‘Suriname hoort bij Caricom’

Caricom, de Caribische handelsassociatie, zit op dit moment zonder secretaris-generaal. Edwin Carrington legde in december vorig jaar na achttien jaar het bijltje erbij neer. Suriname schoof Henry Mac Donald naar voren als kandidaat opvolger. Mac Donald is nu nog ambassadeur en permanent vertegenwoordiger van Suriname bij de Verenigde Naties (VN).

Suriname maakt zich tegelijkertijd ook op voor zijn derde voorzitterschap van de Caricom. Op 1 januari 2012 is het zover en vanaf 1 juli 2011 spreken we van aankomend voorzitterschap, een periode waarin de nieuwe voorzitter vast kan wennen aan de komende verantwoordelijkheden. Suriname kan die tijd ook gebruiken om een thema uit te werken, een stempel, dat ze gedurende die periode op de Caricom wil drukken. Het halfjaarlijkse voorzitterschap van de Caricom is niet zomaar een prestigezaak, er valt wel degelijk iets te halen.
Huidig voorzitter van de Caricom is het kleine eiland Grenada. Op 26 februari dit jaar sprak premier Tillman Thomas met veel gevoel voor Caribische diplomatie over ‘onacceptabele vorderingen’, wat vrij vertaald hetzelfde is als bestuurlijke stilstand.

Fundamentele evaluatie
“Ik ben van oordeel dat dit scenario een fundamentele evaluatie van onze aanpak, ons management en ons engagement met betrekking tot het integratieproces vereist”, riep hij de verbaasde Caricom-staatshoofden toe. Thomas had zich veel voorgesteld van zijn voorzitterschap, maar gaandeweg heeft hij zijn tanden stukgebeten op
de toenemende neiging van de lidstaten om zich op eigen terrein terug te trekken.
Ook president Bouterse was in februari naar deze vergadering afgereisd. Misschien had het te maken met de revolutionaire roes waarin hij verkeerde, maar bij thuiskomst leek hij niet beïnvloed te zijn door het voorzichtige taalgebruik van de Caricom-leiders. “Wij hebben onze bijdrage geleverd en Suriname heeft zijn initiatieven gepresenteerd, maar wij zijn ook kritisch. Caricom moet presteren. Wij kunnen niet nu vergaderen en over vijf jaar weer over hetzelfde praten, er moet actie zijn”, sprak hij ferm.

Caribisch Hof
Bouterse vindt dat Surinaamse rechters zitting moeten nemen in het Caribbean Court of Justice in Trinidad. Dit Caribische Hof is opgericht in 2005 en fungeert tot nu toe als beroepsinstantie voor handelsconflicten tussen Caricom-landen. Daarbij is het opgezet volgens het Engelse rechtssysteem en zou het voor de Gemenebest-landen binnen de Caricom ook een vervanging van de Engelse Hoge Raad (Privy Council) kunnen zijn. Maar alleen Guyana, Belize en Barbados erkennen die rol. Suriname zou zich ook bij dat gezelschap kunnen voegen. Na de onafhankelijkheid in 1975 viel de Hoge Raad in Nederland immers weg als hoogste beroepsinstantie.
De Caricom is allereerst bedoeld als een vrijhandelsassociatie. En juist daar liggen op dit moment de meeste pijnpunten. Trinidad & Tobago, Jamaica en Barbados konden daar tot nu toe het meeste van profiteren, omdat in die landen de exportindustrie beter is georganiseerd. Omgekeerd beschermen ze zichzelf tegen de vrije import vanuit andere Caricom-landen, door zich uiterst formeel te gedragen en bureaucratische eisen te stellen aan de kwaliteit en de veiligheid van de producten.
Geen wonder eigenlijk dat de partners binnen de Caricom vaak op kousenvoeten om elkaar heen draaien en graag hun heil zoeken in meer onschuldige vormen van samenwerking. Carifesta is daar één van. Dit culturele festival is altijd een klaterend succes en wordt beschouwd als het symbool van Caribische broederschap. Maar de vraag is tegelijkertijd: zijn wij wel een echt Caribisch land? We spreken geen Engels, hebben geen Angelsaksisch rechtssysteem en we liggen bovendien een beetje uit de route. Ook het personenverkeer tussen Suriname en de overige Caricom-landen is verre van spectaculair.

Unasur
Je kunt je dus afvragen wat we hebben te zoeken in de Caricom. Opvallend is daarnaast de gretigheid waarmee de Unie van Zuid-Amerikaanse Staten wordt omarmd.
Op 4 november 2010 ratificeerde De Nationale Assemblee eensgezind het toetredingsverdrag. Saillante bijkomstigheid is dat de Nederlandse taal binnen de Unasur vrij snel werd erkend, terwijl dat binnen de Caricom heel wat voeten in de aarde had.   
Er is nog één vurige wens die de Surinaamse regering graag in vervulling ziet gaan: de zichtbare aanwezigheid in de bestuurlijke top van de Caricom. Want je kunt nog zoveel overleggen, portefeuilles beheren en Caricom-instellingen in huis halen, er gaat niets boven het rustgevende feit dat jouw man of vrouw de scepter zwaait in dat soms ongrijpbare Caribische instituut. Tegenover Parbode bevestigt Henry Mac Donald zijn kandidatuur: “Ik behoor tot één van de inmiddels acht kandidaten die voor de positie van secretaris-generaal zijn voorgedragen. De selectie vindt plaats in een speciale commissie van Caricom-staatshoofden.”

