Op uw plaatsen …
In mei 2015 pas zijn er verkiezingen. Maar de politieke leiders zijn zich nu al aan het warmlopen. Al is het niet duidelijk wie het startsein heeft gegeven, de campagne is begonnen. De komende twintig maanden staat de kiezer voor de opgave om het onderscheid te blijven zien tussen politieke werkelijkheid en propaganda. Het is de vraag of we dat volhouden.
Carifesta is achter de rug. Een fantastisch cultureel feest, dat door Suriname kundig is georganiseerd. De opening al vervulde menig Srananman met trots, dankzij de filmpjes wereldwijd. Vooral de wervelende lichtshow op het presidentieel paleis maakte indruk. Het symbool van het voormalig koloniaal bestuur werd prachtig in de hens gezet met Caribische kleuren en vlaggen. Een spectaculair eerbetoon aan de Caricom, die enkele maanden eerder al zo’n krachtig signaal afgaf tegen het slavernijverleden en kolonialisme. De Caricom wil namelijk geld voor al het leed dat de Afrikaanse mens is aangedaan. Ze denken aan ongeveer hetzelfde bedrag dat de eurolanden aan Griekenland hebben betaald. Caribische leiders spreken van ‘diepe armoede in de regio’, als een direct gevolg van het slavernijverleden. Diepe armoede is er helaas. Dat valt niet te ontkennen. Maar ook staan er in de Caricom-landen imposante villa’s met privézwembaden te schitteren in de Caribische zon. Hun bewoners verplaatsen zich in luxe SUV’s van het laatste model. De Caribische elite laat zich flink verwennen en wordt steeds rijker. Vervolgens klopt ze aan bij een Brits advocatenkantoor om uit te zoeken of de schuld van hun bestuurlijk onvermogen nog een beetje verder op het bord van de vroegere kolonisator kan worden geschoven. Zelf zijn de Caribische leiders niet geneigd die schrijnende verschillen aan te pakken. Ze beseffen heel goed dat armoede en corruptie de basis zijn van hun welstand, het cement van het hedendaagse nepotisme. Armoede houdt de politieke afhankelijkheid in stand en corruptie stelt ook een eenvoudige ambtenaar in staat om die Toyota te kopen. Velen van ons van hoog tot laag doen daarom hun stinkende best om het systeem in stand te houden.
Mi casa
Na de verkiezingen van 2010 leek er juist op dit gebied wat te gaan gebeuren. Minister Soewarto Moestadja van Binnenlandse Zaken beloofde dat de hele bevolkingsadministratie zou worden geautomatiseerd, op weg naar een doorzichtige, eerlijke en transparante dienstverlening. Helaas, drie jaar na dit voornemen worden cliënten zonder relaties of extra geld nog steeds van hot naar haar gestuurd. Pertjajah Luhur-leider Somohardjo zou je daarop mogen aanspreken. Hij is van de partij ‘die nooit slaapt’. Ministeries met zijn zetbazen dragen het keurmerk van de partij. Maar het enige zichtbare effect daarvan was de gespeelde verontwaardiging over het ontslag van twee onderdirecteuren. Niemand heeft trouwens de moeite genomen om uit te zoeken waarom de twee mannen moesten vertrekken. In het politieke toneelstuk komen eerst de posities, gunsten en voordeeltjes. Inhoud bedenken we later. Somohardjo heeft het volgende bedrijf al aangekondigd. Hij werpt zich op om oriënterende gesprekken te voeren met andere politieke partijen. Er is zelfs een onderhandelingscommissie met Moestadja, Setrowidjojo, Sapoen en uiteraard de partijleider zelf. Waarover deze heren ruim anderhalf jaar voor de verkiezingen moeten gaan ‘onderhandelen’, is een diep mysterie. Maar krachtige taal is natuurlijk nooit weg, al is het alleen maar als waarschuwing richting de president voordat hij ideeën krijgt om er echt een paar PL-ministers uit te gooien. “PL wordt het derde blok”, voorspelt Somohardjo, naast de NDP en het Nieuw Front. Het is duidelijk, ook Paul droomt van het paleis op het Onafhankelijkheidsplein.
