Toen & nu
De Hoogduitse synagoge
1920 – 2011
De Hoogduitse synagoge ‘Ne Ve Shalom’ (Huis des Vredes) is een bekend beeld in de straten van Paramaribo. In 1718/1719 werd begonnen met de bouw van een gebedstempel aan de Keizerstraat. Dit gebouw werd ontworpen door Abraham van Edam en was in 1722 definitief klaar. Aanvankelijk werd de synagoge gebruikt door de Asjkenazische (Hoogduitse) en Sefardische joden. In 1735 werd, door onderlinge geschillen, besloten de synagoge toe te wijzen aan de Hoogduitse gemeenschap. Zij moesten dan alleen wel binnen zes weken de helft van het getaxeerde bedrag betalen. De Sefardische gemeente liet een eigen synagoge bouwen aan de Heerenstraat. Het gebouw dat er vandaag de dag staat is in 1835 gebouwd en is ontworpen door de Surinaamse architect J.F. Halfhide. “Zowel aan de buitenkant als aan de binnenkant is er niets aan de synagoge veranderd. We doen er alles aan om het in dezelfde staat te laten”, vertelt Jules Donk, voorzitter van de joodse gemeenschap in Suriname. “Het enige dat veranderd is, als je naar de foto’s kijkt, is dat we de palmen weggehaald hebben van het terrein, zodat mensen een beter uitzicht hebben.”
Een noemenswaardig aspect is dat de vloer van de synagoge met een dikke laag zand bedekt is. Dit komt enkel voor bij een aantal synagogen in het Caribisch gebied. Er doen verschillende theorieën de ronde over het waarom van het zand. Zo wordt er in één theorie gememoreerd aan de veertigjarige tocht die de joden in de woestijn hebben moeten afleggen. Een andere theorie verwijst weer naar de tijd van de inquisitie. Toen zou het zand gebruikt zijn om het geluid weg te moffelen. Donk heeft zijn eigen theorie: “De synagoge die vroeger bij Cassipora Kreek gevestigd was, bestond uit hout. Tijdens het gebed werden kaarsen en olielampen gebrand en het is verboden dit vuur te doven na een bijeenkomst. Mocht zo’n lamp of kaars vallen, dan had je een groot probleem. Ik denk dus dat het zand voor brandpreventie gebruikt is en deze gewoonte hier is overgenomen.”