Time is money, ook in Suriname
Waar Suriname van oudsher het imago van een hangmat, chillen en no span heeft, is binnen de bedrijfsmuren een cultuur van targets, overwerken en stress opgekomen. Het besef van time is money groeit ook hier gestaag. Hoe valt dit met elkaar te rijmen? Een zoektocht naar de nieuwe ‘Surinaamse tijd’.
Voor de buitenwereld staat ons land nog steeds bekend als een paradijs van ontspanning. Waar de westerse wereld permanent kampt met een groot tijdsgebrek, zou hier het harde werken nog niet zijn doorgedrongen. Velen zouden nog steeds het liefst ambtenaar willen zijn en hun tijd naar hun pensioen uitzitten. Het feit dat een groot deel van de bevolking hosselt en drie baantjes tegelijk heeft om het hoofd boven water te houden, maakt dit cliché al snel achterhaald. Daarnaast is er ook een Surinamer opgestaan die dagelijks moet overwerken, minder slaapt, een snelle hap bij de drive-through eet, 24/7 bereikbaar is op zijn BlackBerry, contact met al zijn vrienden wil onderhouden, in de avonduren zijn werkmail bijwerkt, zich wekelijks voorneemt om te gaan afvallen en die, als we hem vragen hoe het is, standaard antwoordt: ‘Goed, maar wel erg druk’. Iemand die bekend staat om een streng tijdsregime is Edwin ‘Solo’ Gefferie, legerofficier en leider van de toneelvereniging Wan denki, waarvan de voorstellingen altijd op de beloofde tijd aanvangen. Wat heeft Gefferie met tijd? “Mijn idee is: we zijn op tijd geboren, dan moet je met alles wat je daarna doet, rekening houden met de tijd. Overal waar ik ga en wat ik doe, wil ik op tijd zijn. Zo kunnen wij successen bereiken. Als een afspraak te laat begint, vertragen we op onze weg naar succes.” Hoewel hij zich eerst een ‘roepende in de woestijn’ voelde, merkt hij nu dat anderen het gaan overnemen. “Het is belangrijk dat iedereen op tijd komt. Ik kan er slecht tegen als mensen die te laat komen, beginnen over de ‘Surinaamse tijd’. De Surinaamse tijd is de juiste tijd en de juiste tijd is de Surinaamse tijd. Jij bent te laat!” De bewustere en efficiëntere omgang met tijd is goeddeels vanuit het westen overgewaaid. Enerzijds door buitenlandse bedrijven die zich hier hebben gevestigd, en anderzijds door jonge Surinamers die in het buitenland gestudeerd of hun horizon verbreed hebben. Daar is hun het besef van time is money bijgebracht en dit nemen ze mee terug. Door globalisatie groeit ook intern het besef dat, wil Suriname mee kunnen komen op de internationale markten en blijven concurreren, er efficiënt moet worden omgegaan met tijd. Met een uitdrukking als ‘Nederlanders hebben de klok, wij hebben de tijd’ komt het land er niet meer. Met name in het bedrijfsleven ervaren Surinamers dat met een streng tijdsregime en harde deadlines winst te boeken is. Binnen de bedrijfsmuren ontstaat gestaag een nieuwe mentaliteit waarin afspraak daadwerkelijk afspraak is, en op tijd ook echt op tijd.
