Paul Woei A Tsoi (1938-2024), beter bekend als Paul Woei, was een internationaal gerenommeerde kunstenaar, schilder en beeldhouwer. Zijn laatste boek, Srefidensi in de kolonie Suriname begon met één cent birambi op azijn, is zijn levenswerk over de onderbelichte geschiedenis van de Chinese contractarbeiders in Suriname. In deze rubriek brengen we steeds een fragment uit het boek voor het voetlicht.
Op pagina 229 prijkt een klassenfoto, in 1944 gemaakt door een frater op het erf van de St. Paulusschool. Paul Woei, die zelf ook op de foto staat, schrijft: ‘Klasse B was een grote klas – 68 leerlingen met drie leerkrachten in één leslokaal. De school zorgde voor lesmateriaal zoals leerboeken, inkt en kroonpennen voor het schoonschrijven. Schriften uit krantenpapier elk met tien blaadjes, kwamen geniet van de bisdomdrukkerij, de liniaal was een houten stok, 1 x 1 cm en 30 cm lang. Dat leverde de timmerloods van de fraters. Van de Coca-Colafabriek kregen de leerlingen potloden met het Coca-Colalogo erop. De fraters van deze school zorgden ervoor dat het lesmateriaal niet ontbrak toen de import van goederen en schoolmateriaal niet mogelijk was tijdens de oorlogsjaren. Klasse B was de naam voor het tweede leerjaar van de St. Paulusschool met in totaal nog zes leerjaren’.
Woei schrijft voorts dat de St. Paulusschool een jongensschool was, en is opgericht in 1908. ‘Uit deze klas zijn veel professionals voortgekomen, directeuren van grote bedrijven, waaronder De Surinaamsche Bank, Parbo bier, lokale IBM-, weg- en waterbouwkundige ingenieurs, advocaten, managers van grote bedrijven, landbouw, ministers van het land, bekende artsen en leerkrachten.
Frater Carolus’ lessen werden op het schoolbord met tekeningen in gekleurd schoolkrijt geïllustreerd. De vier muren hingen vol met grote posters, met afbeeldingen van dieren, planten en nog meer. Hij stimuleerde in mij mijn esthetisch gevoel. Het is opmerkelijk dat later vier bekende kunstenaars bij hem in de klas hadden gezeten’.
En frater Jacobus gaf met enthousiasme natuur- en plantkundelessen. ‘Een glazen kast besloeg de hele muur van het natuurkundelokaal, vol met natuurkundige en biologieapparatuur. Het eerste Surinaamse plantenboek had deze frater in 1950 verzorgd. Twee kernfysici, één werkzaam in Nederland en één in Canada, waren studenten van deze frater geweest. Frater Engelbertus en frater Guibert, opeenvolgend directeuren van de St. Paulusschool, zorgden voor de hoognodige discipline op deze Surinaamse school. De uitstekende opleiding was dan ook de reden voor Chinese ouders om hun kinderen op de St. Paulusschool in te schrijven, in de volksmond bekend als de Chinese school’.
Srefidensi in de kolonie Suriname begon met één cent birambi op azijn, Paul Woei, 2023, eigen beheer (artpaulwoei@yahoo.com), ISBN 9789991475547
Dit artikel is verschenen in het novembernummer van Parbode, nu in de winkel
Wilt u informatie over het afsluiten van een (digitaal) abonnement?
Kijk op www.parbode.com/abonneren
