Van kwaad naar erger: Het CBvS-schandaal – Parbode Sneak Peek
Bij de rechter lopen momenteel vijf zaken naar aanleiding van het financieel mismanagement op de Centrale Bank van Suriname (CBvS). Daarbij krijgt de pers een uitzonderlijke kijk in de concrete totstandkoming van de huidige economische crisis. Onder andere voormalig Financiënminister Gillmore Hoefdraad staat terecht voor het orkestreren van de puinhoop. Maar als er iets is wat de vele rechtszaken inmiddels bewezen hebben, is het wel dat hij het niet alleen deed.
Tekst Zoë Deceuninck
In juli 2020 berichtte Parbode uitgebreid over het dossier Hoefdraad en Van Trikt. Inmiddels zijn we elf maanden en meer dan vijftien strafzittingen wijzer. Robert-Gray van Trikt en zijn voormalig zakenpartner Ashween Angnoe zitten al langer dan een jaar in voorarrest, CBvS-directielid Faranaaz ‘Farah’ Hausil en SPSB-directeur Ginmardo Kromosoeto naderen die mijlpaal. Hoefdraad, sinds de regeringswissel voortvluchtig, wordt in de rechtbank vertegenwoordigd door zijn advocaten. Vanuit België en Nederland, waar de verdachten Hans Buysse en Robert Putter verblijven, blijft het opvallend stil.
Al deze verdachten spelen elk hun eigen rol in het CBvS-schandaal. De strafzittingen kenmerken zich door harde verwijten, tegenstrijdigheden en – het al dan niet opzettelijk creëren van – ruis. Dit alles draagt bij tot een enorme chaos, waarvan het overzicht nog nauwelijks is te overzien.
Marionet van de minister
“Het is een hele soep hier.” Tot die conclusie komt rechter Maytrie Kuldip Singh op 12 januari 2021, wanneer Kromosoeto voor het eerst zijn boekje opendoet over de werkwijze die hij hanteerde als directeur van de Surinaamse Postspaarbank (SPSB). Van alle strafzittingen die sinds 18 december 2020 in het kader van het CBvS-schandaal hebben plaatsgevonden, zijn die waar Kromosoeto voor de rechter verschijnt nog het makkelijkst te volgen. Op zowat elke vraag van Kuldip Singh is zijn antwoord nagenoeg hetzelfde: ‘Ik handelde op instructie van Hoefdraad’. Vijf jaar lang heeft Kromosoeto als SPSB-directeur gedaan wat de toenmalig Financiënminister van hem vroeg, zonder vragen te stellen. Zonder onderliggende stukken en zonder dat er verantwoording werd afgelegd, voorzag Kromosoeto – in naam van de SPSB – onder andere in ongedekte voorschotten ten behoeve van de Staat (lees: Hoefdraad), in voorfinanciering van het woningbouwproject van de regering, in willekeurige uitbetaling van rente en in bewakingskosten voor panden die de SPSB verhuurde – zonder daarbij ooit huur te innen. Op vraag van Hoefdraad identificeerde Kromosoeto ook de bezittingen – ‘assets’ – van de Staat Suriname, met name de royalty’s, beschermde natuurgebieden en onroerende goederen. Het ‘boek’ dat Kromosoeto daarover – naar eigen zeggen – heeft gemaakt, presenteerde hij aan Hoefdraad.
Door op zijn eigen rekening in het rood te gaan, financierde Kromosoeto ook partijzaken ‘NDP rakende’ met geld van de SPSB, en op instructie van Hoefdraad stelde hij de Nederlander Robert Putter aan als adviseur van de bank. Die laatste kon op een maandelijkse vergoeding van 9.000 tot 10.000 US-dollar rekenen, zonder dat hij daarvoor zijn werkzaamheden moest rapporteren. Als kers op de taart verstrekte Kromosoeto blanco kredieten aan (nieuw opgerichte) stichtingen van Putter, waarvan de rekeningen diep in het rood liepen. Op deze manier werden er reiskosten van overheidsambtenaren, adviseurs van de Staat en onroerend goed gefinancierd door de bank. In 2018 kocht Putter, met ongedekte financiering van de SPSB, zo acht panden van Wim Lalbiharie, directeur van de verzekeringsmaatschappij FATUM.
Lees dit artikel verder in het juninummer van Parbode, ook digitaal verkrijgbaar