Uilen van Suriname: ongeluksvogels of nuttige avondvliegers? – Parbode Sneak Peek
Menige Surinamer kent de uil als overvlieger of nachtelijke verschijning op elektrische draden langs de weg. Ondanks het oude bijgeloof dat de uil met zich meedraagt, zijn het unieke dieren en zijn ze nuttig voor de samenleving. “Ze eten ratten en muizen, en ruimen zodoende schadelijke dieren op”, zegt Otte Ottema, een van de bekende vogelkenners in Suriname.
Tekst Serano Ramcharan en Laura de Pauw
Vroeger hadden uilen geen al te goede reputatie. Ouderen spraken regelmatig met afkeer over de uil. ‘Het horen roepen van een uil bij je thuis voorspelt niets goeds’ of ‘het rondvliegen van een uil rondom je huis voorspelt de dood van een dierbare’ zijn enkele uitspraken over de uil. Uilen werden uit angst gedood, vaak omdat men niet beter wist. De dieren zijn vooral in de nacht actief en sommige hebben een angstaanjagende roep. Vogelkenner Otte Ottema vermoedt dat het oude bijgeloof hier vandaan komt. Deze houding is tegenwoordig gelukkig veranderd. Mensen zien de uil steeds meer als een nuttige en mooie verschijning.
Vijftien soorten
Hoewel uilen vaak aan het bos worden gelinkt, leven niet alle uilen in bomen. “Op de luchthaven (bij Zanderij, red.) komt de holenuil voor. Deze maakt een hol in de grond en zit vaak op de paaltjes van de omheining”, zegt Ottema. De ideale leefomgeving van de uil is afhankelijk van de soort. “Sommige leven uitsluitend in het bos, andere zowel in de stad als in het bos. De kerkuil of puspusi owrukuku leeft hoofdzakelijk in de stad. De Amerikaanse oehoe komt hier alleen in de mangrove voor, terwijl hij in andere landen wel in andere habitats leeft.” De Amerikaanse oehoe is de grootste uilensoort in Suriname. Een flinke vogel met stevige poten. Bekende plaatsen om hem te vinden zijn Bigi Pan in het Jamaer-kanaal en in de Matapica-zwamp achter Johanna Margaretha (Commewijne). Ook langs de rest van het mangrovegebied is deze soort te vinden, maar deze plaatsen zijn vaak minder toegankelijk.
De overige uilensoorten in Suriname zijn voornamelijk tussen de savannegordel en het binnenland te vinden. Naast de kerkuil zijn de meest geziene soorten de briluil, de gestreepte ransuil en de schreeuwuil. De schreeuwuil, een kleinere soort, is wat moeilijker te spotten. Deze uilensoort houdt meer van dichte vegetatie en kan je horen op oude begroeide plantages. Er is wat geduld, speurwerk en geluk nodig om deze uil te vinden. De Stygian-uil is het minst gezien in Suriname. “Deze is hier laatst ontdekt en is nog maar twee keer waargenomen”, zegt Ottema. In totaal leven er vijftien soorten uilen in Suriname.
Lees het hele artikel in het juninummer van Parbode