VES-topper Winston Ramautarsing: ‘Boropasi no de’
“Ik kan je een ding verzekeren: de koers gaat nooit dalen, tenzij wan plane nanga moni fadon dya. Op basis van onze verwachte verdiensten voor de komende jaren is er geen enkele reden dat de SRD meer waard wordt”, zegt Winston Ramautarsing, topper van de Vereniging van Economisten in Suriname (VES). Ramautarsing ziet de toekomst van ons land niet bepaald rooskleurig tegemoet. De financiële schade die in de periode 2010-2020 is aangericht is gigantisch en is door de coronapandemie alleen maar verergerd. De VES adviseert regelmatig de huidige regering over hoe de economische crisis aan te pakken, maar of de beleidsmakers ook luisteren?
Tekst Judith Obino
Volgens Ramautarsing waren de contouren van de huidige economische crisis al sinds 2015 zichtbaar, echter heeft de toenmalige regering-Bouterse ondanks de noodsignalen van de VES à la dol geld geleend en ‘gebost’. “Twee jaar vóór de verkiezingen waarschuwde ik dat als we zo doorgaan, we regelrecht het ravijn ingaan en dat ongeacht wie de verkiezingen wint, die een hell of a job zal krijgen. Hoewel president Santokhi in zijn 1 oktober jaarrede anders beweerde, wist hij drommels goed dat hij het volk pijn zou moeten doen, omdat boropasi no de.”
Is het verwachtbaar dat de koers zal dalen naar een niveau waarop we kunnen ademen?
“Ik kan je een ding verzekeren: de koers gaat nooit dalen, tenzij wan plane nanga moni fadon dya. Op basis van onze verwachte verdiensten voor de komende jaren is er geen enkele reden dat de SRD meer waard wordt. We zijn immers niet meer, maar juist minder gaan produceren. We kunnen een beetje geluk hebben met olie- en goudprijzen, ma a no bigi sani. Nu we op een bepaald welvaartsniveau zitten, zouden honderd stappen terug te zwaar zijn voor ons. We willen allemaal een nieuwe smartphone en niet terug naar de krofaya-tijd. Een koersdaling kan je vergeten, koersen hebben de neiging alleen te stijgen. In Guyana heeft men olie gevonden. Als ze straks steeds meer dollars verdienen, kan het best dat de koers daar van 1 op 200 naar 1 op 190 gaat. Door een toevallige som geld kan je koers droppen, maar dat is een uitzondering.
De koers hoeft niet te stijgen als je in staat bent je geldhoeveelheid te beheersen. Onze regering heeft beloofd dat monetaire financiering niet meer zal gebeuren, ze zal geen geld meer drukken. Er is SRD 470 miljoen extra uitgegeven aan COVID-19-bestrijding door monetair te financieren. COVID-19-bestrijding is de beste aanwending van je geld geweest, ma efu yu druk en, stuwt het de koers omhoog en daarmee ook de inflatie.”
Kunt u een beeld schetsen van de status van de enorme overheidsschulden?
“Bij de regeringsovername was de schuld – tegen de koers van toen – ongeveer 4 miljard US-dollar. Een derde deel daarvan was in SRD, maar dat deel is in dollars uitgedrukt minder geworden. Eigenlijk is de schuld vanwege de devaluatie van de SRD kunstmatig teruggebracht naar 3,2 miljard US-dollar, maar omgezet in SRD bedraagt die nu ongeveer SRD 70 miljard. Dat is enorm veel om af te lossen. Welke fiscale inkomsten of welk plan je dan ook zou hebben: yu no b’o doro. Superman zou dit probleem niet kunnen oplossen, dus ook Chan (president Santokhi, red.) zeker niet. Je moest dus iets doen met herschikkingen, vertraagde terugbetalingen van de leningen (wat ook is gebeurd, red.), bijvoorbeeld dat je niet in vijf jaar, maar in twintig jaar aflost.”
Lees verder in het januarinummer van de Parbode. Ook een online abonnement mogelijk!