Billable
“Wil je zaken doen met de rest van de wereld, dan moet je afgestemd zijn op het tempo van anderen”, meent Bryan Jurgens, facilitator bij het trainingsinstituut Leadership Management International Suriname (LMI Suriname). Hij zag in het afgelopen decennium een ommezwaai in de samenleving. Onder invloed van de internationale markt is het aspect tijd belangrijker geworden. Mede daarom is de vraag vanuit bedrijven naar timemanagementtrainingen vergroot. Het doel van de My-Tyme Personal Management-cursus is leren plannen en daarmee de productiviteit en efficiëntie verhogen, maar er is eerst aandacht voor gedrag en attitude met betrekking tot gebruik van tijd. De cursisten moeten de juiste mindset krijgen. “Agenda’s kan iedereen kopen, maar dat wil nog niet altijd zeggen dat je hebt begrepen dat het belangrijk is om te plannen”, aldus Jurgens. Bij Qualogy, een ICT-aanbieder van software op maat, is timemanagement tot in de bedrijfsporiën doorgedrongen. De Nederlandse moedermaatschappij heeft in 2007 ook hier een poot opgezet om de regionale markt te bedienen. Het bedrijf begon dat jaar met het opleiden van consultants en is geleidelijk uitgegroeid tot de grootste ICT-organisatie in Suriname. Nilesh Bishesar werd in 2010 commercieel manager van Qualogy Suriname. Een van de belangrijkste veranderingen van de afgelopen drie jaar is het invoeren van tijdschrijven en daarmee het besef dat elk uurtje geld kost .“De consultants moeten elk uurtje verantwoorden omdat we projecten verkopen op basis van een aantal uren. De billable uren gaan aan het eind van de maand naar de projectmanager en die tekent af.” Door dit systeem is aan het einde van de maand inzichtelijk wat de consultants per uur gedaan hebben, zijn zij zich meer bewust van hun tijdsbesteding en kunnen zij hier ook op aangesproken worden. Bij Qualogy is tijd dus letterlijk geld. Bij te veel uren wordt het product te duur en spelen ze de concurrentie in de kaart.
Vreemde eend
Qualogy is wat betreft tijdsefficiëntie een voorloper in het bedrijfsleven. “We ademen efficiency, stralen het uit en helpen de klant middels automatisering een efficiency-slag te maken. Nu zijn we vaak nog een vreemde eend in de bijt. Klanten denken dat als ze nieuwe wensen hebben, wij dat er wel even bij doen, maar nieuwe wensen betekent hier ook nieuwe uren.” Bij telecombedrijf Digicel leeft het besef van time is money eveneens sterk. Eugenie Haynes, hoofd van de marketingafdeling: “We zijn erg tijdsbewust hier. Bij ons is de cultuur: de job moet gedaan worden. Je maakt het werk af en gaat niet zeggen: ‘Ok, het is 5 uur, ik ga naar huis en dan kom ik het morgen lekker afmaken.’” Digicel-werknemers moeten hier voldoende van zijn doordrongen. “Je moet opgebouwd zijn uit het zogenaamde Digicel-DNA: energiek, een drive en zeker geen zeven-even-mentaliteit.” Niet alle bedrijven waar Digicel zaken mee doet, kunnen daar goed mee omgaan. “We zijn Surinaams en dat zit ergens in je inborst. Als het gaat om privé is het lay back, gezelligheid, lachen en uitgebreid eten, maar als het op de targets aankomt, dan zijn we wel van de puntjes op de i. Ik merk dat mensen toch wel moeite hebben om het zakelijke en privé te onderscheiden. Ze hebben vaak zoiets van: je bent mijn mati, je kan wel even wachten hoor, je weet dat ik het in orde maak, je kent me al jaren. Maar zo werkt dat niet meer.”