Van de VN naar de Caricom lijkt een stapje omlaag. Ziet u dat ook zo?
“Nee. De Caricom is een regionale organisatie die tot één van de belangrijkste organisaties in de wereld behoort. De positie van Caricom Secretaris Generaal brengt enorm veel verantwoordelijkheid met zich mee en behoort in ieder geval in onze regio tot een bijzonder belangrijke diplomatieke positie. Wereldwijd zie je een ontwikkeling dat regionale organisaties en politieke allianties, zoals de Europese Unie (EU), Unasur, Caricom en African Union, een steeds belangrijkere plaats in de internationale politiek innemen.”

Wat zou volgens u bovenaan de politieke agenda van de Caricom moeten staan?
“We zien steeds meer dat The Caricom Single Market and Economy (een gemeenschappelijke markt en economie binnen Caricom, red.), ondanks de vele kinderziektes, gestalte begint te krijgen. Het grote vraagstuk is echter hoe op termijn een Single Economy te verwezenlijken valt, daar er in de regio relatief grote (Trinidad, Jamaica, etc.) en vrij kleine (Saint Kitts and Nevis, Grenada etc.) economische spelers actief zijn. Het is daarom belangrijk dat helemaal bovenaan de politieke agenda van de Caricom het vraagstuk inzake het verwezenlijken van The Single Economy komt te staan. Zaak is dat spoedig macro-economen en financieel deskundigen zich serieus over dit vraagstuk gaan buigen, teneinde werkbare voorstellen aan te dragen om een vlotte overgang naar The Single Economy op termijn te bewerkstelligen.”

Past Suriname eigenlijk in de Caricom qua taal, cultuur en rechtspraak?
“Suriname en Haïti zijn de twee enige volwaardige leden binnen de Caricom die geen Engels als officiële taal bezigen en ook niet tot het Common Law juridisch systeem gerekend kunnen worden. Dit neemt niet weg dat wij qua cultuur, historische, politieke en religieuze affiniteit, wel degelijk binnen deze organisatie thuis horen.
Ook qua economische-, sociale- en ontwikkelingspotentie, zijn er veel overeenkomsten met de andere lidstaten.”

Moet de Caricom opgaan in de Unasur?
“Het is belangrijk dat de Caricom en Unasur in de toekomst nauw samenwerken, echter ben ik op dit moment geen voorstander van dat Caricom totaal in Unasur opgaat. De Caricom zal eerst in eigen huis orde op zaken moeten stellen alvorens toenadering tot Unasur te overwegen, daar de dynamiek en de verhoudingen (politiek, sociaal, economisch, financieel, cultureel en zelfs geografisch) binnen Unasur totaal verschillend zijn, dan die waarmee we binnen de Caricom te maken hebben.”

Hebben kleine landen als Suriname wel invloed?
“Indien kleine landen als Suriname binnen hun regionale groep zoals de Caricom een sterke vuist vormen, is het zeker mogelijk om diverse processen te beïnvloeden. Een recent voorbeeld was het voorstel van de Europese Unie om zich officieel te laten vertegenwoordigen bij de VN, wat na een actie van de Caricom, onder leiding van Suriname, werd tegengehouden. De Caricom diende een motie in om de beslissing uit te stellen, die na stemming met 76 tegen 71 stemmen werd aangenomen. Dankzij de actie van de Caricom, wordt de Resolutie van de EU thans aan een grondige evaluatie onderworpen en de hoop is dat die op korte termijn middels consensus door de Algemene Vergadering kan worden aangenomen.”

Ervan uitgaande dat de overstap naar Caricom doorgaat, hoe kijkt u terug op de rol van Suriname in de VN?
“De Permanente Missie heeft zich de afgelopen jaren onder meer sterk gericht op de volgende vier belangrijke VN vraagstukken: het halen van de Millenniumdoelen in 2015, interculturele en interreligieuze samenwerking, klimaatverandering en het belang van bestaande tropische bossen en het bevorderen en promoten van mensenrechten.
“Sinds vorig jaar zijn wij ook actief om in Caricom-verband later dit jaar een Staatshoofden Conferentie te organiseren, om het vraagstuk en de gevolgen van de ‘Niet Overdraagbare Aandoeningen’ (NDC’s), die in sommige landen een groter probleem beginnen te worden dan infectieziekten, op de gezondheidsagenda van de wereld te plaatsen.”

0

Gedeeld