Zelfgemaakte pornofilmpjes blijven circuleren – Parbode Sneak Peek
Na de aanhouding van de drie Nederlandse rappers van Strictly Family Business in de laatste week van 2016, is het debat weer volledig losgebarsten. Hoe komt het toch dat er steeds weer zelfgemaakte pornofilmpjes met daarin Surinaamse jongeren opduiken? En wat kunnen we hiertegen doen?
Een filmpje waarin te zien is hoe een jong meisje in een blauw schooluniform meerdere jongens oraal bevredigt in een bouwval. Een opname van scholieren die seks hebben in de toiletgroep van hun school, en seks heeft terwijl op de achtergrond een Surinaams radiostation te horen is. Pornografische beelden van een dertienjarig meisje die op school werden verspreid door een vijftienjarige scholiere. Een pornofilmpje waarin te zien is hoe twee tienermeisjes met meerdere mannen tegelijk seks hebben op een goudveld ergens in het binnenland. Sinds de Blackberry smartphone met videocamera zo rond 2008 zijn intrede deed in Suriname, duiken met grote regelmaat pornografische filmpjes op waarin niet zelden jonge jongens en meisjes te zien zijn. Elk jaar zouden naar schatting enkele tientallen van zulke amateuropnames worden verspreid. De gevolgen voor wie in zo’n compromitterend filmpje opduikt, zijn niet te onderschatten. Om te beginnen is er het sociale stigma, en dan zeker in een kleine maatschappij als de onze, waarin iemands identiteit snel is achterhaald. Daarnaast kunnen de slachtoffers later last krijgen van een laag zelfbeeld, gaan de schoolresultaten er mogelijk op achteruit en kunnen ze op latere leeftijd ander afwijkend gedrag vertonen. In extreme gevallen is er zelfs sprake van zelfmoordneigingen. Specialisten die bijna dagelijks met de slachtoffers in aanraking komen, luiden dan ook de alarmbel. “Ik maak me enorm grote zorgen. Komen we hiertegen niet in actie, dan dreigen we af te glijden naar een anarchistische samenleving”, zo klinkt het.
Neerwaartse spiraal
De discussie rond zelfgemaakte pornofilmpjes brandde begin dit jaar opnieuw in alle hevigheid los nadat de politie op 28 december drie leden had gearresteerd van de populaire Nederlandse rapgroep Strictly Family Business (SFB). Het Openbaar Ministerie beschuldigde hen van het misbruiken van een minderjarige – maximaal twaalf jaar cel en SRD 100.000 boete – en het vervaardigen en verspreiden van kinderpornografie – maximaal zes jaar cel en SRD 50.000 boete. De rappers, die naar ons land waren gereisd om op te treden, zouden namelijk te zien zijn in een expliciete opname uit 2015, waarin ze in een hotelkamer in Paramaribo gezamenlijk seks hebben met een vijftienjarige fan. Het duurde niet lang vooraleer dat filmpje niet alleen massaal werd gedeeld via Facebook en Whatsapp, maar ook de identiteit van het slachtoffer op straat lag. Met alle nare gevolgen van dien. “Mijn dochter en ik zijn door een diep dal gegaan”, zei Jane, de moeder van het toen vijftienjarige meisje, in een eenmalig interview met de NOS. Het slachtoffer zelf wil niet praten met de pers. “Ik was als moeder radeloos toen die video plots overal opdook. Ik kon niet eens meer met mijn dochter over straat lopen. De commentaren die we naar ons hoofd geslingerd kregen, waren vreselijk. ’s Avonds stopten er mensen in auto’s bij ons voor de deur die keihard muziek van SFB begonnen af te spelen. We hadden geen leven meer. Na lange tijd konden we het een plaats geven, maar na de aanhouding van de verdachten begon alle ellende opnieuw.”
Maatschappelijk werkster Marijke Cairo, oprichtster van de stichting Mati Fu Tego (‘Vrienden Voor Eeuwig’) klinkt dit maar al te bekend in de oren. Jaarlijks hoort zij in de spreekkamer van haar kantoor in de Burenstraat in Paramaribo – knus ingericht met een groot bankstel en vensterbanken vol knuffelberen – heel wat gelijksoortige verhalen. “Vorig jaar heb ik zeventien jongeren geholpen van wie er pornofilmpjes waren verspreid. En alleen al in januari heb ik op Facebook weer vier nieuwe filmpjes met jonge meisjes gezien. Het probleem lijkt mij steeds groter te worden”, vertelt Cairo. “Vroeger werden de beelden verspreid via Blackberry Messenger. Je moest al zo’n telefoon hebben om dat te kunnen doen. Tegenwoordig is er overal internet en is haast iedereen actief op sociale media. De verleiding om het te doen is dus ook veel groter.” Voor ze met haar stichting begon, werkte Cairo bij Telesur, waar ze vanaf de eerste rij zag hoe samen met de opkomst van de smartphone ook de verspreiding van pornofilmpjes een vlucht nam. Ze besloot in 2009 een stichting op te richten waarmee ze nu niet alleen werkt aan preventie, maar ook actief slachtoffers begeleidt. Ze krijgt daarbij de ondersteuning van haar voormalige werkgever, Telesur, een van de donoren van Mati Fu Tego. Cairo: “In bijna negentig procent van de gevallen zijn de slachtoffers meisjes. Het allerbelangrijkste bij de anvang van de therapie is hen het niet te verwijten dat ze te zien zijn in een pornofilmpje. Het is nu eenmaal al gebeurd, daaraan kan toch niks meer veranderd worden. Het moet, integendeel, een plaats gegeven worden, zodat het slachtoffer ermee leert leven. Op die manier kunnen we er dan aan werken dat het niet nog eens gebeurt. Ik betrek daar dan ook de ouders bij, meestal de moeder. Die is er net zo goed overstuur van dat dit haar kind is overkomen, en zij krijgt vaak net zulke felle reacties te verwerken als het slachtoffer. Ook zij moet dus weerbaar worden gemaakt tegen alles wat ze over zich heen krijgt. Het is tenslotte cruciaal dat ouders hun kind niet verstoten, omdat het te zien is in een pornofilmpje. Het komt wel eens voor, en dan kan er een neerwaartse spiraal ontstaan die in uitzonderlijke gevallen zelfs leidt tot zelfmoordneigingen.”
Verder lezen? Het hele artikel staat in het maartnummer van Parbode.