‘Dans is verleiding’, zei de Belgische choreograaf Wim Vandekeybus eens. Inderdaad is dat de essentie van dans, en niet in het minst van oriëntaalse buikdans. Werd het buikdansen vroeger vooral geassocieerd met hoererij en prostitutie, vandaag de dag is het voor veel meisjes en vrouwen de ideale bewegingsvorm, waar lichaam en geest baat bij hebben. Buikdansen is in en verovert langzaam maar zeker ook Suriname.
Sue-Ann en Gerani bewegen in de spotlights als sierlijke slangen. Golvende bewegingen vloeien door hun lichamen naar boven, glijden door hun armen naar hun vingertoppen en dan weer terug naar de vloer vanwaar nieuwe golven naar boven klimmen. Dan blijven voeten en armen stil en draaien heupen sierlijk om een denkbeeldige as; sensueel draaien ze cirkels en ovalen, wiegen de heupen in sierlijke s-lijn. Het wiegen wordt een schudden van de billen, het tempo wordt opgevoerd, heupen trillen, dan doen ook de borsten mee. De trilling gaat geleidelijk weer over in wiegen, de slang glijdt slow naar beneden en naar boven door de gracieuze lichamen van de meisjes.
De twee leerlingen van de AMS krijgen een daverend applaus na hun optreden. Even later staan ze op de gang glunderend na te genieten van hun succes. De meisjes vertellen dat het dansen vrouwelijk en sexy aanvoelt. “Ondanks de sexy dans, hebben we geen last van jongens na ons optreden. We dansen niet op ordinaire plaatsten. We zijn echt niet het type buikdanseres dat geld in hun rokjes of topjes krijgt”, vertelt Sue-Ann.
Je mag naar ze kijken en van ze genieten, maar aankomen, daar is geen sprake van. Het zijn jongedames die heel goed weten wat ze willen. De meiden zeggen: “We hebben een doel voor ogen en daar gaan we helemaal voor. We vinden het dansen geweldig leuk en willen als het kan, nog veel beter worden en op internationaal niveau gaan optreden. Maar school gaat voor. We zullen dat nooit verwaarlozen.”
Buikdansen doen ze inmiddels al jaren. Eén keer in de week gaan ze naar les, de andere dagen oefenen ze thuis alleen voor de spiegel of proberen ze samen op het balkon nieuwe bewegingen uit. Sue-Ann en Gerani treden regelmatig op tijdens feestjes, zoals ook deze keer, bij de diploma-uitreiking van de AMS.
Rage
“De laatste paar jaren is buikdans een rage geworden in Suriname, vooral door de populariteit van Shakira”, vertelt Sue-Ann. “Ze is een wereldberoemde Colombiaanse buikdanseres! Ik keek heel graag naar haar als ze op televisie was en dan deed ik haar na. Toen was er een keer een optreden van een Surinaamse buikdansschool op televisie en ik vond het zo leuk om te zien. Ik had toen nog maar één gedachte: dat ga ik ook doen!”
“Een vriendin vroeg of we ons niet wilden inschrijven”, vult Gerani haar aan, “maar daar twijfelde ik echt wel over. Ik dacht dat je verplicht was korte topjes te dragen en ik was bang dat ik niet alle bewegingen onder de knie zou kunnen krijgen. Maar ik ben altijd een liefhebber geweest van dansen, vooral van dansen waarbij flink met de heupen wordt gedraaid, de ‘bigi pokoe’s.’ Daarom heb ik toch besloten me in te schrijven en daar heb ik tot op vandaag geen spijt van gehad. Buikdans is mijn ding!”
De dans is opgebouwd uit tien basisbewegingen. Op het eerste gezicht lijkt het niet zó moeilijk, want je hoeft niet op je hoofd te draaien of salto’s te maken. “Let wel, ze lijken niet moeilijk”, zegt Gerani. “Maar de moeilijkheid is dat je de bewegingen heel perfect en soepel moet uitvoeren. Ook moet je de bewegingen soms erg snel achter elkaar kunnen uitvoeren, zoals bij het heuptrillen. De bewegingen komen niet vanuit de heupen, maar uit de knieën. Bij de borsten komt de beweging vooral uit de schouders.”