ISO
De opkomst van time efficiency hangt samen met het groeiende aantal ISO-certificeringen. De Internationale Organisatie voor Standaardisatie (ISO) stelt normen op voor de kwaliteit, duurzaamheid en betrouwbaarheid van bedrijfsprocessen, waarbij afnemers moeten kunnen rekenen op gestelde deadlines. Omdat opdrachtgevers bij voorkeur zaken doen met ISO-gecertificeerde leveranciers, doen veel bedrijven een aanvraag en moeten ze daarvoor hun timemanagement op orde krijgen. Een van die bedrijven is Mitra NV, een distributiebedrijf van voornamelijk sigaretten en belkaarten. Directeur Ruben Yang is zich ervan bewust dat dit certificaat goed is om internationaal zaken te doen, omdat het een bewijs van tijdige levering is. “Dat was altijd al wel zo, maar nu laten we op papier zetten dat we consistent de werkzaamheden op een afgesproken manier uitvoeren.” Yangs dochter Kim werkt bij het bedrijf als kwaliteitscoördinator en zij is bezig met de aanvraag. Tot twee jaar geleden werkte zij in Nederland. “In Suriname bestaat de cultuur dat als mensen problemen tegenkomen, ze het even laten liggen en voordat je het weet is er een jaar voorbij. Nu met de ISO is iedereen all hands on deck en zien ze beter in dat ze dingen niet kunnen laten liggen.” Er zijn meer bedrijven waarbij de top een groot tijdsbesef heeft, maar waar het lager in de organisatie minder gemakkelijk gaat. Rinia werkt bij een gerenommeerd handelsbedrijf waar geldt: targets is everything. Ze werkt onder een directeur en commercieel manager en stuurt onder andere de distributieafdeling aan. De grootste uitdaging ligt in het doorgeven van de targets aan haar medewerkers. Het begrip ‘timemanagement’ zegt hun weinig.
Motiveren
Rinia maakt samen met haar personeel de planningen, waarin per minuut staat wat ze moeten doen, zodat ze weten wat hun targets zijn. “Mensen denken vaak niet: o ja, Rinia zegt dit zijn de targets, wij gaan dat uitvoeren.” Ze probeert daarom van alles om haar medewerkers te motiveren. Het afgelopen halfjaar heeft ze veel tijd gestoken in het leren kennen van haar mensen en dit heeft positief uitgepakt voor de motivatie. Toch blijft het lastig, omdat haar personeel in vaste dienst werkt en een vast loon krijgt. “In organisaties waar veel garantie is en weinig risico, komen mensen naar hun werk, doen slechts wat ze moeten doen en krijgen toch betaald wat ze moeten krijgen. Men doet minder moeite om te doen wat werkelijk gedaan moet worden.” De opkomst van het timemanagement heeft echter ook een negatieve keerzijde, want met de invoering van tijdschrijven en deadlines neemt de druk op de werknemer toe. Het werk moet gedaan worden en dat zorgt voor haast, overwerken en stress. Bishesar heeft in het verleden zelf een burn-out gehad en weet hoe het is om even helemaal opgebrand te zijn en het werk niet te kunnen loslaten. Een trip naar het binnenland bood hem de ontspanning die hij nodig had. “We zijn gaan jagen en vissen. Ik zat in een kampje, zonder badkamer, zonder bereikbaarheid en in één keer viel alles van me af. Ik dacht dat alles zou instorten als ik er niet zou zijn, maar alles ging door en dat was echt een eyeopener.”
Cultuur
In veel westerse landen is sprake van een haastmaatschappij waar stress, overwerken en burn-outs eerder regel dan uitzondering zijn. LMI-coach Bryan Jurgens verwacht dat het hier niet zo ver gaat komen. De manier waarop we met elkaar omgaan, vraagt om een andere omgang met tijd. “Bij feestjes zijn we bijvoorbeeld niet gebonden aan tijd. Als je zegt dat je feestje van 8 tot 11 is, dan is het feestje van 8 tot 2. Zo zijn we, dat is voor ons cultuur en dat ga je nooit helemaal kwijtraken. Het zorgt ervoor dat we er niet aan onderdoor gaan. Dat wil niet zeggen dat we daarmee het tempo van de rest van de wereld niet zullen kunnen bijbenen. Waar nodig kunnen we ook versnellen.” Ook Rinia, die haar agenda zelfs ‘haar baby’ noemt, weet dat timemanagement niet altijd werkt. “Het is een mindset en op een gegeven moment zet ik het uit. Als ik bij de CBB sta: take your time. Bij de poli: take your time. Waar het binnen mijn vermogen ligt, pas ik het toe, maar daarbuiten heb ik ook wel die no span.” Dus of de Surinaamse maatschappij ooit zo gestresst zal worden als de westerse wereld? Mitra-directeur Yang denkt van niet: “Vanwege het klimaat zal dat nooit gebeuren. Het is hier veel te warm om te stressen.”
Nu populair
