Teki ketre, wasi wojo, go na bakapasi en wasi fesi zijn slechts enkele benamingen uit de Marron-cultuur voor hetzelfde ritueel. De doorsnee Surinamer kent het als ketre (ketel), waarbij het niet gaat om de metalen pot, maar om wat er in de ketel zit: bladeren, kruiden en bast om een stoombad te maken voor de vagina. Maar volgens sommige deskundigen kleven er medische risico’s aan.
Binnen de Marrongemeenschap is het nemen van een stoombad door de vrouw belangrijk. Vrouwen die dit niet doen, worden gezien als onverschillig en onbehoorlijk. Er wordt op hen neergekeken door de gemeenschap. Vanuit traditie, om niet overgeslagen te worden op de relatiemarkt en om geaccepteerd te worden, zijn stoombaden razend populair en niet weg te denken uit het dagelijks leven.
De stoombaden, getrokken van ketre wiwirie (letterlijk: ketelbladeren), helpen tegen witte vloed, menstruatiepijnen en reinigen de vagina en de baarmoeder na een bevalling. Maar het hoofddoel is het strakker en droger maken van de vagina om het seksuele genot te verhogen voor man en vrouw. Natte seks wordt over het algemeen niet gewaardeerd. Marronmannen krijgen meer lust als ze weten dat een vrouw dagelijks stoomt. Vrouwen die geen stoombad nemen, worden vergeleken met een ‘kamer zonder wanden’. Eon (32): “Mie lobi té a vrouw é gebruik eng” (ik hou ervan wanneer een vrouw het gebruikt). “De vrouw reinigt zich dan pas goed”, vervolgt hij, “ze is dan strak en dat doet mij goed bij het klaarspelen (zaadlozing). Binnen lijkt het op een kamer, waar je de wanden voelt. Ik ga wel met vrouwen die geen stoombad nemen, maar dat is het voor een avontuurtje. Voor een serieuze relatie moet een vrouw wel dagelijks stomen.”
Van nature zijn vrouwen niet zo strak en droog, dus de procedure moet dagelijks worden herhaald om te voorkomen dat de vagina weer haar normale vorm aanneemt. Stomen is een handig hulpmiddel, dat ook door andere etnische groepen wordt gebruikt. Verschillende vrouwen weten hun weg te vinden naar de Vreedzaam markt, naast de Centrale Markt in Paramaribo, waar het aanbod van bladeren ruim is en gretig aftrek vindt. Als maagd het huwelijk ingaan, staat hoog aangeschreven binnen de Hindostaanse cultuur. Om in de huwelijksnacht te veinzen dat een meisje nog niet eerder met een man is geweest, stomen Hindostaanse bruiden zo’n twee weken voor de grote nacht en presenteren zo een nauwe vagina aan hun kersverse echtgenoot. Een slimme man die daar niet intrapt.
Het droogmaken van de vagina is een traditie afkomstig uit Afrika waar dit dry sex wordt genoemd. In Suriname wordt een Marronmeisje officieel volwassen verklaard, wanneer zij tijdens haar pubertijd een pangi (een doek gedragen om de middel) krijgt. Tijdens deze ceremonie krijgt zij van andere vrouwen soms wel honderd verschillende pangi’s en andere gebruiksvoorwerpen, die een volwassen vrouw nodig heeft. Waaronder een po en een ketel om te stomen. Een nieuwe levensfase begint: tijdens de menstruatie mag er niet gekookt worden, er mag niet meer op één bed geslapen worden met iemand van het mannelijk geslacht en er moet twee keer per dag, direct na het opstaan en vlak voor het slapen, gestoomd worden met bladeren. Het gebruik van de stoombaden begint op jonge leeftijd en wordt jarenlang toegepast. Oma Bodie (78): “Ik ben in het binnenland geboren en heb het mijn moeder en de andere vrouwen zien doen. Van hen heb ik het geleerd en zij hebben het weer van hun moeder. Ik gebruik het nog steeds als ik mij een beetje nat voel.”
Scheurtjes en wondjes
De stoombaden hebben niet alleen een fijne bijwerking, maar brengen ook een zeker risico met zich mee. Volgens Westerse medische opvattingen wordt een probleem veroorzaakt als de vagina met water wordt gewassen of regelmatig wordt gestoomd. Huisarts Landbrug, al ruim twintig jaar in het vak, ziet veel vaginale klachten voorbij komen. “In de vagina zijn verschillende niet-schadelijke bacteriën en schimmels werkzaam, die het zuurgehalte op peil houden. Zo worden schadelijke schimmels en bacteriën van buitenaf tegengehouden. Met veelvuldig stomen spoel je de goede bacteriën weg, met alle risico’s vandien. Door het stomen wordt bovendien de vagina droger, waardoor er tijdens en na de seks meer kans ontstaat op scheurtjes, wondjes en ontstekingen. Hierdoor is een vrouw vatbaarder voor allerlei seksueel overdraagbare aandoeningen en hiv.”
