor. Neem ze altijd in bescherming. Wees ook mati’s met anderen, die contacten heb je vroeg of laat nodig.”

Veiligheids- en communicatie-expert Moritz Tenthoff benadrukte tijdens de meerdaagse conferentie hoe belangrijk het is om deze klokkenluiders en andere mensen waarmee journalisten contact onderhouden, in bescherming te nemen. “Met je telefoon kun je een gevaar voor jezelf vormen: je kunt afgeluisterd worden bijvoorbeeld.” Is dat geen bangmakerij: er zit toch overal een risico in? “Tuurlijk, net als dat je op straat aangereden kan worden. Maar we moeten ons bewust zijn van de online dreiging. Maak daarom altijd een goed wachtwoord aan.” Terwijl Tenthoff zijn verhaal doet, steken enkele aanwezige journalisten hun vinger op bij de vraag wie niet zijn computer of mobiele telefoon met een code heeft beveiligd. “Maar je doet je voordeur toch ook op slot?”, zegt Tenthoff vervolgens. “Maak je mobiel geregeld schoon en vraag jezelf altijd af wie er kan meeluisteren. En zorgt dus voor goede beveiliging.”

0

Gedeeld