Het is deze maand weer ‘die tijd van het jaar’: de periode waarin we vanuit de winkels worden overspoeld door zoetsappige kaarten, namaakrozen en wagonladingen bonbons. Op 14 februari is prins Valentijn weer in het land, het bedrijfsleven in ons land speelt daar gretig en steeds nadrukkelijker op in.
Hoewel Valentijnsdag het moment van het jaar is om iemand te laten weten dat je van hem of haar houdt, is de achtergrond van het feestje aanmerkelijk droeviger. Er doen verschillende verhalen de ronde, maar de geschiedenis van Valentijnsdag voert ons waarschijnlijk terug naar het Romeinse Rijk. In de derde eeuw, het zal waarschijnlijk rond 270 na Christus geweest zijn, was keizer Claudius II aan de macht. In deze barre tijden met veel vijanden had de keizer veel soldaten nodig. De heerser stelde verschillende eisen aan zijn manschappen. Zo mochten zijn soldaten niets hebben aan het thuisfront wat ze ook maar enigszins kan afleiden van hun werk: dus ook geen vrouw en kinderen.
Toen beging bisschop Valentijn de gruwelijke fout, door een heidense soldaat met een christelijke vrouw te trouwen. De bisschop vond de liefde tussen een man en vrouw belangrijker dan de wet van een keizer. Het gerucht deed als een lopend vuurtje de ronde en meerdere stellen kwamen met het verzoek hen te trouwen.
Om nou te zeggen dat keizer Claudius hier echt blij mee was… nee. Hij liet Valentijn arresteren. Omdat die laatste hem nog probeerde te bekeren, liet Claudius de bisschop maar onthoofden. Dit gebeurde op 14 februari, de dag die wij nu kennen als Valentijnsdag. De legende gaat dat de bisschop een oogje had op de dochter van de gevangenisbewaarder. Hij liet bij haar een briefje bezorgen: ‘Van je Valentijn’ was de boodschap.
Bloemen
Er bestaat een versie van dit verhaal dat een ander einde heeft. Dit verhaal verklaart ook de gewoonte om op Valentijnsdag bloemen te geven. De stadhouder van Rome kwam de bisschop in de gevangenis opzoeken met de vraag of hij zijn blinde dochter kon genezen. Het was de gewoonte dat bisschop Valentijn iedereen die hem om raad vroeg, een bloem gaf. Naast de bloem gaf de bisschop een geneesmiddel aan de stadhouder, dat helaas niets uithaalde. Op de dag van de onthoofding deed de vader nog alle mogelijke moeite om de onthoofding te voorkomen, maar zonder succes. Maar Valentijn liet een kleine erfenis na: op de dag van zijn dood ontving het meisje de gele bloem met de tekst ‘Van Valentinus’. Op slag kon ze weer zien. Volgens de verhalen bekeerde de vader zich daarna tot het christendom.
Vruchtbaarheid
Een verklaring die wat minder aan de fantasie overlaat, is het feit dat Valentijnsdag valt in de lente: het seizoen van de vruchtbaarheid. De datum van 14 februari is de dag waarop de vogels beginnen te paren. Eeuwen geleden werd op 15 februari het Lupercalia-festival gevierd, ter ere van Lupercus, de god van de vruchtbaarheid. Door verschillende gebruiken konden mensen hun toekomstige geliefden tegen het lijf lopen, iets wat dan vaak resulteerde in een huwelijk.
Het was volgens een andere versie in het oude Rome, dat Romeinse priesters van de orde van (het heidense) Luperci bij elkaar kwamen in een gewijde grot en een geit en een hond offerden. De geit voor de vruchtbaarheid, de hond voor de reiniging. De jongens die bij dit offeringsritueel aanwezig waren, sneden daarna de huid van de geit in stukken, doopten dit in ritueel bloed en liepen hiermee door de stad. Zowel de graanvelden als de jonge vrouwen van Rome kregen met de met bloed doordrenkte geitenhuid zachte klappen. In plaats van uit walging weg te lopen, waren de dames er juist erg blij mee: ze geloofden dat ze hierdoor het komende jaar extra vruchtbaar zouden worden.
Later op de dag stopten alle vrouwen hun naam in een urn. De vrijgezelle mannen kozen vervolgens een naam uit de urn, om zo met die vrouw verder door het leven te gaan. Valentijnsdag zou een direct uitvloeisel zijn van dit feest. Een feest dat trouwens later Paus Gelasius probeerde te verbieden, omdat het volgens de rooms-katholieke kerk een heidens feest was.
Of het nu werd verboden of niet en welke versie de juiste is, voor consumenten en commerciële bedrijven is dit vandaag niet meer van belang. Ook in Suriname wint de bijzondere dag aan populariteit. Valentijnsdag is niet alleen goed voor geliefden maar vooral voor ondernemers. Die horen rond deze tijd de kassa’s overdadig rinkelen.
Geraadpleegde bronnen:
www.history.com en
www.wikipedia.org
Nu populair
