Steeds meer mensen trekken de laatste tijd naar Suriname omer te komen wonen en werken. Of om eenvoudig van hun AOW (de Nederlandsevariant van de Surinaamse AOV) of pensioen te genieten. Nederlanders, Belgen,Chinezen, Amerikanen, noem maar op; bij de Vreemdelingendienst aan de GroteCombéweg ziet het iedere dag zwart van de mensen die in aanmerking willen komenvoor een verblijfsvergunning. Deze bureaucratische en tijdrovende lijdensweg isechter slechts één van de obstakels en ergernissen voor de nieuwkomers.
Tot voor kortwas het bij de Vreemdelingendienst een hel; ellebogenwerk, geschreeuw, snikheeten nog geen slokje water te vinden. Zo vreemd is dat niet; werden er tot eenpaar maanden geleden enkele tientallen mensen geholpen die eenverblijfsvergunning aanvroegen, in augustus 2005 waren dat er enkele duizenden(veel Brazilianen en vooral Chinezen) en dat met hetzelfde personeelsbestand.Nu moet je een nummertje trekken in een aircoruimte waarna je op een bankplaats kunt nemen, er is zelfs een toilet en buiten verkoopt een dameversnaperingen.
Met een beetje geluk doe je er, als Euro- surinamer sindseen paar weken twee dagen over om je stukken de ene dag in te leveren en deandere dag aan de ‘id-check’ te voldoen. Dat laatste betekent dat aan de handvan het paspoort wordt gecontroleerd of jij wel diegene bent die je zegt tezijn en dat je USD 150 mag betalen om de aanvraag in behandeling te latennemen. Maar wél eerst een nummertje trekken en minimaal twee uur op je beurtwachten. Met wat geluk heb je binnen drie tot zes maanden eenverblijfsvergunning, soms geldig voor een jaar, soms voor twee jaar. Want dieafweging is volstrekt willekeurig.
Mallemolen
Je moet er wat voor doen maar dan héb je ook wat. Alleen,dan kom je in een nieuwe mallemolen. Over het algemeen wordt de buitenlanderhier zowel sociaal als maatschappelijk geaccepteerd, maar bij één groep ligtdat duidelijk anders: de Eurosurinamer.
De Eurosurinamer is een Surinamer van origine met eenbuitenlands (lees: Nederlands) paspoort, die ofwel indertijd geëmigreerd isnaar het buitenland of een afstammeling is van deze emigranten. Bij terugkomstin Suriname worden ze veelal gezien als ‘verraders die in de slechte tijden,toen wij hebben moeten pinaren, óns in de steek hebben gelaten en die óns nuwillen komen vertellen hoe wij het hier beter moeten doen en bovendien met hunWW of andere uitkering onze mooiste plekjes gaan innemen.’ Want dat hunlandgenoten in Nederland hard voor hun zuurverdiende geld hebben gewerkt gaater hier maar moeizaam in.
Voor het gemak wordt daarbij ook nog vergeten dat diezelfdeslechteriken, familie nog wel, jaar in jaar uit pakketten en geld voorbloedverwanten in Suriname hebben gestuurd, terwijl men het zelf ook niet zobreed had in dat verre buitenland. Nu nóg wordt voor 11 miljoen euro per jaaraan geld of pakketten hierheen gestuurd. Aan de andere kant heb je natuurlijkaltijd arrogante types die het beter (denken te) weten. Die moeten duidelijk opde vingers getikt en op hun nummer gezet worden.
Verraders
Maar het merendeel van de remigranten wil gewoon wonen enwerken in wat ook hún Switi Sranan is. Want laten we eerlijk zijn, het ís enblíjft familie. Het is ook niet waarschijnlijk dat de Eurosurinamers in hetbuitenland, als een familielid zich dáár wil vestigen zullen zeggen: ‘diedommeriken zijn niet vertrokken toen ze de kans hadden, weg met die losers!’
En laten we niet vergeten dat het gros van onze hogeropgeleiden en politici (met of zonder dubbel paspoort) in Suriname, inclusiefde president, jaar en dag in Nederland hebben gewoond, gestudeerd en gewerkt.Die zouden dus ook bij de ‘verraders’, moeten horen. In café Tori Oso moeteigenaar Osje Braumuller zelfs af en toe deze ‘vergeten verraders’ dusSurinaams-Nederlandse stamgasten, verzoeken Eurosurinamers niet zo af tekatten. Want ook zij zijn klanten.
