Zakken dalen, benedenwaarts (werkwoord): gaan, heeft bij ons wat typische variabelen. Zoals ik hoorde op een schoolreisje naar Colakreek. Clayton was ondanks het uitdrukkelijk verbod van juf fiene toch in een boompje geklommen. “Clayton, zak uit die boom, meteen.” Johan naast me fluisterde: ”Juf gaat een paar baksen voor hem zakken, wacht maar.” En ja hoor, even later galmde het van: “nee juf, ik ga ‘et niet meer doen, nee juf, patsj, wahaha, woei, woei, patsjah, neehee, ik verzoek.”
Een van de meisjes kwam wat later kokhalzend uit het meisjestoilet en zei hijgend: “Iemand heeft daar een stinkende bana gezakt en niet doorgespoeld, bwaaah”, en ze kotste haar hele nasi goreng eruit. vroeger waren de particuliere busjes, oftewel de ‘wilde bussen’ of donibussen niet gebonden aan een bushalte. Je zei dus luid in de bus: ’Sjaffeur, zak me op de hoek’, en prompt trapte de man op z’n remmen om je nog net voor de hoek uit de bus te laten zakken. Als z’n rem gezakt was, zou hij de hoek voorbij zijn geschoten.
Stel je bent een beetje wijsneuzerig in de klas; je bent bijvoorbeeld met je ouders geremigreerd uit dat mondigmakend holland, waar leerkrachten gewoon bij hun voornaam genoemd mogen worden. vooral de in hun ontwikkeling verstarde onderwijsgevenden hier in onze ex-kolonie houden niet zo van mondige kinderen in de klas. Rancune barst dan los en het vaak pientere kind wordt ‘gedrukt’, oftewel er wordt naar alles gezocht om zijn of haar cijfer te doen zakken oftewel naar beneden te schroeven. ook op hoger niveau zakken ze het vaak voor mondige studenten. Bij ons heerst nog op sommige opleidingen de mening dat een docent pas goed is als hij het merendeel van z’n studenten keer op keer laat zakken. Slaagt driekwart steeds in één keer, dan hebben je colleges geen niveau; er slagen te veel studenten en er zakken te weinig; je dwingt dan als docent geen respect af door vrees aan te jagen.
Toen die asociale buurman tijdens het middagrustuur, toen mijn oom z’n middagmaal wat wilde laten zakken, zijn keiharde muziek niet wilde zakken, kreeg mijn neef een winti voor hem. toen zakte hij de muziek opeens wel.
Tijdens de lerarenstaking van 1969 schreeuwden de studenten: ‘Pengel moet zakken’, en dat deed hij ook. vier jaren later eiste een massa betogers datzelfde van de regering Lachmon-Sedney; die zakte niet, maar gaf de politie blanco volmacht om de orde te herstellen en die zakte het zakelijk voor de betogers met bullenpezen, traangas en karabijnkogels. In het vliegtuig zei het jongetje naast me: “Meneer, die plane gaat zakken, ik voel het in m’n oren. Gaat u ook op Aruba zakken?” “nee, ik zak in Miami”, antwoordde ik.
Toen de hollandse stagiaire tegen haar Surinaamse vriendin zei: ”Wat een onbeleefde obers hier, echt een stel zakken!” begreep die haar niet meteen. Zo te zien sluit een nederlandse zak niet naadloos aan op een Surinaamse zak.
Nu populair