Landbrug beaamt dat de stoombaden ook een medisch voordeel hebben. “Stomen kan kraamvrouwenkoorts, een dodelijke bacteriële infectie, en baarmoederhalsontstekingen helpen voorkomen, als de bladeren het zuurgehalte in de vagina juist verhogen. Het gebruik van oso dresi’s, huismiddeltjes, vind ik veilig. Het is oude traditionele kennis van onze voorouders. Ook al is het niet meetbaar in hoeverre zo’n middel echt helpt, omdat de sterkte, samenstelling en de wijze van het gebruik van het stoombad per gebruikster verschilt.”
 |
 |
 |
| Popta Aleki (33) “Ik gebruik al sinds mijn vijftiende jaar ketre. De verschillende bladeren hebben elk een eigen werking. Bepaalde soorten zijn niet goed om elke dag te gebruiken, omdat het de baarmoeder kan aantasten. Daarom moet je je goed laten informeren voordat je iets gebruikt. Ik raad iedereen aan om te stomen. Als je geen stoombad neemt, ruikt je naar rauw vlees, omdat de vagina eigenlijk een wond is die nooit geneest. En een stoombad is te vergelijken met een tablet, je krijgt bijvoorbeeld geen last van witte vloed. Bijna alle bevolkingsgroepen komen naar de Vreedzaam markt voor uitleg over het stoombad en om bladeren te kopen. Zelfs Chinese vrouwen. Ik gebruik zelf ‘a nango soeti’ (letterlijk: het gaat lekker) en ‘pepe ku satoe’ (letterlijk: peper en zout), omdat het mij echt droog houdt en mijn man er van geniet.” |
Fernanda Amalensi (27) “Ik hou zelf van ‘a ta mboelie’ (letterlijk: het beweegt), omdat tijdens de geslachtsgemeenschap alles letterlijk beweegt. “De bladeren krijgen de namen van de werking die ze hebben. Maar toch voelt het bij alle vrouwen anders. Wat niet goed voor mij is, kan wel bij jou werken. Ik informeer en adviseer mijn klanten en leg uit hoe ze kunnen weten of een blad geschikt is voor hen. Als je na het stomen toch nat voelt of je krijgt puistjes op je vagina, dan wil dat zeggen dat het niet goed voor je is en moet je andere bladeren gebruiken. “De stoombaden worden niet alleen in Suriname gebruikt. Zelfs in Amsterdam Zuidoost zijn de bladeren te koop.” |
Rosita Jonas (43) “Als een vrouw geen stoombad neemt, heb je kans dat haar man uitloopt met een vrouw die wel stoomt, met het risico dat die man zijn vrouw verlaat voor die buitenvrouw. Dit is de realiteit. Er wordt dan gezegd dat de man onder de plak zit bij de buitenvrouw, maar het komt door het stoombad. Ik heb mijn man, hoor! En door de service die ik mijn vagina geef, zijn we nog steeds bij elkaar. Ik gebruik alleen ‘afspraak’ en ‘lena opo na mie tapu’ (Letterlijk: ‘Lena, sta op van me’), omdat beide dezelfde werking hebben. Mijn man en ik genieten hier samen van. Ik was veertien jaar toen ik pangi kreeg en sindsdien gebruik ik ketre. Het geeft een droog gevoel van binnen en je ondergoed wordt niet nat. Je kunt van ’s morgens vroeg tot in de middaguren hetzelfde ondergoed aan hebben, zonder dat het nat aanvoelt.” |
De bladeren zijn genoemd naar de werking die ze hebben:
A suku trobi (ruzie zoeken)
Van deze bladeren word je geil en wil je seks, maar je partner misschien niet.
Adoja
Gebruikt een vrouw deze bladeren, dan denkt de man dat hij op een magische wijze aan haar is gebonden. Dezelfde werking als fajalobi, maar met iets extra’s.
Afspraak
Je volgende afspraak is automatisch gemaakt: zo lekker was je.
Andi ie ke mie bai da joe (wat wil je dat ik voor je koop?)
Deze bladeren geven meer genot voor de man dan voor de vrouw. Na de seks vraagt hij wat hij voor haar kan kopen.
Brokoboto of brokopiepie (gebroken boot of pijp)
Niet alle mannen vinden dit lekker, het voelt alsof de penis gebroken wordt. Vrouwen schijnen hier wel van te genieten.
Fajalobi (vurige liefde)
Als de vrouw dit blad gebruikt, kunnen de mannen niet van haar afblijven.
Fajatatai (stroomdraad)
Hiermee wordt de man uitgemolken, want hij weet niet van ophouden. Vrouwen opgepast, dit vergt een goed uithoudingsvermogen.
Kill somebody
De vagina wordt zo nauw en strak, dat de man figuurlijk het idee heeft dat hij dood gaat.
Paranamklem
Deze bladeren hebben hun naam te danken aan
Paranam, waar ze vooral te vinden zijn. Ze hebben een
dusdanige werking alsof de man klem zit in de vagina.
Peka (vastzitten)
Ook door deze kruiden heeft de man het gevoel dat hij klem zit in de vagina.
Wasiduku (handdoek)
Geeft net zo’n zacht gevoel als een handdoek en maakt de vagina nat en droogt daarna uit zichzelf.
Wolo a gaiden basu (een gil of schreeuw onder de klamboe)
Er wordt werkelijk geschreeuwd of gegild, niet van de pijn, maar wel van genot. Zowel door man als vrouw, dus beiden genieten.
Nu populair