Vlucht naar voren
De ABOP van Ronnie Brunswijk is volgens Somohardjo een gepasseerd station. De partij hoort nergens meer bij en moet het in het binnenland opnemen tegen NDP, NPS en BEP. Alleen zal ze niet overleven. Hoe Somo dat zo zeker weet, weet niemand. Intussen kiest Ronnie voor de vlucht naar voren. Niet alleen in Brokopondo en Marowijne, ook in Saramacca en in Nickerie zullen we steeds meer gele ABOP-truitjes zien, waarschuwt hij. Hindostani, Jampanesi, Sjinesi, iedereen is welkom binnen het nieuwe profiel van zijn partij. Sinds zijn entree in de Nationale Assemblee heeft de firma Brunswijk al heel wat goudconcessies verzameld. Het wordt tijd om iets nuttigs met zijn geld te doen. Dat is niet verkeerd, iedereen heeft het recht om rijk te zijn. Soms strooit hij ermee. Dat siert hem. Hij is niet het type van de villa met zwembad en het zeewaardige jacht. Een trotse Marron deelt uit. Maar we weten natuurlijk beter. Ook Ronnie ziet wel wat in het presidentschap. En, als het stemmen oplevert, zal ook hij zich niet schamen om zijn hand op te houden voor een aalmoes uit het rijke noorden.
Een nieuwe relatie
Vanaf het moment dat Chandrikapersad Santokhi de fakkel overnam van Ramdien Sardjoe, heeft ook hij zijn kansen op het hoogste ambt van het land afgewogen. Hij weet dat de VHP zich onder zijn leiding los kan maken van de NPS, mocht de NDP hem na de verkiezingen een uitnodiging sturen. Maar, zo groot als de partij van Bouterse wordt hij voorlopig niet. Aan de andere kant, Bouterse heeft hem nodig om Suriname uit het isolement te halen. Santokhi is een vriend van het westen, een wenkend perspectief dat veel meer oplevert dan de beperkte horizon van de Caricom. Of dat voldoende is om een serieuze wedloop naar het paleis te beginnen, is zeer de vraag. De VHP opereert sowieso liever in de schaduw. Een plaats als vice-president zou Santokhi in alle opzichten beter passen. Maar je kunt natuurlijk niet de verkiezingen ingaan met ‘Ik ga slechts voor vice-president’. In ieder geval loopt ook de VHPleider zich alvast warm. Kon hij zich voorheen nog verschuilen achter mysterieus stilzwijgen over zijn presidentiële ambities, intussen wordt hij ’s nachts zwetend wakker. Na de alles onthullende Carifesta-lichtshow staat het paleis nu op ieders netvlies. Hij weet zeker dat ook Somo en Brunswijk dat beeld niet meer zullen loslaten.
Jezus of Barabbas
President Bouterse reshuffelt wat hier en daar en spaart de kool en de geit. Hij houdt zich liever bezig met symboolpolitiek. En omdat die zich vooral in het buitenland afspeelt, hebben alleen gestrande SLM-passagiers daar last van. Zijn betrokkenheid bij het Caricomstandpunt over herstelbetalingen valt in ieder geval in goede aarde bij Armand Zunder, de man van vijftig miljard. Die heeft snel zijn rekenmachine gepakt en de hoogte van de claim aangepast aan de laatste inflatiecijfers. Bouterse speelde deze keer even voor Barabbas. Ook Iwan Wijngaarde en Rudie Bottse waren blij met de terugkeer van Desi in de sombere wereld van schuld en boete. Nog geen week daarvóór immers was hij tijdens een tête à tête met zijn discipelen zomaar in de rol van Jezus Christus gekropen en had hij de voormalige slavendrijvers uit Den Haag al hun zonden vergeven. De grootste verdiensten van het bewind Bouterse zijn ongetwijfeld de sociale programma’s en de totstandkoming van het Nationaal Zorgstelsel. Maar die nemen de toenemende verharding en criminaliteit niet weg. Over een dievenijzer-vrij Suriname rept hij met geen woord. Dat zijn vergezichten uit een ander tijdperk. Het moderne Suriname is zakelijk en grimmig. Daarvoor zijn er particuliere beveiligingsdiensten, Bureau Nationale Veiligheid, CTU en andere levensgevaarlijke eenheden.
Vervroegde verkiezingen
De evangelisatiemogelijkheden van de hoogste politieke leider van het land zijn een dankbaar werkterrein voor dominee Carl Breeveld. Ook hij kan daarom niet wachten en zet zijn partij alvast op het lijstje van kanshebbers voor 2015. Het is onduidelijk wie het startsein heeft gegeven voor de nieuwe verkiezingscampagne. In ieder geval is vanaf heden alles politieke propaganda. Dat hoort bij verkiezingen. Maar de vraag is of je de Surinaamse burger hiermee twintig maanden lang mag martelen. En als de standpunten en de stellingen toch al zo uitgesproken zijn, zou het van politieke verantwoordelijkheid en ethisch besef getuigen als de verkiezingen minstens een jaar worden vervroegd. We zijn nu eenmaal sterker op de korte afstand dan de marathon.
Nu populair
