Surinam op Mauritius
Surinam, Mauritius
Op het eerste gezicht hebben Mauritius en Suriname op de heerlijke temperaturen na niet zoveel gemeen. Maar het feit dat in het zuiden van het kleine eiland in de Indische Oceaan een dorp ligt met de naam Surinam, doet anders vermoeden. Parbode maakte de oversteek.
Suriname en Mauritius liggen duizenden kilometers van elkaar verwijderd, maar ze delen als voormalige Nederlandse koloniën toch een stukje geschiedenis. Ook zijn er grote overeenkomsten in de samenstelling van hun bevolking. Beide landen tellen veel Hindostanen en Creolen en herbergen nog veel meer etniciteiten. Nog een andere overeenkomst suggereert een band. Helemaal in het zuiden van het kleine eilandje ligt een klein dorpje dat de naam Surinam draagt. Alle reden om daar een kijkje te nemen en te peilen in hoeverre het Afrikaanse dorp van iets meer dan tienduizend inwoners, en het Zuid-Amerikaanse land met elkaar te maken hebben. Op het plaatsnaambord staat dat de twin city van Surinam het Engelse plaatsje Spelthorne is. Het straatbeeld doet meer denken aan Suriname dan aan Engeland. Veel zon, lekker veel bedrijvigheid, een uitgebrand huis, eettentjes en mannen die wat schaduw zoeken op een bankje onder een boom. Naast hetzelfde bankje lijkt de Village Hall te liggen. Het blijkt een grote groentewinkel. Een dame die in de lach schiet bij de vraag of dit de Village Hall is, wijst de weg naar een trap die leidt naar het echte gemeentehuis. Dit is ondergebracht in een gebouw waar ook de piepkleine bibliotheek van het dorp zetelt. Het is er stil; op een vriendelijk meisje na is er niemand. Onze tolk, die het Creools machtig is, probeert uit te leggen waar we voor zijn gekomen. Ondanks dat Engels de officiële taal is en in het openbare leven het Frans domineert, spreekt iedereen Creools. Zoals het Sranan in Suriname de taal is die de verschillende bevokingsgroepen bindt. Het Creools is vaak een kortere weg naar het einddoel. In dit geval gaat dat echter niet op. Het meisje kijkt ons schaapachtig doch vriendelijk aan, en kan niks met ons Suriname-verhaal. Ze snapt nog wel dat het een land in Zuid-Amerika is, maar daar blijft het bij. Ze stelt voor de burgemeester te bellen, wat we een uitstekend plan vinden. De burgemeester zelf vindt het daarentegen minder uitstekend en heeft geen zin om naar de Village Hall te komen. Hij schijnt zelf niet in Surinam te wonen. Het meisje tipt nog wel over de heer Jaggernath, een naam die in Suriname bij iedereen bekend in de oren klinkt. Jaggernath blijkt jaren burgemeester geweest te zijn van Surinam en baat aan de overkant van de straat een supermarkt uit. We gaan eropaf en vinden de beste man inderdaad achter de kassa. Hij reageert een stuk opgewekter en is zeer bereid te delen wat hij weet. Hij kent het land, dat is alvast mooi. De naam Surinam heeft volgens hem echter niets te maken met de aanwezigheid van de Hollanders of het land Suriname. Hij ontleedt het woord in twee delen. “Souria betekent in het Hindi zon en Nam betekent simpelweg naam. Samengevoegd is dat Surinam geworden. Het plaatsje is dus eigenlijk vernoemd naar de zon die hier veelvuldig schijnt.” Het overgrote deel van de inwoners van Mauritius is van Hindostaanse afkomst. Volgens de man uit hetzelfde deel als veel van de Hindostanen die naar Suriname zijn vertrokken, namelijk het Bhojpuri-sprekende gedeelte in het noorden. Die herkomst is de enige echte band tussen de twee landen. Van enige uitwisseling van kennis, mensen of correspondentie is geen sprake, wat Jaggernath zichtbaar spijt. “We hebben wel eens contact gehad met mensen uit Suriname, ook met mensen die voor de regering werkten. Ze hadden te kennen gegeven wel geïnteresseerd te zijn in iets van uitwisseling, zoals we dat hebben met Spelthorne. Maar we hebben helaas nooit meer iets van ze gehoord.”
Mauritius
De Portugezen landden begin zestiende eeuw als eerste Europeanen op Mauritius, en eiland voor de Afrikaanse oostkust. De Arabieren wisten waarschijnlijk rond het jaar 1000 al van het bestaan af. De Hollanders bouwden omstreeks 1598 onder leiding van Wybrand van Warwijk de eerste nederzettingen op het tropische eiland in de Indische oceaan. Het echte kolonisatieproces kwam maar traag op gang. In 1638 werd Fort Hendrik gebouwd, wat in 1710 in brand werd gestoken toen de Hollanders weer besloten te vertrekken. Volgens de mythe zouden de Hollanders de dodo tot het allerlaatste exemplaar hebben opgegeten. De dodo stond echter bekend bij de Hollanders als zeer slecht te eten. Ze noemden hem de walghvogel. Wel is het waarschijnlijk dat het dier gestorven is door toedoen van de Hollanders. Vervolgens hebben zowel de Fransen als de Engelsen nog de diest uitgemaakt op het eiland.