Schroom
Buikdansen is een prima manier om je lichaam weer soepel en lenig te krijgen. Toch zullen veel mensen schroom voelen om deze manier van dansen te beoefenen. Niet voor niets, buikdansen wordt nogal eens gekoppeld aan geld en hoererij. De dans werd gebruikt om munten uit de portemonnees van mannen te troggelen. In vroegere tijden werden er munten op de shawls van de danseressen vastgezet, een hint voor de heren wat de dames graag zouden ontvangen. De connectie buikdans en geld zie je ook terug in de huidige hiphop cultuur in televisie clips: extreem rijke pimps met dure auto’s, bontjassen en te grote afgezakte broeken zingen stoere taal. Blote dames kleven als vliegen aan hen vast, schuddend met borsten en billen, slechts denkend aan één ding als levensvervulling. Voor onze tieners dagelijkse kost op de tv. Sue-Ann en Gerani laten zien dat buikdansen ook iets heel moois kan zijn: vrouwelijk, sensueel en sexy, zonder te koop te zijn.
Tekst & Beeld: José Kamps
| Heel vroeger was het van levensbelang om als vrouw kinderen te baren en groot te brengen. Je had kinderen nodig om als gezin of als stam te overleven. Maar hoe de kinderen precies verwekt werden wist men nog niet precies: misschien glipte de ziel van een kindje wel uit de schoot van ‘moeder aarde’ in de buik. Wat ze wel wisten was dat je de vruchtbaarheidsgodinnen gunstig moest stemmen als je een kindje wilde. Je kon de godinnen een offerande brengen, je kon ook voor ze dansen. Logischerwijs danste je dan veel met je buik. Vandaar de diepere betekenis van het buikdansen: het oproepen van de vruchtbaarheid van de vrouw, en daarnaast natuurlijk de vruchtbaarheid van het land. Omdat het krijgen van kinderen in de oudheid zo van levensbelang was, stonden de vrouwen en daarmee ook het vrouwelijke in deze culturen centraal. Het was zoals dat heet een matriarchale cultuur: de vrouw was het hoofd van het gezin, het erfrecht liep langs de vrouwelijke lijn. In de religie hadden de godinnen het voor het zeggen. Hoewel er in de oudheid nog niet zoveel mensen op aarde woonden, kon het toch zijn dat een gebied overbevolkt raakte. Er woonden dan meer mensen in een gebied dan het kon herbergen, en dat kon grote gevolgen hebben. De vruchtbare grond was niet meer toereikend, grondstoffen zoals hout werden schaars, of de leefwereld was getergd door een natuurramp. Je had toentertijd nog geen paarden met karren die konden helpen een flink eind verderop te verhuizen. Wat moest men dan doen als er honger was? Het werd nogal eens vechten en dat moesten de mannen opknappen. Zo kwam de man en daarmee het mannelijke centraal te staan. Culturen veranderden van matriarchaal naar patriarchaal. Ook in de godsdiensten ging natuurlijk het patriarchale overheersen: godinnen werden vervangen door goden, soms door één God, een mannelijke God, zoals bijvoorbeeld in |
de Islam en in het Christendom. Er was wellicht nog wel plaats voor een vrouw, maar dan was ze geen godin meer. Zo werd in de Christelijke godsdienst de vrouw een heilige maagd, de moeder van God, Maria. Een theorie is dat Maria een transformatie is van de belangrijke vruchtbaarheidsgodin Ma, waar weer het woord ‘Mamma’ van is afgeleid en ook het woord Maria. Maria is een ingetogen vrouw, gehuld in een lange blauwe mantel; voor haar kniel je met respect en vouw je stil je handen. Een vruchtbaarheidsdans opvoeren voor haar met een blote buik en trillende heupen zou ongepast zijn. De heilige Maria kreeg als maagd haar baby, dit sloot aan op de Christelijke cultuur die seksualiteit naar de achtergrond had gestuurd: seks het liefst alleen in de slaapkamer van gehuwden. Daar de mán nu het hoofd van het gezin was geworden, moest de vrouw haar seksualiteit in dienst stellen van haar echtgenoot. De kinderen die ze moest baren waren zijn kinderen, zijn nakomelingen. Het erfrecht ging langs de mannelijke lijn. Seksuele verlangens van vrouwen waren een taboe geworden. In de zestiger jaren echter van de vorige eeuw kwam de vrouw losser van de man en losser van de kerk. Vrouwen leerden weer dat seksualiteit niet een plicht was, maar dat het iets fijns kon zijn waar je plezier aan mocht beleven, ook dat je er net zoveel zeggenschap over mocht hebben als de man. Met het vrijer worden van de vrouw, kon ook de buikdans weer terugkeren, ze was door de eeuwen heen toch niet verdwenen. Heb je de exotische buikdans in het middenoosten, in Hawaï de Hula met grasrokjes en bloemenkransen, in Suriname heb je de Afrodans. Ten tijde van de slavernij verboden door de kerk, maar nu kunnen soepele heupen weer veilig in beweging komen bij een lekkere bigi pokoe. |
Nu populair