Lauwrence Pereira, Euro-surinamer en voorzitter van deBelangenvereniging Surinaamse Nederlanders (Besuned) is hier zelf in 1996teruggekomen na lang in Nederland gewoond te hebben. Hij had het wel gezien daar,had wat centjes gespaard en een pensioen opgebouwd en hij kon de boerderij vanzijn ouders aan de Rijsdijkweg gaan runnen.
Belasting
Pereira: “Het probleem is dat AOW’ers die hier van hun oudedag willen komen genieten, niet veel van hun geld terugzien. In Nederlandbetaalt men 0,5 procent belasting over de AOW waar toch jaar en dag voorgewerkt is en hier slaan ze je aan voor 38 procent omdat het in Suriname alsinkomen wordt gezien terwijl het je spaargeld is! Het spaargeld van deSurinamer is zijn huis, als hij dat in zijn arbeidzaam leven tenminste bijelkaar kan sprokkelen; stel je voor dat daar 38 procent belasting over betaaldzou moeten worden!
“Statistieken wijzen uit dat de komende jaren 30.000 tot40.000 Nederlandse Surinamers hier hun oude dag willen slijten maar daar vanafzien vanwege de moordende belastingtarieven. Kijk eens wat een boost dat anderszou zijn voor de economie. Stel dat 35.000 mensen met een AOW van gemiddeldzo’n 1.000 euro per maand hier dat geld komen uitgeven…”
“De president wil niet meewerken aan een oplossing. Hijheeft misschien geen discriminerende oogmerken maar hij kan het niet makenvanwege de achterban van zijn partij, die deze remigranten als een bedreigingziet ‘omdat die lui nu hier mooi weer willen komen spelen’. Stel je echter voordat Eurosurinamers hier stemrecht gaan krijgen als spin-off van het procesJankie? Dan kan de balans best wel eens de andere kant uitslaan”, voorspeltPereira, verwijzend naar de Nederlandse Surinamer Jankie, die een proces tegende staat heeft gewonnen waarbij hij dezelfde rechten toegewezen heeft gekregenals Surinamers.
“Aan de andere kant kun je, als je nog geen 65 jaar oudbent, een oprotpremie krijgen van Nederland: 500 euro per maand tot je 65e. Maardaarvoor moet je wel de Surinaamse nationaliteit aannemen en krijg je dus geenAOW als je 65 bent geworden. Want dat krijg je alleen met de Nederlandsenationaliteit, al heb je daar al wat opgebouwd. Dat gaat dus niemand doen,juist voor je oude dag moet je centen achter de hand hebben omdat werken danmoeilijk wordt of niet meer lukt.
“Het vreemde is dat een particulier pensioen hier welongemoeid wordt gelaten terwijl je daar in Nederland ook weinig belasting overbetaalt, maar dat het zogenaamde ‘staatspensioen’, de AOW waar je dus netzoveel jaren voor hebt betaald, naar Suriname overgeheveld moet worden volgenshet verdrag tussen Nederland en Suriname. En hier is het meteen kassa.”
Aan de andere kant zorgen de ‘rijke’ Eurosurinamers voor eenverhoging van particuliere prijzen van huur of koop van een pand, alleen dit gebeurt ook elders in dewereld, neem de Antillen of Costa Rica. Veel Surinamers kunnen de europrijzenvan huur en koop niet voldoen wat veel wrijving oplevert. Officieel mag eenbuitenlander hier geen grond kopen Maar het oprichten van een stichting is eenfluitje van een cent en via die weg mag de buitenlander wel kopen wat hij wil.
Regels
Wat doen mensen met een AOW-uitkering die toch terug willenkomen dan? Gewoon komen maar geen verblijfsvergunning aanvragen. Zodat debelastingdienst ook niet van je aanwezigheid op de hoogte is. Je kunt hier viade bank pinnen van je Nederlandse rekening, waardoor je geen last vanpottenkijkers hebt. Een half jaar mag je hier blijven zonder eenverblijfsvergunning, dus twee keer per jaar even met de bus naar St. Laurentzodat je je aan de regels hebt gehouden en klaar is Kees. Of dat niet doen enals je toch een keer naar het buitenland wilt betaal je gewoon de boete en benje weg. Op die manier krijgt de staat helemaal niets. Wie wel profiteren zijndegenen die hun huis aan een buitenlander kunnen verhuren en de winkelier, deautohandelaar, de schoonmaakster en de tuinman.
