Zoeken naar de ware God
Geen enkele andere religie is in de afgelopen eeuwen zo versplinterd als die van de Christenen. Moslims, Hindoes en andere religieuze groepen blijven daar ver bij achter. Ook Suriname deelt in dat bedenkelijke wapenfeit: kerkjes die afwisselend eeuwigheid, hel en verdoemenis voorspellen, schieten als paddenstoelen uit de grond. Veel Surinaamse gelovigen weten daardoor niet meer waar ze de ware God zoeken moeten.
Op Curaçao was er jaren geleden ophef rond de Gereformeerd Vrijgemaakte kerk. Een behoorlijk conservatieve club, waar uiterlijk vertoon met opzichtige beelden en andere poespas niet gewenst is. Laat staan opzwepende, swingende gospelmuziek. Wat dat laatste betreft, had Nederlandse voorganger echter een uitzondering gemaakt: tijdens iedere dienst speelden en zongen de leden van een Caribisch bandje de sterren van de door hen verheerlijkte hemel. Zijn bazen in Nederland waren daar niet blij mee en het zorgde voor het nodige gedonder, maar de voorganger kon volgens eigen zeggen niet anders. Honderd meter verderop stond het gebouw van een Pinkstergemeente, waar gezelligheid en swingen hoog in het vaandel staan. Hij moest concurreren, anders zouden al zijn Curaçaose gemeenteleden een deurtje verder gaan. De kern van de boodschap van alle christelijke kerken is immers hetzelfde, per kerk is deze alleen anders verpakt. En hoe leuker verpakt, hoe leuker het is om daar bij te zijn.
In Suriname zie je vooral de laatste tien, vijftien jaar een soortgelijke trend. Kerkshoppen is in en vooral het volle evangelie bloeit als nooit tevoren. Kerken met blinkende namen als Bron des Levens Ministries, Kerkgenootschap der Zevende-dags Adventisten, Faith and Love Ministries, Augsburgse Evangelisch Lutherse Gemeente, Kerk van de Nazarener, Wesleyaanse Gemeente, Nieuwe Generatie Gemeente Gods Bazuin en, wat meer voor de hand liggend, Gemeenten Gods Suriname, trekken wekelijks vele duizenden gelovigen. De basis is overal het zelfde: een rotsvast geloof in God. Maar hoe dat wordt beleefd en uitgedragen, verschilt per kerk.
Behoorlijk saai
Als iemand ervaring heeft met kerkshoppen, dan is het Marion (34) wel. Van huis uit katholiek concludeerde ze een jaar of vijf geleden dat ze zich daar niet helemaal thuis voelde. “Ik kan nog steeds niet uitleggen waarom, maar ik miste iets. Ik moet ook zeggen dat ik het behoorlijk saai vond om iedere zondag trouw naar de kerk te gaan. Ik was nog geen dertig terwijl negentig procent van de kerkgangers die ik tegenkwam mijn vader, moeder of zelfs opa of oma kon zijn. En die preken! Het leek of zelfs de pastoor niet geloofde wat hij voorlas!”
Ze stapje over naar Bribi aan de Wagenwegstraat. Een nogal rigoureuze overstap, want het is een Pinkstergemeente met volgens sommigen wat sekteachtige trekjes. “Dat laatste is erg overdreven hoor”, weet Marion uit eigen ervaring. “Wat wel zo is, is dat de sociale controle binnen de gemeente groot is. Gemeenteleden komen regelmatig bij je thuis voor een gesprek en het is bijna een verplichting om aan allerlei activiteiten deel te nemen, zoals Bijbelstudies. Dat ging mij te ver. Ik beleef het geloof op mijn manier, wat ik naast het bezoeken van de wekelijkse dienst in mijn leven doe, is mijn zaak.”
Seksuele intimidatie
Haar gevoel leidde Marion naar ‘een kerk in de omgeving van Kwatta’, zoals ze zelf zegt. Maar die ze na enkele maanden geschokt en teleurgesteld verliet. Haar ervaringen daar hebben haar zo geraakt, dat ze er liever niet over wil praten. “Het enige wat ik daarover wil zeggen, is dat er sprake was van seksuele intimidatie. Dat doet je zelfvertrouwen geen goed.”
Op advies van haar vriendin zoekt ze haar geluk in de Nieuwe Generatie Gemeente Gods Bazuin van Steve Meye. “In het begin was ik echt heel enthousiast. De preken van Meye zijn heel inspirerend en motiverend. Ik vond dat echt een verrijking. Maar na een paar maanden begon ik mij steeds ongemakkelijker te voelen. Allereerst heb je die gebedsgenezingen. Daar geloof ik dus niet in. Ziekte heeft niets te maken met God, hij geeft jou geen kanker of een andere kwaal. Dus je kunt niet door te bidden of een handoplegging genezen. Ik ben een keer bij zo’n bijeenkomst geweest in Flamboyant Park. En zag Meye daar zogenaamd gemeenteleden genezen waarvan niemand wist dat ze ziek waren. Maar als je daarover je twijfels uit binnen de kerk, dan willen ze dat niet horen. ‘Je gelooft niet hard genoeg’ zeggen ze dan.
“Waar ik mij echter het meest aan ergerde, was dat eeuwige gebedel. Geen dienst ging voorbij of er werd weer ergens geld voor gevraagd, het liefst euro’s of dollars. Waarvoor was altijd vaag. Het verbaasde mij ook dat bijna niemand daar nieuwsgierig naar was. ‘Het is geld voor God’, zegt Meye altijd. Maar God heeft toch geen geld nodig? Ik heb sterk het gevoel dat Steve Meye mensen gebruikt en manipuleert om er zelf beter van te worden. Pas op hoor, schrijf wel ‘gebruikt’ en niet ‘misbruikt’. Mensen weten precies waarom ze geld aan hem geven, ik denk zelfs dat ze weten dat hij hen valse hoop geeft, op wat dan ook. Maar ik denk wel dat als meneer Meye ooit voor de hemelpoort komt te staan, hij heel wat heeft uit te leggen. Laat hem maar eens verklaren hoe het komt dat hij als zelfgeproclameerd verlengstuk van God alle rijkdom heeft, in een groot huis woont en een mooie auto rijdt, terwijl veel van zijn volgelingen hem geld moeten geven ondanks dat ze niet weten wat ze de komende dagen moeten eten omdat ze arm zijn.”
Na een jaar vrijwel wekelijks de diensten bij de Nieuwe Generatie Gemeente Gods Bazuin te hebben bezocht, besluit Marion terug te keren naar haar oude, katholieke nest. “Ik besefte dat het er vooral om gaat dat je gelooft, niet hoe je gelooft. De Katholieke kerk is misschien ook niet alles, maar het is daar wel heel basic. Al die poespas er omheen is niet nodig.
“Weet je, ik heb geen spijt van die paar jaar dat ik de katholieke kerk heb verlaten. Het is een leerschool geweest. Natuurlijk heb ik er ook veel over nagedacht. Ik zie mijzelf als een vlees- en viseter die beseft dat al dat vlees en vis eten niet zo goed is voor het ecosysteem. En die van de ene op de andere dag overstapt op vegetarisch eten. Groenten zien er heel fris en aantrekkelijk uit op een bord, maar al snel kom je tot de conclusie dat het je niet vult, dat je ook vlees nodig hebt om gezond te blijven. Dat is bij mij gebeurd: die Pinkstergemeentes vullen mij spiritueel niet, ze zuigen je leeg. Vooral je portemonnee.”