Voor alles is een oplossing

In het altijd rustige Nickerie is het bejaardentehuis Pawan Dhaam opgerezen. Pawan Dhaam betekent ‘problemen oplossen’. Eigenaar Dhanmdath Ramnarain wil een oplossing bieden voor de toenemende vergrijzing en is daarom nog steeds druk bezig met de bouw van het gebouw. Op de begane grond wonen nu veertien bejaarden: als het gebouw eenmaal af is moet het tehuis plek bieden aan 64 mensen. Niet genoeg, vindt de eigenaar. “Op korte termijn zullen echt meer bejaardentehuizen gebouwd moeten worden.”

Pawan Dhaam ligt aan een zandweg in de Van Drimmelenpolder, zo’n vijf minuten rijden vanaf Nieuw-Nickerie. Het bejaardentehuis heeft qua bouwstijl wel wat weg van een Hindoestaanse tempel. Een feloranje puntdak steekt fel af tegen de rest van de omgeving. Binnen zit een aantal bejaarde dames op hun gemak te keuvelen over het leven van alledag. Intussen is Ramnarain druk bezig met van alles te organiseren: op de bovenste twee verdiepingen wordt immers nog steeds gebouwd. De begroting is inmiddels ver overschreden: door inflatie zijn de kosten van de bouw enorm gestegen.
“We hebben eerst onderzoek gedaan of dit wel nodig was, zo’n bejaardentehuis”, zegt Ramnarain. “In Paramaribo heb je tenslotte verschillende tehuizen waar mensen terecht kunnen. Het probleem is dat de vergrijzing toeneemt en dat moet toch een keer worden opgevangen. En daarbij willen de jongeren meer privacy. De ontwikkeling dat jongeren hun ouders uit huis willen plaatsen, gaat erg snel. Tegenwoordig is het natuurlijk ook zo dat man en vrouw allebei werken. Er is dan niemand meer thuis om voor de ouders te zorgen.”

Bakkerij
Het is geen vetpot in het tehuis: er moeten externe bronnen van inkomsten worden gezocht om de bouw en de faciliteiten te kunnen financieren. Een paar panden verderop staat een kleine bakkerij, waar op ambachtelijke wijze brood en cakejes worden gebakken. De producten worden verkocht en de opbrengsten gaan rechtstreeks naar het tehuis. Er komt ook geld vanuit de stichting in Nederland, Sankat Mochan. Nu wordt er druk gezocht naar sponsors en donateurs in Suriname. “Je moet op een gegeven moment toch een beetje loskomen hè.” De extra inkomsten van de stichting zijn hard nodig, aangezien in de politiek nog nauwelijks goede maatregelen zijn getroffen om bejaardentehuizen tegemoet te komen. Ramnarain: “Ik kom regelmatig in Nederland, en ik zie elke keer weer dat er een enorm verschil is tussen de bejaardenzorg daar en hoe het hier geregeld is. In Nederland wordt bejaardenzorg aangeboden en bestaan er subsidiepotten. Hier moet je het allemaal zelf zien te regelen. In Suriname bestaat wel subsidie, maar er zijn zoveel strenge eisen waar je aan moet voldoen. De subsidie komt er wel, maar het gaat ontzettend traag.”

Stroom
In Suriname bestaat een wet waardoor iedere persoon boven de zestig jaar recht heeft op 150 kilowatt gratis stroom. Ramnarain zou met zijn zestien bejaarden recht hebben op zestien keer 150 kilowatt maar hij ziet er niets van terug. “De regeling geldt voor bejaarden die thuis zitten, maar als ze hier zitten, dan is dat toch hetzelfde? Het zou zo handig zijn als er bepaalde wegen wat versoepeld zouden worden. Net als met het water, waar we helemaal niets voor krijgen.”  Hij verzucht: “Ik zeg echt niet dat de overheid alles moet betalen. Natuurlijk ben ik wel bereid om een groot deel van de kosten voor mijn eigen rekening te nemen, maar omdat de kosten voor water en energie zo hoog zijn, kan onderhoud van het gebouw pas op de derde plaats komen. De subsidie van de bejaarden is het belangrijkste.” Ramnarain betaalt nu 185 srd per bejaarde per maand. “Dat is hoog, maar wat kan je doen?”

