The Road to Wiren: Een Surinaamse film op niveau – Parbode Sneak Peek

‘Stop! Er blaft een hond. Opnieuw. En… actie!’ Dit was een van de herhaaldelijke commando’s tijdens de filmopnames van Wiren the Movie in april en mei van dit jaar. Met een crew van meer dan dertig man en een cast met ruim vierhonderd personen is dit de eerste keer dat er zo’n groot project door Surinamers voor Surinamers tot stand is gekomen. Het bijzondere: de cast bestond uit zowel horenden, doven als slechthorenden.

Wiren the Movie is een realistische dramafilm gebaseerd op ervaringen die landgenoten met een gehoorbeperking vaak doormaken. Het verhaal is ontwikkeld door Ivan Tai-Apin en Sander Coumou. Het doel van dit project is om de integratie, participatie en acceptatie van doven en slechthorenden in Suriname te bevorderen, omdat de mogelijkheden voor deze groep om zich te ontwikkelen zeer beperkt zijn.

Het begon allemaal in augustus 2016, met een idee van Rosita Etnel, tolk bij stichting Sudobe (Surinaamse dovenbelangen). In verband met Werelddovendag – elke derde zaterdag van september – zou het leuk zijn om een film te vertonen in TBL Cinemas die aangepast is voor mensen met een gehoorbeperking. Na tevergeefse pogingen kwam het besluit om dan maar zelf een film te gaan maken. Maar hoe begin je daarmee? Daarvoor werd de multifunctionele creatieveling Ivan Tai-Apin, eigenaar van IT Goes Productions, ingeschakeld.

“Nadat ik een open gesprek had gehad met de bestuursleden van Sudobe, besloot ik om dit project aan te pakken”, vertelt Ivan enthousiast. “Tijdens dit gesprek kwam naar voren waarom het bestuur een film wilde. De jonge Wiren kon dit met een paar zinnen duidelijk maken. Hij wil graag IT’er worden. Helaas is dat voor een dove in Suriname onmogelijk. Als regisseur vind ik het belangrijk dat deze verhalen door middel van beeld en geluid verteld worden, zodat de bewustwording van de maatschappij wordt gestimuleerd. Deze film is een unieke kans om te laten zien dat doven ook een stem hebben.”

Vanaf oktober 2016 werd er wekelijks vergaderd en in februari 2018 werd het duidelijk dat er definitief gefilmd zou worden.

Achter de schermen
“Een horende die doof speelt of een dove die juist moest doen alsof hij hoort. In de film zal je dat toch niet echt merken, want doven zien er uit als normale mensen. ‘Soms wist je niet wie op de filmset nou wel hoort of niet’, was een veel voorkomende opmerking. Dan zit je soms een horende in gebarentaal te groeten of juist een heel gesprek te voeren met een dove”, vertelt een crewmember.

Naar Nickerie afreizen, lifeguards die stand-by moesten zijn, het soms uren wachten op zon, of juist in de regen filmen, het even laten sneeuwen. Of een crewmember die gebeten wordt door een hond, wegafzetters die auto’s soms midden in de nacht moesten tegenhouden, zodat ze niet op de achtergrond te horen waren: veel mensen weten niet wat er achter de schermen van een filmset gebeurt. Dat was ook de opmerking van de dove voorzitter van Stichting Sudobe, Henk Kimpoel. “Ik had niet gedacht dat het zo moeilijk was een film te maken”, gebaart hij. “Wat ik ook zat te bewonderen is hoe op de filmset doven en horenden met elkaar zaten te communiceren en zelfs samen gingen voetballen.” Tai-Apin vult aan: “Eigenlijk is het doel al bereikt, het integreren met elkaar. Nu moet het alleen maar doorgezet worden.”

Meer geld nodig
Een kwalitatief goede film maken kost veel geld. Wiren the Movie was begroot voor 200.000 US-dollar. Door de economische situatie is hij gemaakt met een ‘crisisbegroting’ van 60.000 US-dollar. Een low budget movie, maar zonder aan kwaliteit in te boeten. Mensen uit Suriname en Nederland, en het bedrijfsleven hebben een geweldige bijdrage geleverd. Net genoeg voor de filmopnames. Nu komt het bij elkaar zetten en verwerken van de zeventig opgenomen scènes. Dit maandenlange proces is in Nederland al gestart, maar om het filmproject af te ronden is er meer geld nodig.

Uitdaging hoofdrol
Wiren wordt vertolkt door drie acteurs. Rafe Leysner, die de kindversie van Wiren speelt, vertelt dat hij veel over de doven heeft geleerd. De jeugdige Wiren wordt gespeeld door Altaafkhan Dhonre, die in werkelijkleid doof is. De volwassen Wiren wordt door Idi Lemmers gespeeld: “Ik was blij toen ik na de audities hoorde dat ik geselecteerd was. Maar ik besefte wel dat het een hele uitdaging zou zijn om deze rol geloofwaardig neer te zetten. Je kan je niet verbaal uiten en moet alles met gebaren en mimiek doen. Daarom moest ik ook een basiscursus gebarentaal volgen. Mijn doel was niet om horenden, maar doven te overtuigen dat mijn personage in de film doof is. Ik hoop dat ik daarin ben geslaagd. Het leukste was toch het acteren zelf. Soms vergat ik dat ik kon praten. Omdat de opnames zwaar waren, was ik op een gegeven moment zo moe dat ik tijdens de opnames in slaap viel. Goed dat ik toen van achteren werd gefilmd.”

Lees het hele artikel in het septembernummer van Parbode

0

Gedeeld