Vrouwenmoorden in Suriname: jaloezie voornaamste oorzaak? – Parbode Sneak Peek

Percentueel vinden de meeste vrouwenmoorden plaats in Latijns-Amerika. Suriname blijft gezien het hoge cijfer aan passiemoorden niet achter. Ons land stond in 2015, met drie vrouwenmoorden per honderdduizend vrouwen in 2014, op de vierde plek in deze regio. En in 2016 steeg het aantal vrouwenmoorden naar twaalf. Belangenorganisaties pleiten al lange tijd voor betere bescherming tegen jaloerse, wraakzuchtige partners. Bezitterigheid, een typisch verschijnsel in onze machomaatschappij, zou onder een vergrootglas geplaatst moeten worden.

“De dag dat mijn dochter vermoord werd, veranderde mijn leven drastisch. Soms besef ik nog steeds niet dat ze er niet meer is. Ik mis haar vreselijk”, begint de zeventigjarige Georgetine* “Het is precies twintig jaar geleden dat dit verschrikkelijk drama zich voltrok. Als moeder ben je altijd bang dat je kinderen iets overkomt, maar dat je kind vermoord wordt? Nee, dat zie je niet aankomen. Ik heb me afgevraagd of ik haar dood had kunnen voorkomen.”
Volgens Georgetine had dochter Helen* een zacht karakter en had ze altijd het beste met eenieder voor. “De band tussen mij en haar was ijzersterk. Totdat die didibri Henk in ons leven kwam. Als ik aan hem denk, word ik echt boos”, vertelt Georgetine huilend aan Parbode. Nadat Helen ettelijke keren klappen en schoppen van Henk had moeten incasseren, besloot ze een punt te zetten achter de relatie. Dit kon hij niet verkroppen en vanaf dat moment was hij ervan overtuigd dat ze dood moest. “Die man heeft mijn dochter met 36 messteken omgebracht en dat blijft voor mij onverteerbaar.”
Net als Georgetine gaan vele nabestaanden van partnermoorden gebukt onder enorm verdriet en trauma, en er is een golf van woede, pijn en ongeloof. Daarbij is het een typerend verschijnsel dat de daders na hun moord zichzelf van kant maken. Twee politieberichten als voorbeeld:
´Buurtbewoners van de Mijnzorgweg werden op 20 januari 2016 opgeschrikt door de moord op Lakhradjie N. (50), buitenechtelijke partner van oud-inspecteur van politie, Sarabjiet B. (64). Na de daad sloeg B. de hand aan zichzelf.’ Uit onderzoek van de politie Nieuwe Grond kwam vast te staan dat ze vaker moesten uitrukken naar dat adres vanwege ruzies tussen het koppel.
De (ex-)echtgenoot Kenneth B. (49) schoot in september 2017 zijn (ex-)vrouw Sandhya M. dood met een jachtgeweer. Vervolgens pleegde hij zelfmoord. Een familielid zei dat er problemen waren in de relationele sfeer. De vrouw had enkele keren het huis verlaten, maar keerde telkens terug. Maar in februari 2017 was voor Sandhya de maat vol. Kenneth smeekte haar herhaaldelijk om thuis te komen, maar Sandhya liet zich niet overhalen. Toen koos hij ervoor haar te vermoorden.

Wet op belaging
Uit data van de afgelopen vijf jaar van de afdeling Dienst Criminele Informatie Verzorging van het Korps Politie Suriname, blijkt dat het aantal vrouwenmoorden na het piekjaar 2016 daalde van twaalf naar zes gevallen in 2017. Maar elk geval is er één te veel. Het ministerie van Justitie en Politie heeft al jaren geleden stappen ondernomen om vrouwen tegen hun gewelddadige partners te beschermen. Zo werd in 2012 de Wet Strafbaarstelling Belaging in het parlement aangenomen. Deze moet ervoor zorgen dat geweldplegers grondig aangepakt en vervolgd worden. In het verleden gebeurde dat niet of het werd minder zwaar werd aangerekend. De maximale gevangenisstraf is twaalf jaar, met boetes tot wel SRD150.000. Cherida Dragman, hoofd Public Relations van het KPS, zegt dat sinds de aanname van de wet meerdere belagers zijn ingesloten.