Bureaucratisch
Er glinstert een zonnestraal aan de horizon. Een kleine, maar het begin is er: over korte tijd zal de overheid de werknemerskosten betalen. Ramnarain: “Dat is nu in de afrondingsfase, een groot voordeel. Nu werken hier vijf mensen voor een minimaal loon. Voor hun loon krijgen we geen geld van de stichting uit Nederland: dit moeten we volledig uit eigen zak betalen.” De bouw van het tehuis is wel gesubsidieerd, maar, zo zegt Ramnarain, “ook dat gaat heel erg bureaucratisch.”
De prijs die een bejaarde moet betalen om opgenomen te worden in Pawan Dhaam, is 220 srd: tachtig procent van de AOV-uitkering. De overige twintig procent is voor de bejaarden zelf. Ramnarain: “Als we met die tachtig procent nog een zekere aanvulling van de regering krijgen én een vergoeding van de werknemerskosten, zouden we goed met de begroting uitkomen. En zelfs dan moet je bezig blijven om dingen goed te organiseren. Onderzoeken of je op bepaalde uitgaven kan besparen, zoals de rijst. Die kan misschien tegen een gereduceerde prijs gekocht. Dat soort zaken moeten we goed geregeld hebben.”
Overigens wordt niet iedereen in het tehuis toegelaten. Toekomstige bewoners worden uitgebreid gescreend. Ramnarain: “Stel dat hier iemand komt om bij ons te komen wonen. Als we zien dat die persoon bijvoorbeeld een hele lap grond tot zijn of haar beschikking heeft of een grote erfenis, dan zeggen we tegen diegene dat die niet wordt opgenomen. Die persoon kan dan tenslotte zelf een externe verzorger nemen van 350 srd per maand. Gelukkig hebben wij tot nu toe nooit iemand hoeven te weigeren.”
Echte spoedgevallen worden wel meteen in huis opgenomen. “Iemand is een spoedgeval wanneer diegene door z’n kinderen uit huis is gezet. Als iemand problemen heeft, vangen wij die op. Soms krijgen we een melding van de politie. Justitie neemt dan direct contact met ons op. Wij bellen dan de familie, om te vragen wat de oorzaken van de problemen zijn en wat nu de bedoeling is. Als die problemen nu veel langer bestaan, dan blijft die persoon hier.”

Alcohol
De bejaarden worden hier vrij gelaten, maar, zo zegt Ramnarain: “Ze moeten zich wel aan bepaalde regels houden. Er mag hier geen alcohol genuttigd worden en varkensvlees en koeienvlees serveren we ook niet. Omdat er voor al de verschillende religies andere regels gelden, eten we hier alleen kip. Iedereen kan gewoon z’n eigen gebruiken houden: als iemand de Bijbel of de koran wil lezen dan is hiervoor de mogelijkheid.
“Alles wordt voor ze schoongemaakt, maar dat betekent wel dat ze moeten meewerken, bijvoorbeeld door voldoende te bewegen tijdens de activiteiten. Soms gaan we met ze naar de markt en er ligt een kaart-en damspel.” De bewoners van Pawan Dhaam worden soms ook meegenomen op een uitstapje van meerdere dagen. “We hebben niet zo’n grote bus.” Op 26 oktober organiseerde het huis een grote bejaardenbijeenkomst. Ramnarain: “Die dag hadden we 639 bejaarden over de vloer. De hele dag zijn ze hier geweest.”
De goede bedoelingen zijn er, de menskracht ook, maar structurele financiering voor de bejaardenzorg ontbreekt nog steeds. Ramnarain: “Er is nu een doorbraak in het aantal bejaarden. Twee bejaardentehuizen in Nickerie is veel te weinig. Je zal zien dat er binnenkort een enorme toename zal zijn. Dat moet adequaat worden opgevangen.”

0

Gedeeld