Chinezen, Hindostanen, Creolen en Javanen: allemaal geduldig in de rij. Sommigen met een kalebas, anderen met een fles in de hand. Dat is sinds 1993 het kleurrijke beeld op 31 december, wanneer de ‘Swit Watra’ wordt gegeven op het Onafhankelijk-heidsplein. Maar de krachten van initiatiefneemster Elly Purperhart zijn afgenomen; of deze weldadige wasi dit jaar weer wordt gehouden, is daarom onzeker.
Het idee voor de eindejaars-reiniging ontstond niet van de ene op de andere dag. Elly Purperhart is met haar stichting Krin Konsensi de motor achter dit jaarlijkse evenement. Zij is du uma (geestelijke geneesvrouw) en daardoor thuis in de Afro-Surinaamse cultuur. Purperhart kreeg samen met zeven anderen een ‘ingeving’ om Suriname te reinigen. De groep trok zich na het ontvangen van de boodschap terug voor gebed en meditatie, toen de geest van één van de voorouders verscheen en hen vertelde dat het niet goed ging in Suriname. Om dit te veranderen, moesten de plaatsen waar slaven geleden hadden, schoongemaakt worden.
Volgens de verschijning zwierven er nog geesten rond die op zoek waren naar rechtvaardiging. Opnieuw trokken Purperhart en de anderen zich terug om te vasten en bidden, waardoor de locaties aan hen werden geopenbaard. Het Plein van 12 mei, Poelepantje, Platte Brug, Fort Zeelandia, Palmentuin, Mamabon, Bronsplein en de Heiligenweg zijn de plaatsen die flink onder handen zijn genomen. “Bij het schoonmaken kon je echt voelen dat de dwalende geesten bevrijd werden. Sinds we Fort Zeelandia hebben schoongemaakt, kan iedereen daar weer naar toe, want ik kan mij herinneren dat sinds mijn jonge jaren mensen bang waren hier te gaan”, vertelt Purperhart.
Deze culturele schoonmaakbeurten waren de voorloper van de Swit Watra Wasi op het Onafhankelijkheidsplein. Door zich te wassen met de speciaal geprepareerde, geurende vloeistof, worden de voorouders volgens Purperhart tevreden gesteld en wordt hun geest rustiger. “Hierdoor kunnen zij zich beter concentreren op hun doel in het leven.”
Het duurt een week om de voorbereidingen te treffen voor de activiteit op het plein. “Ik doe alles in naam van de Heer”, vertelt de du uma. Voordat zij begint met de voorbereidingen, trekt ze zich terug voor een periode van vasten. “Ik leg mij in Zijn handen en Hij leidt mij naar de kruiden die ik moet gebruiken. Ook tijdens het voorbereiden blijf ik bidden en zegen ik het water met Bijbelse teksten. Ook mag je geen seks hebben of roddelen tijdens deze periode. Wanneer ik die mensen baad, moet ik zelf ook geloven wat ik zeg, dus moet ik ook zuiver zijn in geest en lichaam.”
De geurtjes voor het bad zijn eveneens gezegend. Ze worden vervaardigd met gebed. De wasi wordt op Oudejaarsdag gedaan, omdat deze een culturele betekenis heeft. Het staat volgens Purperhart bekend als de dag waarop de kwade geesten op stap zijn en daardoor zijn ze beter te verdrijven.
Over de inhoud van het bad wil Purperhart niet veel kwijt. “Niet iedereen kan het doen, je moet het in je hebben. Onze Lieve Heer heeft mij een gave gegeven die zich op een dag heeft geopenbaard. Als je met iets geboren bent, komt het vroeg of laat naar boven. Je kunt het niet onderdrukken, want het is jouw lot dus moet je het vervullen.”
Over hoe ze in de culturele wereld is beland, zegt ze: “Niemand heeft mij opgeleid en geleerd wat ik moet doen om de mensen te helpen die mijn hulp nodig hebben. A no ala siki na datra siki (niet alle ziekten kan de dokter behandelen).” Maar de jaren gaan tellen; Purperhart heeft al een jaar geen mensen geholpen. Ook weet ze niet of ze dit jaar de Swit Watra Wasi gaat houden. “Ik word een dagje ouder en het vergt aardig wat energie. Ik merk aan mijn gezondheid dat het niet in mijn koude kleren is gaan zitten, dus wil ik het nu rustig aan doen”
Nu populair