Mogelijke oorzaken
Volgens Reginald Cairo, counselor en voorzitter van Stichting Man Mit’ Man, maken mannen zich vaker schuldig aan fysiek geweld op de vrouw. Het is volgens hem daarom heel belangrijk dat koppels al vroeg in de relatie hun verwachtingen kenbaar maken. “In het begin zie je bepaalde dingen niet wanneer je verliefd bent. Ma te yu futu beti gron, dan zie je plotseling dingen van de ander die je nooit eerder gezien hebt. Praat dus zoveel mogelijk over zaken die zich binnen het gezin kunnen voordoen en draag gezamenlijke oplossingen aan”, luidt zijn advies.
De counselor merkt ook op dat er weinig kennis is over huwelijk en gezin. En een ander vaker voorkomend fenomeen is dat jongens al heel vroeg binnen de opvoeding geleerd wordt pijn te linken met zwakte. “Als een jongetje valt, dan verwacht men dat hij niet huilt maar meteen weer opstaat, omdat hij man is. Een heel verkeerde instelling is dat. Die jongen heeft dus niet de kans gekregen om zich te uiten, waardoor de emoties zich gaan ophopen en vroeg of laat zullen uitbarsten.” Cairo pleit er voor dat bij geweldpleging in gezinnen de focus niet alleen gelegd wordt op de man, omdat beide geslachten zich eraan schuldig maken. De stichting Man Mit’ Man praat daarom liever over ‘stop geweld’ dan over ‘stop geweld tegen vrouwen’.
Annemarie Becker, orthopedagoge en hoofd van de afdeling Gezinshuis van stichting Rumas, zegt dat een gevoel van machteloosheid haar bekruipt als ze verneemt dat er weer een moord in de huiselijke sfeer is gepleegd. Ze vraagt zich af waarom mensen niet met elkaar communiceren. Zij constateert dat jaloezie en bezitterigheid vaak de oorzaak zijn van de problemen. Becker zegt ook dat vrouwen nog vaak aarzelen het huis te verlaten omdat ze financieel en geestelijk afhankelijk zijn of simpelweg uit angst. De deskundige stelt vast dat preventie en voorlichting noodzakelijk zijn bij het tegengaan van het probleem. Verder moeten er jaarlijks congressen over dit thema georganiseerd worden, vooral om te netwerken met soortgelijke organisaties. De massamedia kunnen hierin een sleutelrol vervullen.
Ook DNA-lid Marinus Bee vindt dat vrouwen beter beschermd moeten worden tegen gewelddadige partners. “Het resultaat dat we willen, is minder of helemaal geen doden. Mannen moeten bewust gemaakt worden dat een vrouw niet hun eigendom is.” Ook de transformatie die de vrouwen de afgelopen tien tot twintig jaar doorgemaakt hebben, maakt dat mannen moeilijker kunnen standhouden in een relatie, merkt de volksvertegenwoordiger op. Vrouwen zijn hoger opgeleid en maken carrière, in tegenstelling vroeger, toen mannen de kostwinners waren. De mannen moeten zich aanpassen, betoogt Bee.
Verder ziet hij graag dat er een onderzoek ingesteld wordt naar de oorzaken van de moorden in de relationele sfeer. Met name de ministeries van Justitie en Politie en Sociale Zaken en Volkshuisvesting moeten volgens hem een duidelijk beleid ontwikkelen voor dit probleem. Het begint met een onderzoek en daarna kan er op basis van de resultaten beleid ontwikkeld worden. “Maar niets doen maakt de situatie erger”, aldus Bee.
Het gevangenispastoraat van het Rooms Katholiek Bisdom noemt de laatste ontwikkelingen op het gebied van partnergeweld erg triest. Het bedieningsdepartement bezoekt op regelmatige basis de gevangenis. Een lid van het pastoraat herinnert zich een geval van een vrouwelijke gedetineerde die vertelde hoe ze in de gevangenis was beland. Ze was het geweld van haar partner moe en sliep ’s nachts met een mes onder haar kussen. Totdat ze haar partner enkele noodlottige messteken toebracht.
Het pastoraat wil graag dat er verandering komt in het resocialisatieproces van daders, omdat gebleken is dat de terugkeer van gedetineerden in de samenleving niet altijd vlekkeloos verloopt. Ze worden geconfronteerd met onzekerheden, geen goede huisvesting en gebroken familiebanden. Met het gevolg dat ze weer terugvallen in hun oude gewoonten.

Het hele artikel is te lezen in het meinummer van Parbode.

0

Gedeeld