Wankel kaartenhuis vol ambities
En weer is een jaar bijna voorbij. Het moet gezegd, een spannend politiek jaar: zelden heeft een regering zoveel gewild en zoveel aanzetten gegeven. De vraag is of het allemaal ook echt wat oplevert. En in hoeverre zullen de spanningen in de coalitie roet in het eten gooien?
Hoe je ook over de regering-Bouterse denkt, aan ambities geen gebrek. De bouw van bruggen en duizenden woningen, het ontwikkelen van de agrarische sector, de ordening van de goudsector, het oplossen van het grondenrechtenvraagstuk, de herziening van het belastingstelsel: vrijwel allemaal zaken die om een aanpak schreeuwen en die door voorgaande regeringen zijn genegeerd.
Het meest in het oog springende project is dat van de bouw van achttienduizend huizen om de gigantische woningnood te bestrijden. Al decennia beloven politici om nu echt te gaan bouwen. Vooral ex-president Ronald Venetiaan hield de kiezers voor dat iedereen een dak boven zijn hoofd zou krijgen, maar meer dan een paar honderd woningen in vijftien jaar verrezen niet. Woningen die bovendien grotendeels werden toegewezen aan loyalisten van regeringspartijen.
De wijze waarop de regering dit jaar is begonnen met de aanpak van de woningnood, geeft hoop. Geen halfslachtig gerommel, maar een modelproject te Hanna’s Lust, waar zeventien ontwikkelaars 35 woningen mochten neerzetten, met daaraan gekoppeld harde afspraken met commerciële banken voor de financiering. Dat is bijna on-Surinaams te noemen. Voor komend jaar is zo’n 240 miljoen srd op de begroting gereserveerd om bouwgebieden tot ontwikkeling te brengen, dus de toekomst ziet er wat dat betreft goed uit.
Van dode mus tot echte brug
De bewoners van Saramacca zullen tevreden terugkijken op 2011, na zes jaar blij te zijn gemaakt met een dode mus. De regering maakte een verkiezingsbelofte waar: de brug tussen Hamburg en Uitkijk is af. Voor veel geld, dat wel. Daarentegen ligt de Carolinabrug er al jaren als een bouwval bij. Het ministerie van Openbare Werken had reeds afspraken gemaakt met Ballast Nedam om ook deze oeververbinding te voltooien, maar het parlement vond de kosten buitensporig. Dus belandde deze verkiezingsbelofte in de ijskast. Zoals ook de plannen voor de bouw van bruggen over de Corantijn en de Marowijnerivier en de aanleg van een nieuwe snelweg naar Zanderij op de lange baan werden geschoven, omdat ‘als gevolg van de wereldwijde economische crisis’ de financiering een groot struikelblok is.
Een absolute pluim verdient de regering voor de wijze waarop staatsbedrijf Telesur op zijn plaats werd gezet. Voor de aanschaf en het gebruik van tweeduizend mobiele telefoons vroeg het bedrijf zes keer zoveel als concurrent Digicel. Bouterse twijfelde geen moment en gaf Telesur het nakijken. Voormalig president Ronald Venetiaan had waarschijnlijk niet eens een openbare aanbesteding gehouden en direct de portemonnee getrokken om de kas van het bedrijf te spekken.
Met de ordening van de goudsector en het voornemen om kwikgebruik eind volgend jaar te verbieden, kan de regering geschiedenis schrijven. Die ordening leek op voorhand onmogelijk, vanwege de belangen in de goudsector van sommige politici en andere notabelen. Maar de regering zet door. Dat gaat niet zonder slag of stoot, getuige het incident in Maripaston, waarbij een goudzoeker door beveiligers werd doodgeschoten. Mocht de regering er in slagen de bezem te halen door de sector en het kwikgebruik volledig uit te bannen, dan zijn de Surinamers zelf de grote winnaar; de staatskas zal worden gespekt, terwijl de binnenlandbewoners opgelucht kunnen ademhalen omdat hun waterbronnen niet meer worden vergiftigd.
Grote flop
Er is natuurlijk niet alleen goed nieuws. De met veel bombarie aangekondigde conferentie die voor eens en altijd een einde moest maken aan de eeuwenlange discussie over de grondenrechten van de binnenlandbewoners, werd een grote flop. De inheemsen claimden het recht om de natuurlijke hulpbronnen te exploiteren. Die wens is in strijd met artikel 41 van de Grondwet, die stelt dat alle bodemschatten de Staat toebehoren, dus zal de discussie waarschijnlijk nog jaren voortmodderen. Dat valt Bouterse niet direct te verwijten, andere zaken wel. Zoals het intrekken van de begroting die al was ingediend en goedgekeurd. Daarmee gaf het staatshoofd duidelijk aan met deskundigen te werken die niet geschikt zijn voor datgene waarvoor ze zijn aangenomen.
Ronduit teleurstellend is dat Bouterse zich heeft onttrokken aan de dit jaar hoog opgelopen discussie over homorechten. Na uitspraken van Assembleelid Ronny Asabina (BEP/
A Combinatie) dat homoseksualiteit met wortel en tak moet worden uitgeroeid, kwam Bouterse pas na maanden met de reactie dat homo’s ‘leuke jongens’ zijn, maar dat het accent niet moet worden verlegd. Onduidelijk was wat hij daarmee bedoelde en vooral wat zijn standpunt is ten aanzien van de rechten van deze burgers.
Bouterse en zijn revolutionaire vrienden, die tal van sleutelposities toebedeeld kregen, lieten zich wel erg kennen in de discussie rond het nieuwe geschiedenisboek voor de lagere scholen, waarin de Decembermoorden werden beschreven. De wijze waarop, viel niet goed. Dus werd het boek niet verspreid en moest de directeur Onderwijs het veld ruimen.
Zijn ontslag en opvolging legden pijnlijk bloot dat de huidige coalitie als een wankel kaartenhuis in elkaar steekt en partij- en eigen belangen ook in deze regering belangrijker zijn dan het uitvoeren van een gezamenlijke beleidsvisie. Paul Somohardjo (Pertjajah Luhur) stond erop dat een partijgenoot die functie moest invullen, ook al zou iemand ‘van buiten’ geschikter zijn.
Persoonlijk belang
‘Alleskunner’ Ronnie Brunswijk (ABOP/A Combinatie) liet een fraai staaltje ‘persoonlijk belang’ zien door zijn baantjes als Assembleelid en goudzoeker met elkaar te verstrengelen. Als goudgraver is hij fel tegen ordening van de goudsector, omdat dat zowel zijn eigen lucratieve activiteiten als die van zijn mede-Marrons zou ondermijnen. Als parlementariër schroomde hij niet uit te halen naar de commissie die de ordening in goede banen moet leiden.
Binnen A Combinatie rommelt het al vanaf dag één na aantreden van de regering. De BEP voelde zich achtergesteld en keerde de combinatie de rug toe. Ook Nieuw Suriname, dat deel uitmaakt van de MegaCombinatie, is ontevreden over de functies die het toebedeeld heeft gekregen en mort doorlopend. Het is typerend voor de sfeer waarbinnen Bouterse moet manoeuvreren om de boel bij elkaar te houden en op een meerderheid te kunnen blijven rekenen.