SVJ-voorzitter Carla Boëtius: ‘De tijd dat de pers gemuilkorfd werd, is voorbij’ – Parbode Sneak Peek

De negentien leden van de Surinaamse Vereniging voor Journalisten (SVJ) stellen zich ten doel de democratie en persvrijheid in ons land te bewaken. Aan het roer staat voorzitter Carla Boëtius (55). Zij is belast met de eindverantwoordelijkheid van dit streefdoel. Een taak die alles behalve vanzelfsprekend is.

Zowat iedereen in Suriname is het erover eens: de persvrijheid is erop vooruit gegaan sinds de jaren tachtig, toen redacties in brand werden gestoken of werden belaagd met granaten en een drukkerij werd gebombardeerd. Geen enkele journalist in Suriname vergeet de nacht van 7 op 8 december 1982, toen zestien critici van het militaire regime werden opgepakt en meegenomen naar Fort Zeelandia. Onder hen bevonden zich vijf journalisten, zij werden mishandeld en vermoord door de strijd die zij leverden voor de vrijheid van meningsuiting.

Hebben journalisten vandaag nog steeds reden om bang te zijn?

Boëtius: “De jaren tachtig zijn door veel, voornamelijk oudere, journalisten nog niet vergeten. Maar ook de meeste jonge journalisten twijfelen nog wanneer ze iets willen publiceren dat de regering in een negatief daglicht zet. Journalisten moeten niet meer bang zijn, maar wel goed voorbereid. Er wordt gezegd dat er geen domme vragen bestaan, maar ik vind van wel. Domme vragen vloeien voort uit een tekort aan voorbereiding. En dan moet je oppassen, want de president heeft er een hand naar om je belachelijk te maken wanneer hij vindt dat je een domme vraag stelt. Vroeger werden journalisten bedreigd. Dat gebeurt nog steeds, maar in mindere mate. Verder dan woorden komt het vaak niet. Ik heb de laatste twee jaren geen enkele klacht gehoord.”

Kan Suriname spreken van volledige persvrijheid?

“Nog niet, maar het gaat zeker de goede richting uit. Kijk maar naar de columns en de ingezonden stukken, waar journalisten kritisch en zakelijk over de regering berichten. Sommigen durven heel tackelend naar de regering toe te schrijven, een paar jaar geleden durfde niemand dat. Ook al wordt de regering nog steeds boos over een kritisch stuk, haar tolerantiegrens ligt vandaag stukken hoger. Ook op de persconferenties van de president wordt deze openlijk aan de kaak gesteld. Want ook Suriname heeft kritische journalisten. Ivan Cairo, Wilfred Leeuwin, Nita Ramcharan en Rachel van der Kooye zijn enkele pioniers in de onafhankelijke journalistiek.”

Boëtius staat ons te woord in haar kantoor bij de Algemene Televisie Verzorging (ATV), waar ze dagelijks te vinden is in haar functie als nieuwsmanager. Als onderdeel van staats- en telecombedrijf Telesur, wordt ATV door velen ook beschouwd als een overheidsstation.

Waarom is ATV dat niet?

Boëtius: “De overheid heeft geen enkele medezeggenschap in onze items. Ooit kwam er een minister van het Nieuw Front klagen over de inhoud van het nieuws. Hij vond dat ATV zich niet genoeg als een overheidsstation gedroeg. Ik heb hem geantwoord dat we het journalistieke basisprincipe van hoor en wederhoor altijd zullen toepassen, ongeacht welke kleur de regering draagt. Verder heb ik hem gevraagd ons met rust te laten. Dat is tot nog toe gebeurd, ook al zetelt er ondertussen een andere regering.”

In hoeverre beïnvloedt het gecensureerde persverleden de huidige journalisten?

“De journalistieke normen en waarden hebben niet kunnen groeien. Vandaag zijn de meeste journalisten vanuit een ander beroep in de journalistiek gerold. Op sommige redacties is geen enkele huidige redacteur naar de academie geweest. Journalistiek is een vrij beroep. Er komt geen vergunning of voorwaarde aan te pas, iedereen kan zichzelf journalist noemen. Dat heeft gevolgen voor de berichtgeving.”

Wat maakt een journalist tot een goede journalist?

“Een goede journalist weet balans te brengen in zijn berichtgeving. De meeste kranten houden geen rekening met ethische principes. Laatst werd iemand doodgeschoten en verscheen er een foto van het lijk zonder enige scrupules herkenbaar op de voorpagina. Dat toont een gebrek aan respect. Via de SVJ proberen we journalisten in trainingen te voorzien zodat zij zich bewust worden van de rol die ze hebben in de samenleving, maar ook dat heeft zijn beperkingen. De leidinggevenden in de mediabedrijven staan er namelijk niet helemaal voor open, maar het is een proces. We focussen ons eerst op de bewustwording van de redacteuren om lid te worden van de SVJ. Op die manier willen we balans brengen in het medialandschap. Want je kan tegen de regering zijn, dan nog is niet alles wat ze doen slecht.”

Toen Wilgo Valies, voorzitter van de Bond van Leraren alsook Alliantie van Leerkrachten in Suriname, vorig jaar tijdens een interview voor 8er ’t Nieuws op de nationale televisiezender STVS uit de uitzending werd gehaald, zorgde dat voor opschudding in het medialandschap. STVS ontkende de geruchten over mediacensuur, en gaf aan dat Valies uit de lucht werd gehaald omdat hij niet op de planning stond. “Er is vandaag minder sprake van mediacensuur vergeleken met vroeger, maar er zijn voorvallen die ons waarschuwen dat we op onze hoede moeten blijven”, vertelt Boëtius.

Doel SVJ

Toen Boëtius enkele maanden geleden het stokje overnam van ex-voorzitter Wilfred Leeuwin, dacht iedereen in eerste instantie aan een agressieve wervingscampagne. Echter gelooft Boëtius in kwaliteit boven kwantiteit, en drong ze erop aan eerst het huishoudelijke reglement van de SVJ op te stellen vooraleer verder uit te breiden in ledenaantal. Maar dat laatste is wel waar de SVJ uiteindelijk naar streeft. Van de negentien leden zijn er momenteel dertien actief in de vereniging. Geen enkele van deze leden werkt voor de overheid, een voorwaarde om lid te worden van de SVJ stelt namelijk dat je onafhankelijk van de regering verslaggeving moet kunnen doen.

Lees het hele artikel in het julinummer van Parbode

0

Gedeeld