Wie lang weg is geweest zal zich natuurlijk moeten aanpassenaan het veranderde sociale klimaat in Suriname. Veel mensen die hier terug zijngekomen, hebben weer hun biezen gepakt omdat ze ronduit belazerd zijn. Norma:“Ik ben dertig jaar weg geweest en kwam drie jaar geleden terug om op eenstukje grond, wat ik van mijn vader geërfd heb, een huisje te zetten en vanmijn AOW te genieten. Blijkt dat stuk grond op naam van de buurman te staan!Via een bewezen vervalste verkoopverklaring uit 1992 van mijn vader, die in1983 is overleden, en met medewerking van een notaris hier is dat zomaar opzijn naam gezet!
“Ik heb geprocedeerd maar de buurman en de notaris gaanvrijuit en de man die de valse verklaring heeft opgesteld woont in Nederland. Ikmoet hem daar maar gaan aanklagen en dan kunnen we hier verder kijken watmogelijk is. En dan komen ze met belastingaanslagen die helemaal van een anderewereld zijn. Nee hoor, ik ben hier nog even weer op vakantie en om wat zaken afte handelen en dan is het bye bye Sranan. Laat dat Switi maar weg.”
Het verhaal van Henk is vrijwel identiek, alleen heeft hijhier geen eigen grond. Maar na drie jaar wachten op grondaanvraag via zijnSurinaamse vrouw en op vergunningen om te bouwen, heeft hij het wel gezien.“Tegen de tijd dat ik kan gaan bouwen is mijn spaargeld op aan een te hogehuur. Als ze ons echt weg willen hebben dan mogen ze dat wel zeggen voordat jehier je geld komt uitgeven. En nee, natuurlijk betaal ik geen belasting zolangdeze situatie heerst, ik gooi hier al genoeg geld weg.”
EBS
Ook Ethel zegt het wel gezien te hebben. “Jaren heb ik inNederland gespaard voor een huisje in Suriname. De grond was al van mij en toenhet huisje af was ging ik terug. Hoera? Nee hoor, de EBS (Energie Bedrijf Suriname)was nog niet langs geweest en ik moest nu eerst US$ 3.000 betalen voordat ikeen aansluiting kreeg. Het zou zo gepiept zijn dus daar gingen de laatste paarcenten en ik moest zolang maar een huis huren. Van de 800 euro die ik krijg permaand moest dat kunnen maar ze ruiken de valuta hier als je vanuit Nederlandkomt.
“Voor US$ 1.000 kon de huisbaas waar ik mijn huis van huurdede zaak bespoedigen bij de EBS zei hij, maar na twee jaar huren heb ik nog geenelektriciteit in mijn eigen huis en Bruin trekt het echt niet meer. Gelukkigben ik niet ingeschreven hier anders had de belastingdienst me nog een schop nagegeven voordat ik weg ga. Mijn huis staat nu te koop, inclusiefbetalingsbewijs aan de EBS. Volgende week ben ik weg hier.”
Carlo vindt het eveneens een, zoals hij het zegt, janboel inSuriname. “Je doet alles netjes in Nederland. Je schrijft je uit en vraagt hierkeurig een verblijfsvergunning aan. Na toentertijd een week in dat zweethok waseindelijk alles in orde, uiteraard nadat ze van alles hadden verzonnen om mijweer te laten lopen. Terwijl ik een officieel briefje had gekregen wat ikallemaal mee moest nemen. Die USD 150 begrijp ik niet maar oké, betalen maar enna een maand kon ik mijn vergunning afhalen. Dat werd ‘over een week terugkomen’meneer en toen weer een week en ik maar iedere keer een taxi betalen vanuitSaramacca. Uiteindelijk ben ik maar een keer in de twee weken gegaan en pas naelf maanden had ik dat papiertje.
“Ondertussen lig ik in de clinch met de belastingdienst. Ikheb een AOW met een beetje pensioen van in totaal 1100 euro per maand waar ikdertig jaar voor gewerkt heb en ze willen nu daar 35 procent van hebben. Dat isnu dus opgelopen tot 12 maanden en dat betekent 4.620 euro. Ik weet niet wiedat geld hier kan ophoesten, maar ik in ieder geval niet. Ik heb mij latenvertellen dat je ontheffing kunt vragen om in Nederland je belasting tebetalen, wat daar veel minder is. Maar dat geldt niet voor AOW zeggen ze hier.Die zogenaamde belastingschuld kan ik niet betalen. Als hier geen oplossingvoor komt vertrek ik. En dan blijf ik hier maar als ‘crimineel’ te boek staan.”
Aangezien de ervaringen van de geïnterviewden zeerwaarschijnlijk niet op zichzelf staan, roept Parbode mensen met eenvergelijkbare ervaring op dit te melden bij onze redactie. Mogelijk kan ditertoe bijdragen dat aan bepaalde praktijken een einde wordt gemaakt.
Nu populair
